Молиявий ҳисоботнинг халкаро стандарти 13 Ҳаққоний қийматни баҳолаш Мақсади

3-даражали бошланғич маълумотлар 
86 3-даражали бошланғич маълумотлар актив ёки мажбурият бўйича кузатилмайдиган бошланғич 
маълумотлардир. 
87 
Баҳолаш санасида, агарда мавжуд бўлса, актив ёки мажбурият бўйича жуда кичик бозор мавжуд 
бўлиш ҳолатларига қарамасдан, ўринли кузатиладиган бошланғич маълумотлар мавжуд бўлмаган 
даражада ҳаққоний қийматни баҳолаш учун кузатилмайдиган бошланғич маълумотлардан 
фойдаланиш лозим. Бироқ, ҳаққоний қийматни баҳолаш мақсади, , яъни актив ёки мажбуриятга эга 
бозор иштирокчиси нуқтаи назаридан баҳолаш санасидаги чиқиш нархи, бир хил бўлиб қолади. Шу 
туфайли, кузатилмайдиган бошланғич маълумотлар бозор иштирокчилари актив ёки мажбуриятни 
нархлашда фойдаланиши мумкин бўлган фаразларни, жумладан риск бўйича фаразларни акс 
эттириши лозим.
88 
Риск бўйича фаразлар ҳаққоний қийматни баҳолашда фойдаланиладиган муайян баҳолаш усулига 
(масалан нархлаш усули) хос рискни ва баҳолаш усулига бошланғич маълумотларга хос рискни ўз 
ичига олади. Риск бўйича тўғриланишни ўз ичига олмайдиган баҳолаш ҳаққоний қийматни 
баҳолашни акс эттирмаслиги мумкин, агарда бозор иштирокчилари актив ёки мажбуриятни 
нархлашда бирортасига инобатга олса. Масалан, риск тўғриланишини инобатга олиш зарур бўлиши 
мумкин, қачонки аҳамиятли баҳолаш ноаниқлиги мавжуд бўлганда (масалан Б37-Б47 бандларда 
ифодалангандек, қачонки актив ёки мажбурият, ёки ўхшаш активлар ёки мажбуриятлар, бўйича 
одатий бозор фаолияти билан қиёслаганда фаолият ҳажми ёки даражасида аҳамиятли камайиш 
содир бўлса ва тадбиркорлик субъекти операция нархи ёки белгиланган нарх ҳаққоний қийматни акс 
эттирмаслигини аниқласа). 
89 
Тадбиркорлик субъекти ҳолатларда мавжуд бўлган энг яхши маълумотлар орқали кузатилмайдиган 
бошланғич маълумотларни ишлаб чиқиши лозим, қайсики тадбиркорлик субъектининг ўз 
маълумотларини ҳам ўз ичига олиши мумкин. Кузатилмайдиган бошланғич маълумотларни ишлаб 
чиқишда, тадбиркорлик субъекти ўзининг маълумотлари билан бошлаши мумкин, аммо у ушбу 
маълумотларни тўғрилаши лозим, агарда оқилона тарзда мавжуд бўлган маълумотлар шуни 
кўрсатсаки, бошқа бозор иштирокчилари бошқа маълумотлардан фойдаланиши мумкин ёки бошқа 
бозор иштирокчилари учун мавжуд бўлмаган ҳолда тадбиркорлик субъектига хос маълумотлар 
(масалан тадбиркорлик субъектига-хос синергия) мавжуд. Тадбиркорлик субъекти бозор 
иштирокчисининг фаразлари тўғрисидаги маълумотларга эга бўлиш учун изчил тадбирларни амалга 
ошириши шарт эмас. Бироқ, тадбиркорлик субъекти оқилона тарзда мавжуд бўлган бозор 
иштирокчисининг фаразлари тўғрисидаги барча маълумотларни инобатга олиши лозим. юқорида 
ифодаланган тарзда ишлаб чиқилган кузатилмайдиган бошланғич маълумотлар бозор 

---

МҲХС 13 
14 
©
МҲХС Фонди 
иштирокчиларининг фаразлари сифатида инобатга олинади ва ҳаққоний қийматни баҳолашнинг 
мақсадини қаноатлантиради.
90 
Б36-банд муайян активлар ва мажбуриятлар учун 3-даражали бошланғич маълумотлардан 
фойдаланишни ифодалайди.