Molekulyar biologiya va biotexnologiya asoslari

---

@Mega_Biologiya 

     

@Doniyor_Muxtorjonovich

                 

t.me/Mega_Biologiya

 

Molekulyar  biologiya  va  

biotexnologiya  asoslari 

1. O’simlik tanasida shish hosil qiluvchi genom 

bo’lagini belgilang? 

A) T-RNK 

B) T-DNK 

C) I-RNK 

D) pBR-322 

2. Ipak qurti hujayrasida transgen poliedr virusi 

necha soat davomida ko’payadi? 

A) 1 sutka 

B) 4 sutka 

C) 2.5 sutka 

D) 1.5 sutka 

3. Bakteriyalar kalloniyasini hosil qilish uchun 

bakteriyani qanday oziq bilan boqiladi? 

A) kislorod 

B) agar-agar 

C) kislorodsiz 

D) meva sharbati 

4. G’o’za tomir tolachalari sathida qanday bakteriya 

turi yashaydi? 

A) achituvchi 

B) chirituvchi 

C) pnevmokokk 

D) risozfera 

5. Bakteriyalar irsiy molekulasi tarkibidagi fag 

qanday holatda bo’ladi? 

A) profag 

B) bakteriofag 

C) enzim 

D) DNK 

6. Pestitsid qoldiqlarini parchalash 

zararsizlantiruvchi genlar guruhi qaysi bakteriya 

shtammidan ajratib olingan va qaysi bakteriyaga 

ko’chirib o’tkazilgan? 

A) psevdomonas, pnevmokokk 

B) tugunak bakteriyasi, rizosfera 

C) psevdomonas, rizosfera 

D) psevdomonas, chatishtiruvchi bakteriya 

7. Vismut-sulfat, agarli muhitda qaysi bakteriya 

avlodi ricojlanadi va ko’payadi? 

A) salmonellyoz 

B) iyambliya 

C) gommoz 

D) dizanteriya 

9. Monoklonal antitana nima uchun ishlatiladi? 

A) splenotsitlar va mieloma-rak hujayralardan iborat 

gibridoma hosil qilish uchun 

B) gibridoma hujayralardan pronukleus yaratish va 

zigotaga kirish uchun  

C) hastaliklarni o’ta aniq tashhis qilish uchun  

D) poliklonal antitana hosil qilish uchun 

10. Mutatsiyaga uchragan mikroorganizmlar qaysi 

oziq muhitida o’stiriladi? 

A) oddiy  

B) agar-agar 

C) to’yingan 

D) murakkab 

11. Plazmid tarkibidagi t-DNK bo’lagi o’simliklarda 

qanday o’zgarishlarga olib keladi? 

A) o’simlik tanasida shish hosil qiladi 

B) o’simlik tanasida shishni yo’qotadi 

C) hayvon tanasida shish hosil qiladi 

D) hayvon tanasida shishni yo’qotadi 

12. Splenotsitlar qaysi organ hujayralaridan hosil 

bo’ladi? 

A) jigar  

B) taloq 

C) buyrak 

D) yurak 

13. Retrotranspozonlar tuzilishiga ko’ra nimaga 

o’xshaydi? 

A) poligenga 

B) ontogenga 

C) monogenga 

D) RNKga 

14. Moddaning har xil antigen gruppalarida alohida 

antitana sintez qiluvchi hujayralar qanday ataladi? 

A) osteoblastlar 

B) splenotsitlar 

C) trombotsitlar 

D) eritrotsitlar 

15. Antitanalar o’z xossasiga ko’ra qanday moddalar 

hisoblanadi? 

A) oqsil 

B) gormon 

C) lipid 

D) ferment 

---

@Mega_Biologiya 

     

@Doniyor_Muxtorjonovich

                 

t.me/Mega_Biologiya

 

16. Gibridoma hujayralar olish texnologiyasi qaysi 

kashfiyotga asoslangan holda ishlab chiqildi? 

A) restriktazaning kashf etilishi 

B) ligaza fermentini olish 

C) monoklonal antitanani kashf etilishi 

D) hujayra injeneriyasidan foydalanib 

17. Transpozaza fermenti DNK molekulasiga 

qanday ta’sir ko’rsatadi? 

A) DNK molekulasini yopishqoq uchlar hosil qilib 

kesadi va transpozon uchlariga biriktiradi 

B) DNK molekulasining nukleotidlar izchilligini 

buzadi va DNKni reduplikasiya qiladi 

C) DNK bo’laklarining ligaza fermenti ta’sirida 

kimyoviy bog’lar orqali bog’lanishini tezlashtiradi 

D) faglar  DNKsini bakteriya DNKsi bilan 

biriktiradi 

18. Yopishqoq uchlar hosil qilib, ikki molekulani 

bir-biriga bog’lovchi ferment qanday ataladi? 

