Молиявий ҳисоботнинг халқаро стандарти 3 Бизнес бирлашувлари Мақсади

хатолар” дагидек айнан бир хил маъно бўйича фойдаланади. 

---

МҲХС 3 
©
МҲХС Фонди 33
Б65 
Биргаликда муҳим бўлган ҳолда ҳисобот даври мобайнида содир бўладиган алоҳида тарзда муҳим 
бўлмаган бизнес бирлашувлари учун, сотиб олувчи Б64(д)–(р)-банд орқали талаб этилган 
маълумотларни умумлаштириб очиб бериши лозим. 
Б66 
Агарда бизнес бирлашувининг сотиб олиш санаси ҳисобот даври охиридан кейин аммо молиявий 
ҳисоботлар чоп этилишига рухсат берилишидан олдин бўлса, сотиб олувчи Б64-банд орқали талба 
этилган маълумотларни очиб бериши лозим, бунда бизнес бирлашувни дастлабки ҳисобга олиш 
молиявий ҳисоботлар чоп этилишига рухсат бериш пайтида тўлиқсиз бўлмагунча. Ушуб ҳолатда, 
сотиб олувчи қайси очиб беришларни амалга ошириб бўлмаслигини ва улар нима учун амалга 
оширилмаслиги сабабларини изоҳлаши лозим. 
Б67 61-банддаги мақсадга эришиш учун, сотиб олувчи ҳар бир муҳим бизнес бирлашуви учун ёки 
биргаликда муҳим бўлган ҳолда алоҳида тарзда муҳим бўлмаган бизнес бирлашувлари учун 
умумлаштириб қуйидаги маълумотларни очиб бериши лозим: 
(a) 
агарда бизнес бирлашувининг дастлабки тан олиниши муайян активлар, мажбуриятлар, 
назорат кучига эга бўлмаган улушлар ёки товон моддалари бўйича тўлиқсиз бўлса (45-
бандга қаранг) ва шу туфайли бизнес бирлашуви бўйича молиявий ҳисоботларда тан 
олинган суммалар фақатгина шартли равишда аниқланган бўлса: 
(i) 
бизнес бирлашувининг дастлабки тан олиниши нима учун тўлиқсиз бўлиши 
сабаблари; 
(ii) 
дастлабки тан олиниши тўлиқсиз бўлган активлар, мажбуриятлар, капиталдаги 
улушлар ёки товон моддалари; ва 
(iii) 49-бандга мувофиқ ҳисобот даври мобайнида тан олинган ҳар қандай баҳолаш 
даври тўғриланишларининг хусусияти ва суммаси. 
(б) 
сотиб олиш санасидан кейин тадбиркорлик субъекти шартли товон активини ундириб 
олиши, сотиши ёки бошқа ҳолларда унга нисбатан ҳуқуқдан махрум бўлишига, ёки 
тадбиркорлик субъекти шартли товон мажбуриятини ҳисоб-китоб қилиши ёки мажбурият 
бекор қилиниши ёки муддати тугашига қадар ҳар бир ҳисобот даври учун: 
(i) 
тан олинган суммалардаги ҳар қандай ўзгаришлар, жумладан ҳисоб-китобда 
юзага келадиган ҳар қандай фарқлар; 
(ii) 
натижалар (дисконтланмаган) кенглигидаги ҳар қандай ўзгаришлар ва ушбу 
ўзгаришлар учун сабаблар; ва 
(iii) 
баҳолаш усуллари ва шартли товонни баҳолашда фойдаланилган асосий 
бошланғич маълумотлар. 
(в) 
бизнес бирлашувида тан олинган шартли мажбуриятлар учун, сотиб олувчи резервнинг ҳар 
бир туркуми учун БҲХС 37 нинг 84 ва 85-бандлари орқали талаб этилган маълумотларни 
очиб бериши лозим. 
(г) 
қуйидагиларни алоҳида кўрсатган ҳолда, ҳисобот даври бошида ва охирида гудвилл баланс 
қийматининг солиштирмаси: 
(i) 
ҳисобот даври бошида ялпи сумма ва йиғилган қадрсизланиш зарарлари. 
(ii) 
ҳисобот даври мобайнида тан олинган қўшимча гудвилл, бунда МҲХС 5 “Сотиш 
учун мўлжалланган узоқ муддатли активлар ва давом эттирилмайдиган 
фаолият” га мувофиқ сотиб олишда сотишга мўлжалланган сифатида 
таснифланиш мезонларини қаноатлантирадиган чиқиб кетиш гуруҳига 
киритилган гудвиллдан ташқари. 
(iii) 67-бандга мувофиқ ҳисобот даври мобайнида муддати узайтирилган солиқ 
активларининг кейинги тан олинишидан юзага келадиган тўғриланишлар. 
(iv) 
МҲХС 5 га мувофиқ сотишга мўлжалланган сифатида таснифланган чиқиб 
кетиш гуруҳига киритилган гудвилл ва олдин сотишга мўлжалланган сифатида 
таснифланган чиқиб кетиш гуруҳига киритилмаган ҳолда ҳисобот даври 
мобайнида ҳисобдан чиқарилган гудвилл. 
(v) 
БҲХС 36 га мувофиқ ҳисобот даври мобайнида тан олинган қадрсизланиш 
зарарлари. (БҲХС 36 ушбу талабга қўшимча тарзда тиклаш қиймати ва 
гудвиллнинг қадрсизланиши тўғрисидаги маълумотларни очиб беришни талаб 
этади.) 
(vi) 
БҲХС 21 “Валюта курсларидаги ўзгаришларнинг таъсирлари” га мувофиқ 
ҳисобот даври мобайнида юзага келадиган валюта курсидаги соф фарқлар. 

---

МҲХС 3 
34 
©
МҲХС Фонди 
(vii) 
ҳисобот даври мобайнида баланс қийматдаги ҳар қандай бошқа ўзгаришлар. 
(viii) 
ҳисобот даври охирида ялпи сумма ва йиғилган қадрсизланиш зарарлари. 
(д) 
жорий ҳисобот даврида тан олинган ҳар қандай фойда ёки зарарнинг суммаси ва 
тушунтирилиши, бунда иккаласи ҳам: 
(i) 
жорий ёки олдинги ҳисобот даврида содир бўлган бизнес бирлашувида сотиб 
олинган аниқланадиган активлар ёки зиммага олинган мажбуриятларга 
тегишлидир; ва 
(ii) 
шундай ҳажмда, хусусиятда ёки ҳолатда бўладики, бунда очиб бериш бирлашган 
тадбиркорлик субъектининг молиявий ҳисоботларини тушунишда ўринли 
бўлади.