Moliya iqtisodiyot doirasida oʻzaro bogʻliq boʻlgan bir qator vazifalarni bajaradi

Safarov Elbek va
Homidjonov Doniyor IX-80
Moliya iqtisodiyot doirasida oʻzaro bogʻliq boʻlgan bir qator vazifalarni bajaradi.
Moliya iqtisodiy jarayon va tadbirlarni moliyaviy taʼminlash, ularga xizmat koʻrsatish vazifasini bajaradi.
Moliyaning taqsimlovchi vazifasi moddiy ishlab chiqarish sohalarida yaratilgan yalpi milliy mahsulotni, ayniqsa, uning milliy daromadni tashkil qiluvchi qismini davlat va mulkchilikning turli shakllariga asoslangan korxonalar, iqtisodiyot tarmoqlari, moddiy ishlab chiqarish sohalari, mamlakat hududlari oʻrtasida taqsimlash va qayta taqsimlashda namoyon boʻladi.
Moliyaning ragʻbatlantiruvchilik vazifasi, birinchidan, yaratilgan mahsulot qiymatini taqsimlash jarayoni orqali, ikkinchidan, pul fondlarini tashkil qilish va sarflash mexanizmi orqali amalga oshiriladi.
Moliyadan ishlab chiqarish, taqsimlash va isteʼmol ustidan nazorat qilish vositasi sifatida foydalaniladi. Moliyaviy nazorat korxona (firma)larning moliya intizomiga rioya qilish uchun moddiy javobgar boʻlish tizimi, turli soliqlar undirib olish va mablagʻ bilan taʼminlash tizimi orqali amalga oshiriladi.
Moliyaning turli darajalari:
Mikromoliya - bu firmalar, davlat va jamoat tashkilotlari moliya tizimini boshlang`ich va asosiy bug`ini hisoblanadi. Mikromoliyaning muhimligi ularda moddiy boylik yaratiladi. Ularning faoliyati jamiyatning iqtisodiy axvolini shakllantiradi. Uning asosiy resurslari bo`lib foyda, ish haqi, aksiya va obligatsiyalar, kredit,sug`urta to`lovi, subsidiya va boshqalar hisoblanadi.
Korxona qanchalik yaxshi ishlab foydali faoliyat ko`rsatsa,uni moliyaviy faoliyati shunchalik yaxshilanadi, soliqlar va boshqa to`lovlarni to`liq va o`z vaqtida amalga oshirishda har xil fondlarni tashkil etishga, xodimlarni rag`batlantirishga, ishlab chiqarishni kengaytirishga, xayriya va boshqalarga imkoniyat yaratiladi.
Makromoliya – bu mamlakat doirasidagi va milliy iqtisodiyotga xizmat qiluvchi davlat moliyasidan iborat.U umumdavlat moliyasi bo`lib,unga davlat budjeti, ijtimoiy sug`urta jamg`armasi, boshqa maqsadli jamg`armalar kiradi.
Metomoliya – bu xalqaro doiradagi moliya bo`lib davlatlararo pul munosabatlarini anglatadi.
MARKAZLASHTIRILGAN VA MARKAZLASHTIRILMAGAN PUL MABLAG'LARI
Pullarning hajmi, faoliyati va yangilash yo'llariga qarab byudjetdan tashqari ishlatilgan sohasiga qarab, ikki guruhga bo'linadi. Birinchisi, markazlashtirilgan mablag'lar hisoblanadi. Ular federal darajada ijtimoiy dasturlarni hal qilish jarayoniga jalb etiladi. Bu guruhda, misol qilib oladigan bo’lsak, Rossiya Federatsiyasida davlat mablag'lari va Rossiya Federatsiyasining ijtimoiy majburiy tibbiy sug'urtasi ajratilgan bo'lishi kerak. Tizimning yirik tuzilmalaridan biri RF Pensiya jamg'armasi hisoblanadi.
Byudjet mablag'lari belgilangan maydon, sanoat doirasidagi ijtimoiy masalalar, muammoni hal qilish uchun sarflanishi mumkin. Ularning ta'sir ko'lami, mahalliy ahamiyatga ega turli masalalarni o'z ichiga oladi. Ushbu tuzilmalar davlat markazlashmagan puli deyiladi. Bu, masalan, viloyat organlari tomonidan tashkil etilgan birlashmalari, mahalliy muammolarni hal qilish uchun biror bir tashkilot va shunga o’xshash tuzilmalar.
4
Davlat YaIM yaratish orqali va yaratilgan MDni taqsimlash jarayonida asosiy moliyaviy resurslarni oladi.
Xalq manfaati uchun.
Moliyaviy xususiyatlar:
Bank mablag'lari belgilangan muddatga beriladi; muayyan shartlar bo'yicha va qaytarilishi sharti bilan;
Moliyalashtirish uchun mablag'lar aniq maqsadlar uchun beriladi; bepul va qaytarib bo'lmaydigan.
Kredit yordamida moliyaviy resurslar korxonalar, tashkilotlar va fuqarolar o'rtasida qayta taqsimlanadi.
Moliya takror ishlab chiqarishning barcha bosqichlariga va butun jarayonga ta'sir qilishi mumkin. Ta'sir qilishning ob'ektiv shartlari ikkita holat bilan bog'liq:
1)Moliya ijtimoiy ishlab chiqarishning barcha sohalarida (ishlab chiqarish, muomala, iste'mol) ishlaydi.
2)Moliya taqsimot funktsiyasidan kelib chiqadigan iqtisodiy jarayonlarning katalizatori bo'lish imkoniyatiga ega.
Tarqatish material ishlab chiqarish sohasida boshlanadi. Bu soha 3 bosqichni o'z ichiga oladi, bunda ishlab chiqarish bosqichi hal qiluvchi hisoblanadi.
a) moddiy ishlab chiqarish sohasi ishlab chiqarish tabiati va ko'lamiga ta'sir qiladi;
b) muomala sohasi, u savdo bilan ifodalanadi. U sotib olish va sotish jarayonlari bilan tavsiflanadi. Mahsulotning iste'mol xususiyatlari o'zgarmaydi, lekin uning qiymati o'zgaradi. Mahsulot sotiladi, kompaniya daromad oladi. Keyin bu tushum kompensatsiya, jamg'arish, iste'mol fondlariga taqsimlanadi. Moliyaviy munosabatlar oldi-sotdi jarayonidan oldin va yakunlaydi.
c) iste'mol sohasi, bu erda ular quyidagilardan ajralib turadi:
Tijorat tashkilotlari;
Byudjet tashkilotlari
E’tiboringiz uchun raxmat!