Молиявий ҳисоб

Аъзолик бадаллари – бу жамоатчилик ташкилотларининг таъсис 
ҳужжатларига биноан белгиланган аъзолик бадаллари суммаси. Бундай 
мақсадли тушумларга мисол сифатида «Камолат» ёшлар уюшмаси 
аъзоларининг, Ассоциациялар аъзоларининг аъзолик бадалларини 
келтириш мумкин. Ушбу тушумлар жамоатчилик ташкилотларининг устав 
мақсади ва вазифаларини бажариш, уларнинг харажатларини қоплаш учун 
ишлатилади.
Мақсадли фойдаланиш учун солиқ имтиёзлари – бу давлат 
қонунлари асосида корхонани мақсадли вазифаларни бажариш учун 
солиқдан озод этиш натижасида тўпланган маблағлар мажмуаси. Бундай 
мақсадли тушумларга мисол сифатида маҳаллийлаштириш, давлат 
аҳамиятига молик инвестиция дастурларида иштирок этишга доир 
фаолиятни олиб борганлик учун давлат томонидан белгиланган 
солиқлардан маълум муддатларгача белгиланган тартибда ҳисобланадиган, 
бироқ корхоналар ихтиёрида қолдириладиган солиқларни келтириш 
мумкин. Мақсадли вазифаларни бажариш учун корхоналар ихтиёрида 
солиқ имтиёзлари сифатида қолдирилган маблағларнинг ишлатилиши 
давлат солиқ органлари томонидан назорат қилинади. 
Бошқа мақсадли тушумлар – бу мақсадли тушумларнинг юқорида 
зикр этилган гуруҳларига киритилмаган турларидир. Уларга, масалан 
юқори ташкилотлар (вазирликлар, идоралар, ҳокимликлар)дан маълум 
мақсадларда ажратилган дотациялар киради. Ушбу маблағларнинг 
ишлатилиши уларни берган давлат бошқарув органлари, шунингдек давлат 
солиқ идоралари томонидан назорат қилинади.
Республикамизнинг қонун ҳужжатларига кўра корхоналар томонидан 
бошқа шахслардан маълум бир мақсадларда олинган айрим маблағлар 
мақсадли тушумлар сифатида тан олинмайди. Чунончи, уларга корхоналар 
томонидан бошқа шахслардан беғараз олинган мулк, қайтариб бермаслик 
шарти билан олинган молиявий ёрдамлар киради. Ушбу тушумлар мос 

---

равишда корхоналарнинг резерв капитали ва бошқа операцион 
даромадлари сифатида тан олинади. 
Шундай қилиб, мақсадли тушумларнинг юқорида келтирилган 
қисқача изоҳидан қуйида хулосаларни қилиш мумкин.