Moliya fanidan ma’ruza matnlari 1-mavzu: Moliyaning mohiyati va funksiyalari Reja: Moliyaning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati

Sug’urta manfaatdorligi. 
Sug’urta masalalari bilan Shug’ullanish unga nisbatan 
manfaatdorlikdan boshlanadi. Ishlab chiqarishni xavf-xatardan holi emasligi sababli sug’urtalash 
masalalariga qiziqish boshlanadi, chunki sug’urta ob’yekti zararlanganidan sug’urtalanuvchiga 
zarar summasi beriladi. Bu summa sug’urta qoplamasi dyeb ataladi. Sug’urtalanuvchi zarar 
kо‘rganda uni qoplash uchun sug’urtalanuvchidan sug’urta summasini olishdan manfaatdor 
bо‘ladi.
Sug’urta javobgarligi.
 
Sug’urtalanuvchi va sug’urtalovchining qonunda yoki 
shartnomada kо‘zda tutilgan javobgarligi, о‘z zimmasiga olgan majburiyatlari, vazifalari. Agar 
kо‘rsatilgan hodisalaridan biri sodir bо‘lsa, u holda sug’urta organlari о‘z zimmasiga olgan 
majburiyat asosida sug’urta qoplamasi tqlaydi. Masalan, hayotni aralash sug’urtasida 3 xil 
sug’urta javobgarligi belgilangan. Shulardan biri shartnomada kо‘zda tutilgan yoshga yetish; 
ikkinchisi, baxtsiz hodisalardan birining sodir bо‘lishi natijasida sog’ligini yо‘qotishi; uchinchisi, 
vafot etish hodisasidir. Bu hodisalaridan biri sodir bо‘lsa, sug’urta tashkiloti sug’urta 
qoplamasini tqlash uchun javobgar hisoblanadi, Shuni aytish kerakki, davlat sug’urta 
tashkilotlari tomonidan kо‘zda tutilgan javobgarlik xususiy sug’urta tashkilotlarida kо‘zda 
tutilgan javobgarlikdan farq qiladi. Bundan tashqari har bir sug’urta tashkiloti sug’urtaning har 
bir xili bo’yicha о‘z javobgarligini о‘zi belgilaydi.