Molekulyar kinetik nazariya asosiy uch qoidani tashkil qiladi

Bosim birliklari. SI sistemasida bosim birligi uchun shunday bosim olinadiki, bunda 1 m2 sirtga unga normal xolda 1 nyuton kuch ta’sir qiladi. Bunday birlik paskal (qisqacha Pa) deb ataladi:

• Amalda yana boshqa bosim birliklari qo’llaniladi: texnik atmosfera, millimetr simob ustuni, fizik atmosfera.

• Texnik atmosfera (at) deb, 1 sm2 yuzada normal ravishda 1 kg li jismning og’irlik kuchi tasirida hosil bo’luvchi bosimga aytiladi.

• Millimetr simob ustuni deb (mm. sim. ust.) gorizontal sirtga balandligi 1 mm bo’lgan simob ustunining beradigan bosimiga aytiladi. Bunda suyuqlik ichida h chuqurlikdagi bosim uning og’irligi tufayli hosil bo’lgani uchun, bosim quyidagi formula yordamida hisoblanadi:

• Fizik atmosfera (atm) deb gorizontal sirtga balandligi 760 mm bo’lgan simob ustunining beradigan bosimiga aytiladi.

• Bu qiymat normal atmosfera bosimi deb qabul qilingan.

• Temperatura
•  
• Temperatura moddaning issiqlik holatini miqdor jihatdan aniqlaydigan fizik kattalikdir.
• «Temperatura» lotinchada «holat» degan ma’noni bildiradi.
•  
• Moddalarda issiqlik almashinishi natijasida ularning temperaturalari tenglashishiga issiqlik muvozanati deyiladi.
•  
• Turli temperaturali moddalar tashqi ta’sir bo‘lmasa, vaqt o‘tishi bilan issiqlik muvozanatiga keladi. Masalan, muzlatgichdan sovuq suvni olib, stol ustiga qo‘ysak Ma’lum vaqt o‘tgandan keyin uning temperaturasi xona temperaturasi bilan tenglashadi, ya’ni muvozanatli holatga keladi.

• Selsiy shkalasi. Temperaturaning o‘lchov birligi qilib gradus olingan. Normal atmosfera bosimida muzning erish temperaturasi 0 gradus deb, suvning qaynash temperaturasi 100 gradus deb olingan. Bu oraliq 100 ta teng bo’laklarga bo’lingan va har bir bo’lakni 1 gradus deb qabul qilingan. «Gradus» lotinchada «qadam» degan ma’noni bildiradi.
• Bunday shkala 1742- yilda shved olimi A.Selsiy tomonidan tavsiya etilgan va u temperaturaning Selsiy shkalasi deb ataladi.
• Selsiy shkalasida o‘lchangan temperatura °C shaklida belgilanadi va «gradus Selsiy» deb o‘qiladi.
• Selsiy shkalasi