A) oksidoreduktazalar  

B) liazalar 

C) ligazalar 

D) izomerazalar 

19. R-shtammning S-shtammga transformatsiya 

bo’lishida qanday modda ishtirok etadi? 

A) oqsil 

B) iRNK 

C) DNK va RNK 

D) DNK 

20. Transformatsiya natijasida nima o’zgaradi? 

A) timidinkinaza fermentining miqdori va sifati 

B) hujayra irsiyati 

C) organizm kariotipi 

D) xromosomalarning gaploid to’plami 

21. Retrotranspozonlar o’simlikning genomining 

qancha qismini tashkil etadi? 

A) hammasini 

B) o’simlik genomini tashkil etmaydi 

C) chorak qismini 

D) yarimiga yaqin qismini 

22. Makkajo’xori o’simligida ko’chib yuruvchi 

genetik elementlar qaysi olim tomonidan 

aniqlangan? 

A) A. Buxoriy 

B) G. Georgiyev 

C) J. Bishop 

D) B. Klintok 

23. Transgen g’o’za va bug’doy o’simliklarini 

yaratgan olimlar aniqlang? 

A) O. Jalilov va N. Nazirov 

B) S. Jatayev va F. Muhammedxonova 

C) O. Odilova 

D) S. Jatayev va O Odilova 

24. Transpozonlar… 

A) qo’shimcha xromosomalar 

B) avtonom plazmidlar 

C) ko’chib yuruvchi genetik elementlar 

D) avtonom plazmidlar 

25. Qaysi plazmid nasldan-naslga o’tadi? 

A) avtonom 

B) transmissibl 

C) restriktazalar 

D) endonukleazalar 

26. Antibiotklarni parchalovchi genlar bir 

plazmiddan ikkinchisiga nima orqali o’tadi? 

A) transpozonlar 

B) endonukleazalar 

C) restriktazalar 

D) kallus to’qima  

27. Restriktazalar… molekulalarni mayda 

bo’laklarga bo’luvchi fermentdir? 

A) oqsil 

B) DNK 

C) PNK 

D) yog’larni 

28. Transformatsiya… 

A) ona hujayrani ketma-ket bo’linishidan hosil 

bo’lgan koloniya 

B) qizdirish yo’li bilan bijg’ishdan halos bo’lish 

C) bir organizm irsiy molekulasini ikkinchi 

organizm molekulasi bilan birikishi  

D) DNK molekulasini profagdan holatdan ajralib 

chiqishi 

29. Lizis bu… 

A) fag bilan zararlangan bakteriya  koloniyasining 

yo’qolishidir 

B) fag bilan zararlangan ba’zi bakteriylarning 

ofatdan qutilishi 

C) bakteriya avlodi koloniyasini vujudga kelishi 

D) DNK bo’lagini xromosoma bilan birikishi 

30. “Tikuvchi” fermentni aniqlang? 

---

@Mega_Biologiya 

     

@Doniyor_Muxtorjonovich

                 

t.me/Mega_Biologiya

 

A) restriktaza 

B) polimeraza 

C) ligaza 

D) integraza 

31. Qanday yo’l bilan ichak tayoqchasi bakteriyasida 

insulin sintezi amalga oshiriladi? 

A) genotipiga insulin geni orqali ta’sir etishi bilan 

B) xromosomani o’zgartirish bilan 

C) insulin garmoni sintezini nazorat qiluvchi gen 

ta’sirida 

D) insulin garmoniga ichak tayoqchasi 

bakteriyasining genlarini kiritish bilan 

32. Maxsus tuzilishga ega bo’lgan DNK bo’lagini 

xromosoma bilan birikishi va undan ajralish 

jarayonida o’zi bilan birga genni ko’chirib chiqish 

jarayoni nima deb ataladi? 

A) transformatsiya 

B) transduksiya 

C) lizogen reaksiya 

D) ekssiziya 

33. Plazmidlar tarkibi asosan qanday genlardan 

iborat? 

A) oqsilni parchalovchi va sintez qiluvchi 

B) organizmni o’stiruvchi gormonlarni sintezlovchi 

C) zaxarli moddalarni to’plovchi fermentlarni 

sintezlovchi 

D) zaxarli toksinlarni parchalovchi fermentni 

sintezlovchi 

34. Hozirgi kungacha nechtadan ortiq retriktazalar 

o’rganilgan? 

