Молия бозори kitob

Биринчиси – Ўзбекистон Республикаси 12 фоизли ички ютуқли заём облигациялари 
бўлиб, Молия Вазирлиги томонидан 1992 йилда 20 йилдан кейин қоплаш муддати билан 25 
млрд сумлик чиқарилди. Шундан 1 январ 1997 йилгача аҳоли ўртасида 19,4 млрд сумлик 
тарқатилди. Лекинда ҳозирги кунда ушбу облигация ютуқ тиражлари вақтинча тўхтатилган. 
Иккинчидан – Вазирлар Маҳкамасининг 1996 йил 26 мартда қабул қилинган 119-сонли 
қарорига асосан Молия Вазирлиги томонидан илк бор 1996 йил 28 мартда чиқарилган давлат 
қисқа муддатли облигациялари ва 1997 йил 30 январда Вазирлар Маҳкамасининг 57-сонли 
қарорига асосан 1997 йилда қимматли қоғозлар бозорини янада ривожлантириш мақсадида 
Молия Вазирлиги томонидан 1997 йилда муомалага чиқарилган 3 ва 6 ойлик қисқа муддатли 
облигацияларидир. Бу эса республикамизда облигациялар бозорини шакллантиришга олиб 
келди. 
Ривожланган мамлакатлар тажрибаси асосида Давлат қисқа муддатли облигациялари 
бозорининг яратилиши Ўзбекистон қимматли қоғозлар бозори тарихида муҳим аҳамият касб 
этади. ДҚМО бозори асосан Молия Вазирлиги ва Марказий банк томонидан тасдиқланган 
«Ўзбекистон Республикаси қисқа муддатли облигацияларини муомалага киритишнинг асосий 
шартлари» ва Марказий банк ишлаб чиққан «Давлат қисқа муддатли облигациялари 
чиқаришларининг муомаласини ташкил этиш ва тартибга солиш бухгалтерия «Низом» 
асосидаги фаолият» кўрсатади. 
Бундан ташқари, тижорат банклари ўзларининг «Давлат қисқа муддатли облигациялар 
билан операциялар ҳисобининг муваққат тартиби»га таянади. ДҚМО эмитенти Молия 
вазирлигидир. Эмиссия қилиш вақтида Молия вазирлиги Марказий банк билан келишилган 
ҳолда облигацияларнинг энг юқори ҳажмини, муомалада бўлиш муддатини ва потенциал 
эгаларига доир чекланишларни белгилайди. Марказий банк облигацияларни жойлаштириш ва 
хизмат кўрсатиш бўйича бош агент вазифасини бажаради. Бу облигациялар бўйича тўловлар ўз 
вақтида амалга ошириш юзасидан сармоядорлар олдида кафолатни ўз зиммасига олади. 
Ўзбекистон Республикаси валюта биржаси ДҚМО бозори фаолиятининг техник ташкилотчиси 
сифатида хизмат қилади. Унинг зиммасига ўз таркибида савдо тизими, ҳисоб-китоб тузи шва 
депозитарий тизимлари яратиш ва улар хизматини йўлга қўйиш юкланган. Шуни таъкидлаб 
ўтиш лозимки, Республика биржаси Европа ва бошқа ривожланган жаҳон мамлакатлари фонд 
бозори андозаларига жавоб берувчи замонавий ва технологик воситаларга эга.