Moliya bozorining modellari

Yapon traditsiyalariga asoslangan moliya bozori modeli. Ushbu traditsiya quyidagilarda namoyon bo‘ladi:
- insonlarni pog‘onalilikka intilishi, o‘zidan yuqori pog‘onada turgan shaxsga sodiqlik (davlat tuzilmasi yoki biznesda);
- bir kompaniyada o‘tiroqlik (butun hayot mobayniga yollanish tizimi);
- vasiylikka muhtojlik;
- personal manfaatlarini aksiyadorlarnikidan yuqori qo‘yish («korporatsiya-oila», sezilarli oshib boruvchi mehnat haqi va ijtimoiy to‘lovlar tamoyili asosida);
- yaqqol kollektivizm, jamiyatga o‘ta tobelik, o‘zini moddiy cheklash («halol kambag‘allik», ishga fidoiylik etikasi), Yaponiyani dunyodagi alohida missiyasini oshirish;
- anglo-sakson traditsiyasidan farqli, aholining yuqori darajadagi jamg‘arma normasi.
Moliya bozorining Yapon modelini AQSh modelidan keyingi o‘ringa qo‘yish mumkin. Ularning ikkalasi islomiy moliya bozorlaridan ustun.


Germaniya traditsiyalariga asoslangan moliya bozori modeli. Diniy e’tiqodlarning farqliligiga qaramasdan, Germaniya va Yaponiya modellari-ning o‘hshash taraflari mavjud. Sabab, bu mamlakatlarda aholining iqtiso-diy qarashlari ko‘p jihatdan mos kelishidir. Germaniya halqi boshqalardan farqli bir muncha hususiyatlarga ega bo‘lib, ularga quyidagilarni kiritish mumkin:
- praktitsizm, ierarxiklik, o‘ta mehnatkashlik, ijtimoiy himoyaga, risksizlilikka va jamg‘armaga moyillik. Anglo-sakson modelida esa mobillikka, ihtirochilikka, risklilikka, opportunizmga, agressivlikka, o‘zgarishlarga moyillik ko‘proq seziladi;
- kompaniya rahbariyati tomonidan personal manfaatlarini aksiyadorlarnikidan yuqori qo‘yilishi, kompaniya menejmentini aksiyalar kursini va ular bo‘yicha yuqori dividendlar to‘lovlarini oshirishga yo‘nalganligi. Bunda korporativ boshqaruvning germancha modelida ko‘proq kompaniyaning manfaatlari aksiyadorlarga hizmat ko‘rsatishdan ustun qo‘yilgan. Korporativ boshqaruvning anglo-sakson modelida esa korporatsiya va aksiyador tushunchalari, ularning manfaatlari va huquqlari bir biriga tenglashtirilgan.
Germaniya modelida aksiyalar bozori ustun emas, ko‘proq qarz munosabatlarini mujassamlashtiruvchi belgilangan foizli qog‘ozlar va sug‘urta polislari aholini qiziqtiradi. Germaniya moliya bozorida banklarning o‘rni traditsion hisoblanadi.