A) 200 ta 

B) 300 ta 

C) 400 ta 

D) 500 ta 

35. Plazmidlar ikki xil bo’ladi. Bular qaysilar? 

A) hujayralardagi qo’shimcha xromosomalar va 

rekombinatsiya bo’la oladigan 

B) DNK izchilligini kesib, rekombinatsiya bo’la 

oladigan va avtonom holda replikatsiyalanuvchi 

C) asosiy xromosoma bilan birikuvchi va 

transpozonlar bilan birikkan holda ko’chib o’tuvchi 

D) asosan antibiotik sintez qiladigan, DNK 

molekulasini mayda bo’laklarga bo’luvchi fermentni 

sintez qiladigan 

36. Qaysi plazmid asosiy xromosomaga birika oladi? 

A) transmissibl 

B) avtonom 

C) restiriksion 

D) transpozon 

37. Genetik injeneriya qanday darajada amalga 

oshiriladi? 

1. to’qima 2. hujayra 3. organizm 4. xromosoma 5. 

ferment 6. gen  

A) 1.2.5 

B) 1.2.3 

C) 2.3.4 

D) 2.4.6 

№38. Faglarning litik reaksiyasi deb nimaga 

aytiladi? 

A) fag bilan zararlangan bakteriya koloniyasining 

yo’qolishiga 

B) fag bilan zararlangan bakteriyalarning ayrimlarini  

ofatdan qutilib qolishiga 

C) faglar faol holatidan nofaol holatga o’tishiga  

D) fagning bakteriya xromosomasining maxsus 

nukleotidlarning izchiligini kesib birikishiga 

39. Transpozonlarni qaysi olimlar kashf etgan? 

1) Barbara Maklintok; 2. Griffit; 3. Lvov; 4. Ahmad 

Buxoriy; 5. L.Paster; 6. Boyer; 7. G.Georgiyev. 

A) 1,3,5 

B) 1,4,7 

C) 2,5,6, 

D) 2,3,6 

40. Transmissibl plazmid qaysi o’z mustaqilligini 

yo’qotadi? 

A) asosiy xromosomaga birikmaganda 

B) asosiy xromosomaga birikish oldidan 

C) asosiy xromosomaga birikkandan keyin 

D) hujayradan hujayraga ko’chib o’tganda 

41. Yo’naltirilgan mutatsiya deb qanday usulga 

aytiladi? 

A) gen injenerligi usuli yordamida hujayrani 

ko’chirib o’tkazish biotexnologiyasiga 

B) DNK bo’lagning xromosoma bilan birikishi va 

undan ajralib chiqish usuliga 

C) gen injenerligi usulllarni qo’llash yordamida 

bakteriya klonlarini hosil qilish usullariga 

42. Hujayra darajasidagi genetik injeneriya qanday 

amalga oshiriladi? 

A) ikki hujayrani qo’shish bilan 

---

@Mega_Biologiya 

     

@Doniyor_Muxtorjonovich

                 

t.me/Mega_Biologiya

 

B) hujayra yadrosiga qo’shimcha xromosomalar 

kiritish 

C) transgen hujayradan sun’iy sharoitda yetuk 

o’simlik o’stirish orqali 

D) vektor konstruksiyani hujayraga kiritish  va 

transgen hujayra olish orqali 

43. Gen darajasidagi genetik injeneriya qanday 

bosqichlarda amalga oshiriladi? 

A) ahamiyatga ega bo’lgan gen funksiyasi orqali 

qidirib topiladi, ajratib olinadi va tuzilishi 

o’rganiladi 

44. Restriktazalar deb nimaga aytiladi? 

A) DNK molekulasini qo’sh spiralini hosil qilishda 

ishtirok etuvchi fermentlarga 

B) asosiy xromosomadan bir necha baeobar kichik 

bo’lgan DNK xalqasiga 

C) DNK molekulasini mayda bo’laklarga bo’luvchi 

fermentlarga 

D) bir plazmiddan ikkinchisiga transpozon bilan 

birikib o’tadigan gen 

45.Amerikalik olim Boyer va Koenlar tomonidan 

biotexnologiyaga oid qanday ishlar amalga 

oshirilgan? 

A) tuban eukaroit hujayralarda asosiy xromoso- 

madan tashqari qo’shimcha xromosomalar borligini 

isbotlashgan 

B) ko’chib yuruvchi genetik elementlarni kashf 

etishgan 

C) bir organizm irsiy bo’lganini boshqa organizm 

irsiy molekulasiga birikishini aniqlashgan 

D) sun’iy sharoitda rekombinat DNK olish va 

genlarni klonlashni kashf etgan