Moliya va raqamli axborot texnologiyalari

 
 
 
 

---

163 
 
5-amaliy mashg‘ulot. 
 
Mavzu: Government-to-Government (G2G) modeli. Government to Citizens 
(G2C) modeli. Government to Business (G2B)
 
(2 soat) 
 
Ishdan maqsad:
Talabalarga Government-to-Government (G2G) modeli 
Government to Citizens (G2C) modeli. Government to Business (G2B)
haqida 
ma’lumotlar berish. Munosabat va aloqalarning ushbu model yordamida hal 
etiladigan asosiy vazifalarini o‘rgatish.
Amaliy mashg‘ulotni o‘tkazish uchun kerakli jihozlar
: Pentium-IV kompyuter, 
brauzer dasturi, O‘zbekiston Respublikasi hukumat portali rasmiy veb sayti, 
“Elektron hukumat” tizimini rivojlantirish markazi hamda tarqatma materiallar. 
Reja: 
1.
Government-to-Government (G2G) modeli 
2.
Government-to-Government (G2G) modeli yordamida hal etiladigan vazifalar 
3.
Government to Citizens (G2C) modeli
 
yordamida hal etiladigan vazifalar 
4.
Elektron hukumat tizimini rivojlantirish markazi va uning asosiy vazifalari 
 
Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:
Nima uchun? metodi, «FSMU» metodi, 
savol-javob, tushuntirish.
 
Nazariy ma’lumot
: 
1.
Government-to-Government (G2G) modeli 
Davlat boshqaruv organlarining o‘zaro aloqalariga yo‘naltirilgan shakl G2G 
(jahonda qabul qilingan davlat davlat uchun - government to government 
jumlasining qisqartmasi asosida qabul qilingan belgi). Boshqacha talqinda esa, 
Government-to-Government - G2G (Hukumat bilan aloqa) – bu hukumat 
tashkilotlari bilan o‘zaro aloqa bo‘lib, uning yordamida davlat tashkilotlari bilan 
ichki va tashqi aloqalarni mukamallashtirish, taklif etilayotgan xizmatlarni qulay va 
tezkor tamoyiliga binoan yo‘lga qo‘yish mumkin. 
Bu esa ortiqcha xarajatlarning oldini olib, ishlab chiqarishdagi vaqtni tejab ish 
samaradorligini, xodimlarning ishga bo‘lgan layoqatini oshiradi. Bu elektron 
hukumatning asosini tashkil etib, davlat tashkilotlarining barchasini birlashtiradi 
hamda uning doirasida mamlakat hududidagi hamma fuqarolar, tashkilotlar 
to‘g‘risidagi ma’lumotlari birlashtiriladi va shu asosida ular tahlil qilinadi. 
“Elektron hukumat” tizimi, xususan, uning G2G modeli to‘g‘risida so‘z yuritganda, 
barcha darajadagi davlat hokimiyati organlarining boshqaruv jarayonlarini 
axborotlashtirish, bu organlarni aholi va biznes sub’ektlari bilan o‘zaro munosabat 
funksiyalarini qo‘llab-quvvatlovchi kompyuter tizimlarini yaratish tushuniladi. 
Agar idoralarda ushbu jarayonlar avtomatlashtirilmagan bo‘lsa yoki elektron hujjat 
aylanishi mavjud bo‘lmasa, davlatning ichki tranzaksiyalari amalga oshirilgan va 
qog‘ozsiz ish yuritish rejimi joriy etilgan deb bo‘lmaydi. Bu borada faqat alohida 
joriy qilingan amaliyotlar, masalan, elektron pochta orqali ma’lumot jo‘natib, 

---

164 
qog‘ozga chop etib, mansabdor shaxsga qo‘l qo‘ydirish jarayoni elektron hukumat 
tizimidan yiroqdir.
Axborot texnologiyalarini joriy etish va axborot resurslarini shakllantirishdan 
tashqari elektron hukumat normativ-huquqiy baza qabul qilishni ham talab etadi. 
YA’ni, 
hujjat elektron ko‘rinishining qog‘ozdagi ko‘rinishi bilan huquqiy jihatdan 
teng kuchga ega ekanligi
va u bilan asosiy bosh hujjat ko‘rinishida ish yuritish 
mumkinligiga asos bo‘la oladigan normativ-huquqiy hujjatlar zarur bo‘ladi. 
Bularga: “Axborotlashtirish to‘g‘risida”gi, “Elektron raqamli imzo to‘g‘risida”gi, 
“Elektron tijorat to‘g‘risida”gi, “Elektron hujjat aylanishi to‘g‘risida”gi, “Elektron 
hukumat to‘g‘risida”gi qonunlarni misol qilish mumkin.