Moliya va kapitalning tarkibiy tuzilmasi reja

Pierce Grain kompaniyasining daromadlar to’g’risida hisoboti

Savdo hajmi	$300,000
Minus: Jami o’zgaruvchan xarajatlar	$180,000
O’zgarmas xarajatlardan oldingi daromad	$120,000
Minus: Jami o’zgarmas xarajatlar	$100,000
FSTD	$ 20,000

MOLIYAVIY QAROR USULLARI
Usulning nomi	Formula	U nimani anglatadi?
Daromadlar ning zararsizlik darajasi		O’zgar mas va o’zgaruvc han xarajatlarn i qoplashga uchun kerak bo’lgan daromadla rning puldagi qiymati Zararsi zlik miqdorini topish uchun daromadla rning zararsizlik darajasini mahsulot narxiga bo’ling.

3. Operativ leverej manbalari

Agar firmada o’zgarmas operativ xarajatlar bo’lsa, u operativ leverej ta’siri ostida bo’ladi. Shuningdek, operativ leverej firma operativ daromadlarining savdo hajmidagi o’zgarishlarga nisbatan ta’sirchanligini oshiradi.
Masalan, yuqori leverejga ega firmalarning savdo hajmi o’sishi bilan, ularning daromadlari keskin ko’payadi. Xuddi shuningdek, leverej qancha yuqori bo’lsa savdo hajmi o’sishi daromadlarni shunchalik keskin bo’lmagan ortish sodir bo’ladi. Buni qanday ishlashini ko’rsatish uchun Pierce Grain kompaniyasin misolini ko’rib chiqamiz. Firmaning joriy savdo hajmi 21.2-jadvalda ko’rsatilganidek $300,000 ni tashkil qiladi. Agar Pierce kompaniyasining savdo hajmi 20 foizga, ya’ni $360,000 gacha o’sganda biz firmaning FSTD si $20,000 dan $44,000 ga ortganini hisoblab chiqargan bo’lar edik. E’tibor qaratingki, biz 2 jadvalning so’nggi ustunida daromadlar va FSTDning foizdagi o’zgarishini hisoblaymiz. Daromadlar atiga 20 foizga o’sgan bo’lsa, FSTD 120 foizlik juda

katta o’sish tendensiyasiga ega. Bunday farqlanishning asosiy sababi operativ leverej samarasidir. Agarda Pierce kompaniyasi operativ leverejga ega bo’lmaganda (ya’ni, uning barcha xarajatlari o’zgaruvchan bo’lganda), FSTD ham xuddi daromadlarga o’xshab 20 foizga o’sgan bo’lar edi. Shunisi e’tiborliki, agar Pierce kompaniyasi o’z daromadlarida 20 foizlik kamayishga duch kelganda, xuddi FSTD ham 120 foizga tushib ketgan bo’lar edi. Aniq ko’rinib turibdiki, operativ leverej qancha yuqori bo’lsa, FSTD shunchalik o’zgaruvchan bo’ladi!

21.2-jadval