Moliya tizimi va moliyaviy siyosat
Moliya tizimi va moliyaviy siyosat . Bajardi: Matchanov Atham
1. Moliyaning mohiyati va vazifalari. Moliya tizimi
Moliya - pul mablag`laridan foydalanish va uning harakatini tartibga solish bilan bog`liq bo`lgan munosabatlar tizimidir.Uning vositasida turli darajada pul mablag`lari fondlar vujudga keltiriladi va ular takror ishlab chiqarish ehtiyojlari va boshqa ijtimoiy ehtiyojlarni qondirish maqsadida taqsimlanadi.
Moliyaviy munosabatlarning obyektlari - iqtisodiyotning turli darajalarida tarkib topuvchi va harakat qiluvchi pul mablag`lari fondlari hisoblanadi.
Moliyaviy munosabatlar subyektlari - ularga barcha tashkilotlar , korxonalar , yuridik va jismoniy shaxslar , fuqarolar kiradi.
obyekti
subyekti
1.Moliyaviy ta`minlash va xizmat ko`rsatish vazifasi.
Mamlakatni boshqarish, mudofaa qobiliyatini ta`minlash, huquq- tartibot ishlarini yo`lga qo`yish , sog`liqni saqlash , madaniy–ma`rifiy ishlarni moiyaviy resurslar bilan ta`minlaydi
Moliya vazifalari:
2. Taqsimlash vazifasi
Moddiy ishlab chiqarish sohalarida yaratilgan yalpi milliy mahsulotni, uning milliy daromadini tashkil qiluvchi qismini davlat va mulkchilikning turli shakllariga asoslangan korxonalar,iqtisodiy tarmoqlari,moddiy ishlab chiqarish sohalari,mamlakat hududlari o`rtasida taqsimlash va qayta taqsimlashda namoyon bo`ladi
3. Rag`batlantirish vazifasi.
.
Birinchidan, yaratilgan mahsulot qiymatini taqsimlash jarayoni orqali, ikkinchidan,pul fondlarini tashkil qilish va sarflash mexanizmi orqali amalga oshadi.
4. Nazorat qilish vazifasi.
Moliyaviy nazorat korxona(firma)ning moliya intizomiga rioya qilish uchun moddiy javobgar bo`lish tizimi, turli soliqlar undirib olish va mablag` bilan ta`minlash tizimi orqali amalga oshadi.
Davlat budjeti – bu davlat daromadlari va xarjatlari hamda ularni moliyaviy qoplash manbalarining yillik rejasidir
Daromadlar
tarkibi
Xarajatlar
tarkibi
Davlat budjeti
To`g`ri soliqlar
Egri soliqlar
Mulk solig`I va resurs to`lovlari.
Ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish uchun soliq .
Boshqa daromadlar.
Ijtimoiy sohaga
Ijtimoiy himoyaga
Iqtisodiyot uchun xarajatlar
Markazlashtirilgan investitsiyalarni
moliyalashtirish xarajatlari
Davlat hokimiyati , boshqaruv va
sud organlariga xarajatlar
Boshqa xarajatlar
Budjet taqchilligi – bu davlat budjeti xarajatlarining uning daromadlaridan ortiqchaligidir .
Budjet taqchilligining aniqlanishi:
taqchillikning mutloq miqdorida.
taqchillikning YAIM miqdoriga nisbiy o`lchamida.
Davlatning iqtisodiy siyosatidagi o`zgarishlar.
Iqtisodiy inqirozlar.
Millliy va jahon bozori konyukturalaridagi davriy tebranishlar.
Davlatning jamiyat hayotidagi ro`lining o`sib borishi, uning iqtisodiy va ijtimoiy vazifalari kengayishi.
Budjet taqchilligi sabablari:
1
Davlat ichki qarzi - bu davlatning mamklakat ichida zayomlar va boshqa qimmatli qog`ozlarni chiqarish , turli nobudjet fondlari (sug`urta fondi, ishsizlik bo`yicha sug`urtalash fondi , pensiya fondi) dan qarz olish ko`rinishidagi qarzlari .
2
Davlat krediti – davlat qarz oluvchi yoki kreditor sifatida maydonga tushadigan barcha moliyaviy – iqtisodiy munosabatlar yig`indisi.
3
Davlat tashqi qarzi- xorijiy davlatlardan, ulardagi jismoniy , xalqaro moliyaviy tashkilotlardan olingan qarz.
Budjet taqchilligini qoplash (moliyalashtirish) manbalari:
R1
R
0
V1
V
Davlat budjetining daromadlari va soliq stavkasi o`sishi o`rtasidagi bog`liqlikning grafikda tasvirlanishi << Laffer egri chizig`i >> nomini oldi.
Davlat bujeti daromadlari va soliq stavkasi o`rtasidagi bog`liqlikni A.Laffer asoslab bergan. Uning mulohazalariga ko`ra ,<< korparatsiyalar daromadiga soliq stavkasini xaddan tashqari oshirish, ularning kapital quyilmalariga bo`lgan rag`batini susaytiradi,fan- texnika taraqqiyotini va iqtisodiy o`sishni sekinlashtiradi hamda bular oxir oqibatda davlat budjeti-ga tushumlarni kamaytiradi. Aksincha soliq stavkalarining pasaytirish jamg`armalar investitsiyalar va bandlikning ortishi orqali soliq undiriladigan daromad hajmining o`sishini ta`minlaydi.>>
Soliq
stavkasi
Davlat budjetiga tushumlar.
Soliq stavkasining optimal miqdori ( R1) davlat budjetiga eng yuqori tushum (V1)ni ta`minlaydi.
E`tiboringiz uchun raxmat !
http://fayllar.org
Do'stlaringiz bilan baham: |