Moliya tizimi reja: Moliya tizimi. Moliya tizimini boshqarish

---

MOLIYA TIZIMI

Reja:

1.

Moliya tizimi.

2.

Moliya tizimini boshqarish.

3.

Moliyaviy resurslarning mohiyati va ahamiyati.

---

---

Moliyaning mohiyati va funksiyalari

Moliya iqtisodiy kategoriya sifatida Xalq xujaligida pul resurslarini hosil etish

ularni taqsimlash va ishlatish sohasidagi iqtisodiy munosabatlarni o`z ichiga oladi.

Jamiyatning ravnaqi, aholini farovonligi,yurtning tinchligini taminlash

va

boshqalarni amalga oshirish moliyaga borib taqaladi.

Moliya lotincha «Finansia» so`zidan olingan bo`lib pul hisob-kitoblarini

bildiradi.Moliya so`zi dastlab XIII asrda Italiyada, keyin davlatning daromad va

harajatlarini mohiyati sifatida XVI asrda Fransiyada ishlatilgan.

Hozirgi vaqtda Moliya –Yalpi ichki maxsulot va milliy daromadni taqsimlash va

qayta taqsimlash natijasida turli markazlashgan va markazlashmagan pul fondlarini

tashkil etish va ulardan foydalanishdagi pul munosabatlar hisoblanadi.

Shuni

takidlash

lozimki

,

hamma

pul

munosabatlari

ham

moliyaviy

munosabatlarga kirmaydi. Jumladan, fuqarolik va chakana savdo o`rtasidagi

(xattoki,chakana narxlar davlat tomonidan tartibga solish sharoitida ham) yuzaga

keladigan pul munosabatlari davlat fuqarolik –huquqiy uslub bilan tartibga solishi

tufayli moliyaviy munosabatlarga kirmaydi.

Moliyaviy

munosabatlar-bu

iqtisodiyot

subyektlarning

moliya

resurslari

xususidagi o`zaro aloqalari.

---

Moliya tarixiy kategoriya sifatida tovar-pul munosabatlari sharoitida paydo

bo`lgan va u bilan

birgalikda mavjud. Moliyaning zarurligi davlatning

mavjudligidan ham kelib chiqadi,chunki davlat o`z vazifasidan kelib chiqib atrof

muxitni ximoya qilish, mudofa, ijtimoiy tartibni saqlash nomoddiy soxalarni pul

bilan ta`minlash aholini nochar katlamlarini ijtimoiy jixatdan ximoya qilish,

kengaytirilgan

takror

ishlab

chiqarish

sharoitlarini

ta`minlash

maqsadida.markazlashgan pul jamg`armalarini tashkil etish orqali amalga

oshiriladi.

Shunday qilib moliya – bu iqtisodiy pul munosabatlarining yig`indisi

bo`lib, u yordamida yaratilgan jami ijtimoiy maxsulot va milliy daromadni

taqsimlash va qayta taqsimlash yo`li bilan korxona,tashkilot,birlashma va davlatni

pul daromadlari va markazlashgan jamg`armalarini tashkil etish asosida

kengaytirilgan takror ishlab chiqarishni amalga oshirish va aholini moddiy va

madaniy extiyojlarini qondirishni ta`minlashdir.

Yuqoridagilardan kelib chiqib moliyaning obyekti bo`lib korxona,

birlashma va Xalq xujaligi tarmoqlarining pul jamg`armalari va moliyaviy

rusurslarni tashkil etish, taqsimlash va foydalanish bilan bog`lik bo`lgan iqtisodiy

munosabatlar hisoblanadi.

Moliyaning subyekti - bu moliya munosabatlarini ishtirokchilari, firmalar,

davlat va nodavlat idoralaridan iborat yuridik va jismoniy shaxslar.

---

Moliyaviy siyosat - Davlatning iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishini ta`minlash

yuzasidan moliyaviy resurslar bilan ta`minlashga qaratilgan siyosat.

Moliyaning turli darajalari:

- Mikromoliya - bu firmalar, davlat va jamoat tashkilotlari moliya tizimini

boshlang`ich va asosiy bug`ini hisoblanadi. Mikromoliyaning muhimligi

ularda moddiy boylik yaratiladi. Ularning faoliyati jamiyatning iqtisodiy

axvolini shakllantiradi. Uning asosiy resurslari bo`lib foyda, ish haqi, aksiya

va obligatsiyalar, kredit,sug`urta to`lovi, subsidiya va boshqalar hisoblanadi.

Korxona

qanchalik

yaxshi

ishlab

foydali

faoliyat

ko`rsatsa,uni

moliyaviy faoliyati shunchalik yaxshilanadi, soliqlar va boshqa to`lovlarni

to`liq va o`z vaqtida amalga oshirishda har xil fondlarni tashkil etishga,

xodimlarni rag`batlantirishga, ishlab chiqarishni kengaytirishga, xayriya va

boshqalarga imkoniyat yaratiladi.

- Makromoliya – bu mamlakat doirasidagi va milliy iqtisodiyotga xizmat

qiluvchi davlat moliyasidan iborat.U umumdavlat moliyasi bo`lib,unga davlat

budjeti, ijtimoiy sug`urta jamg`armasi, boshqa maqsadli jamg`armalar kiradi.

- Metomoliya – bu xalqaro doiradagi moliya bo`lib davlatlararo pul

munosabatlarini anglatadi.

---