Moliya va raqamli axborot texnologiyalari

 
Milliy axborot tizimi (MAT). 
MAT uning tarkibiga kiruvchi axborot tizimlari 
bilan xalqaro axborot tizimlarining mosligini inobatga olgan holda yaratiladi.
YAgona avtomatlashtirilgan axborot tizimini yaratish MMA ni yuritishda 
xarajatlarni qisqartirishga olib keladi. Ma’lumotnomalarni dolzarblashtirish va 
markaziy qo‘llab quvvatlash korxona uchun bir necha o‘zaro bog‘liq bo‘lmagan 
axborot tizimlarida yanada iqtisodiy usul hisoblanadi. Kelgusida bu ham samara 
beradi, yangi tadbiq etilgan axborot tizimlarini vositalari iqtisodida ifodalanadi. 
Mavjud adekvat MMA bazalari va zarur ma’lumotnomalarni dastlabki tayyorlash 

---

97 
korxonadagi boshqa AT-loyihalarni tadbiq etish bilan bog‘liq moliyaviy 
yuklamalarni kamayishiga olib keladi. MAT yagona tizimidan foydalanish 
so‘rovnoma xizmati sifatining yaxshilanishiga olib keladi, ma’lumotlar butun, faol 
va ziddiyatlarsiz bo‘ladi. Natijada eski va yaxlit bo‘lmagan axborotdan foydalanish 
natijasida bo‘ladigan extimoliy moliyaviy yo‘qotishlar xajmi kamayadi. Nixoyat, 
MAT yagona tizimidan foydalanish tashkilotga yagona axborot muxitini yaratish 
imkonini beradi. Turli avtomatlashtirilgan tizimlar o‘rtasida tezkor ma’lumot 
almashish imkoniyati paydo bo‘ladi, tashkilot barcha tuzilmasining kelishilgan ish 
sharoiti yaxshilanadi. 
 
Davlat idoralari taqdim etayotgan axborotga fuqarolarni masofaviy 
foydalanishga imkoniyat yaratish. 
Axborot kommunikatsiya texnologiyalaridan 
foydalangan holda davlat organlarining fuqarolarga masofadan turib ma’lumotlarga 
murojat etish rivojlanmoqda.
Zamonaviy AKT asosida davlat organlari ma’lumotlariga masofadan murojat 
qilishning asosiy maqsadi quyidagilarni ta’minlaydi: 

idora va mahkamalarning internet tarmog‘idagi saytlari, to‘liq va o‘z vaqtida 
tegishli bo‘lgan yangiliklarni chop etish, foydalanishda qulaylik, shu bilan birga 
ularning tarkibidagi ma’lumotlarga ruxsat; 

markaziy idoralarga fuqarolar tomonidan telefon orqali murojaatlarini amalda 
tadbiq etish; 

davlat hokimiyati organlari faoliyati haqidagi xabarlarga jamoat huquqlarini 
formallashgan infrastrukturasi, Fuqaro va tashkilotlarga qaratilgan davlat xizmatlari; 

O‘zbekiston Respublikasi davlat hukumati organlarining web saytlari uchun 
internet tarmog‘ida server texnologiya hududlarini yaratish; 

fuqarolarga xizmat ko‘rsatuvchi davlat tashkilotlari va fuqarolar bilan birgalikda 
ishlovchi davlat organlari uchun fuqarolarni qo‘llab-quvvatlovchi yagona 
yordamchi-ma’lumot tizimni yaratish. 
Zamonaviy AKT vositalaridan foydalangan holda davlat organlari xizmatlarini 
taqdim etish: 

ko‘p funksiyali markazga asoslangan holda davlat xizmatlarini taqdim etish; 

internet tarmog‘idn foydalangan holda davlat xizmatlarini taqdim etish; 

yuridik ahamiyatga ega bo‘lgan yagona infrastrukturani yaratish; 

alohida davlat organlari o‘rtasida ma’lumotlarni almashish jarayonlarini 
avtomatlashtirish maqsadida, shu bilan birga davlat organlarining YAgona Oynaga 
murojaatini formatlashtirish, qaysiki hududiy joylashgan axborot tizimini taqdim 
etuvchi, davlat hokimiyatlari o‘rtasida o‘zaro axborot tizimida ma’lumotlarni 
taminlash, hududiy o‘zini boshqaruvchi organlar axborot tizimi va elektron 
holatdagi davlat organlari xizmatlari axborot tizimi qiziqishlari; 

davlat organlarining o‘zaro orasidagi, fuqarolar bilan birgalikda va organlar 
bilan birgalikdagi zamonaviy idintifikatsiya usullaridan va raqamli imzolardan 
foydalangan holda axborot bo‘gliklarini tashkil etish. Ushbu o‘zaro bog‘liqliklarda 
axborot o‘zaro aloqalarida aniq qatnashchilarni aniqlab olish mumkin, vakolat 
beruvchi davlat organlari, o‘zaro axborot bog‘liklarida qatnashuvchilar, axborot 
birlashmasidagi qatnashuvchilarning sana va vaqti, shu bilan birga o‘xshash 

---

98 
axborotlarga kaolat berish, yagona bir qatnashuvchiga yuborilgan ma’lumotlarni 
avtomatik boshqa qatnashuvchilar ham qabul qila olishi; 

idoralararo himoyalangan hujjatlar almashinuvini rivojlantirish; 

davlat organlari rejalari va monitoringini joriy etish; 

elektron hukumat asosida normativ huquqiy bazasini yaratish.