Molekulyar kinetik nazariya asosiy uch qoidani tashkil qiladi

t harfi bilan ifodalanadigan kattalik.

• Kelvin shkalasi. moddalardagi issiqlik hodisalarini o‘rganishda absolut
• temperatura deb ataladigan va T harfi bilan belgilanadigan temperaturadan foydalaniladi.
• Kelvin tomonidan 1848- yilda taklif etilgan absolut temperatura shkalasi Kelvin shkalasi deb ataladi. Kelvin shkalasida T temperatura kelvin (1 K) hisobida o‘lchanadi. Kelvin shkalasida olingan temperatura birligining qadamlari qiymati
• Selsiy shkalasidagi qiymatga teng.
•  
• Selsiy shkalasidagi t temperatura va Kelvin shkalasidagi T absolut temperatura orasidagi munosabat

• Absolut nol temperatura mumkin bo‘lgan eng past temperatura bo‘lib, bunday temperaturada modda molekulalarining harakati to‘xtaydi.

• Temperaturaning molekular-kinetik talqini
•  
• Issiq suv molekulalarining o‘rtacha tezligi sovuq suv molekulalarining o‘rtacha tezligidan katta bo’ladi. issiq va sovuq suvni aralashtirsak, to‘qnashishlar paytida tez harakatlanayotgan molekulalarning tezliklari nisbatan kamayadi, sekin harakatlanayotgan molekulalarning tezliklari esa nisbatan ortadi. Vaqt o’tishi bilan sovuq va issiq suv molekulalarining o‘rtacha tezliklari tenglasha boradi.
•  
• Molekulalarning kinetik energiyasi ularning tezliklari kvadratiga proporsional

• Shu sababli turli tezlikdagi molekulalar to‘qnashganda o‘zaro energiya almashadi. Issiqlik muvozanati qaror topganda molekulalarning o‘rtacha kinetic energiyasi aniq bir qiymatga ega bo’ladi.
• Temperatura va molekulalarning o’rtacha kinetik energiyasi bitta mohiyat modda issiqlik holatining ikki xil ifodasidir. Ular masshtablari va o’lchov birliklari bilangina farqlanuvchi fizik kattaliklardir.

• Bolsman doimiysi gaz molekulalarining o‘rtacha kinetik energiyasi va gaz temperaturasi orasida o‘tish koeffitsientini ifodalaydi.

• Ideal gaz molekular-kinetik nazariyasining asosiy tenglamasi

• dagi

• o‘rniga

• ifoda qo‘yilsa, ideal gaz bosimining temperatura orqali

• ifodasi kelib chiqadi:

• Ideal gazning bosimi gaz molekulalarining konsentratsiyasi va temperaturaga to‘g‘ri proporsionaldir.

• Ideal gaz holatining tenglamasi
• Har bir molekula idish devoriga urilganda devorga biror kichik kuch bilan ta’sir qiladi. Bu molekulalar to‘plamining ta’sir kuchlari katta bo‘ladi va idish devoriga bosim beradi.

• Formulada

• tengligidan quyidagilar

• kelib chiqadi

• Tenglamalar ideal gaz holat tenglamalari deyiladi.

• Ideal gaz holatining tenglamasi gazning massasi, bosimi, hajmi va temperaturasi orasidagi bog‘lanishni ifodalaydi.

• Mendeleyev-Klapeyron tenlamasi