Молиявий ҳисоб 1 Ўқув қўлланма

Дт Узоқ муддатли инвестициялар 100,000
Дт Бошқа дебитор қарздорлик 1,667
Кт Пул маблағлари 101,667
Сотиб олиш давридан бошлаб фоиз тўланадиган санагача бўлган давр учун фоиз даромадининг ҳисобланиши:
30 июн:
Дт Олинадиган фоизлар (100,000 х 0,1 х 4/12) 3,333
Кт Бошқа инвестициялардан фоиз кўринишидаги даромад 3,333
30 июн:
Фоиз тўланадиган бутун давр учун фоиз даромадининг келиб тушиши:
Дт Пул маблағлари 5,000
Кт Олинадиган фоизлар 3,333
Кт Бошқа дебиторлик қарзлар 1,667
5. Улушга оид қимматли қоғозларга инвестицияларнинг ҳисоби
Олингандан кейин улушга оид қимматли қоғозларга инвестицияларнинг ҳисоби, одатда, бир компания (инвестор) бошқа компаниянинг (инвестиция қўйилган компания) оддий акцияларида улушли иштироки даражасига боғлиқ ҳолда белгиланади. БҲХСга мувофиқ бир компаниянинг бошқа компанияга қилинган инвестициялари инвестицияланадиган компанияда инвестор эга бўлган овозга эга акциялар фоизига боғлиқ ҳолда туркумланади:
1. 20 %гача эга бўлган улуш (қиймат усули) – инвестор пассив улушга эга.
2. 20 %дан 50 %гача эга бўлган улуш (улушда қатнашиш усули) – инвестор аҳамиятли таъсирга эга.
3. 50 %дан юқори бўлган улуш (умумлашган ҳисобот) – инвестор акцияларни назорат тўпламига эга.
Уюшмалаштирилган корхона – инвесторнинг шўъба корхонаси ҳам, қўшма корхонаси ҳам бўлмаган, аммо инвестор аҳамиятли улушга эга бўлган корхонадир.
Аҳамиятли таъсир – бошқариш сиёсатида назорат бўлмаган ҳолда инвесторни инвестиция қилинган корхонанинг молиявий ва ишлаб чиқариш сиёсати бўйича қарорларни қабул қилишда иштирок этишга ваколатнинг мавжудлигига айтилади.
Агар инвестор, тўғри ёки билвосита ўз шўъба корхоналари орқали инвестиция қилинган корхона 20 % ёки кўпроқ фоиз овозга эга бўлса, инвестор аҳамиятли таъсирга эга деб тушунилади. Агар инвестор, тўғри ёки билвосита ўз шўъба корхоналари орқали инвестиция қилинган корхона 20 % фоиздан кам овозга эга бўлса, инвестор аҳамиятли таъсирга эга эмас деб тушунилади. Бундай ҳолатда инвестицияларни ҳисоби харажатларнинг ҳақиқий суммаси бўйича юритилади.