|
Tayyorladi: Baratova Sitora
MOHENJO-DARO - Mohenjo-Daro deyarli mukammal joylashuvi, asosiy qurilish materiali sifatida pishgan g'ishtdan foydalanish, shuningdek, murakkab sug'orish va diniy binolarning mavjudligi bilan Harappan tsivilizatsiyasining boshqa markazlari orasida ajralib turadi. Boshqa binolar qatorida don ombori, 83 m² maydonga ega marosim tahorati uchun "katta hovuz" va baland "qo'rg'on" (ko'rinishidan suv toshqinlaridan himoya qilish uchun mo'ljallangan) e'tiborni tortadi. Moxenjo-Daroning maydoni 300 gektar edi, uning gullagan davrida aholisi 30 000 dan 40 000 kishigacha bo'lgan.
Mohenjo-Daroning perimetri besh kilometrga etadi. Shahar hududi bir xil oʻlchamdagi (shimoldan janubga 384 metr va gʻarbdan sharqqa 228 metr) kvartallarga (“orollar”) boʻlingan. Har bir blok o'z navbatida tekis yoki egri ko'chalarga bo'linadi. Qoʻrgʻon shaharning gʻarbiy qismidagi markaziy kvartalni egallagan boʻlib, u yerda tuproq sathi 6 dan 12 m gacha boʻlgan gil va xom gʻishtdan yasalgan sunʼiy tepalik bilan koʻtarilgan.Qoʻrgʻon bir vaqtlar pishiq gʻishtdan yasalgan kvadrat minoralar bilan mustahkamlangan. Qal'ada don ombori va hovuzdan tashqari, yo'laklar bilan ajratilgan qator o'rindiqlari bo'lgan kamida ikkita majlislar zali mavjud [10], ammo shaharda aniq saroy yoki ibodatxonalar topilmagan. Bu fakt Mohenjo-Daro monarx yoki ruhoniylar tomonidan emas, balki saylangan yoki klan oligarxik elita tomonidan boshqariladigan va tana pokligiga sig'inuvchi shahar-davlat ekanligi haqidagi nazariyaga asos bo'lib xizmat qildi.
Quyi shaharda, ehtimol, badavlat fuqarolar yashagan ko'plab binolar keng hovlilarga ega va g'ishtli zinapoyalar, ehtimol, uyning ikkinchi qavatiga yoki yashash uchun moslashtirilgan tekis tomga olib borgan.
Nam havo yoki haroratning o'zgarishi g'ishtlarga ta'sir qilmasligi uchun devorlar ibtidoiy gips bilan qoplangan. Shaharda hech qanday meʼmoriy bezaklar topilmagan, garchi ular yogʻoch boʻlib, vaqt sinovidan oʻtmagan boʻlishi mumkin. Tosh haykallar soni nisbatan kam, ammo ular orasida "Ruhoniy podshoh" deb nomlanuvchi nozik o'yilgan ko'krak qafasi bor.
Amuletlar yuqori qismga o'tish vazifasini bajargan Mohenjo-daro. Darvoza oldida soqchilar turardi Tekshirilgan tumorlar. Yuqori qismda (yuqori shahar) asosiy bino joylashgan edi. Bu binoda hukmdor va uning sheriklari muammolarni hal qilishgan. Maslahatchilar turli kasblardan jalb qilingan.
AMULETALAR Bu noyob shahar sivilizatsiyasi miloddan avvalgi IV-III ming yilliklarda yaratilgan. Miloddan avvalgi II ming yillikda bu erga kelganlar. Sharqiy Evropadan oriy qabilalari bu erda uning pasayishi bilan uchrashdilar. Agar 1875-yilda, keyin esa 1886-1912-yillarda bu joylardan tasodifan hayvonlar, odamlar, oʻsimliklar va gʻalati tasvirlar aks ettirilgan stol va muhrlar topilsa, hind sivilizatsiyasi faqat afsona va rivoyatlarda tilga olingan sivilizatsiya boʻlib qolgan boʻlishi mumkin edi. , har qanday yozuv va belgilardan farqli o'laroq. - Bu noyob shahar sivilizatsiyasi miloddan avvalgi IV-III ming yilliklarda yaratilgan. Miloddan avvalgi II ming yillikda bu erga kelganlar. Sharqiy Evropadan oriy qabilalari bu erda uning pasayishi bilan uchrashdilar. Agar 1875-yilda, keyin esa 1886-1912-yillarda bu joylardan tasodifan hayvonlar, odamlar, oʻsimliklar va gʻalati tasvirlar aks ettirilgan stol va muhrlar topilsa, hind sivilizatsiyasi faqat afsona va rivoyatlarda tilga olingan sivilizatsiya boʻlib qolgan boʻlishi mumkin edi. , har qanday yozuv va belgilardan farqli o'laroq.
HARAPPA - Miloddan avvalgi III ming yillikda. Hindistonning birinchi shahar madaniyati va sivilizatsiyasi Hind daryosi bo'yida paydo bo'lgan. U adabiyotda Hind vodiysi tsivilizatsiyasi yoki Mohenjo-Daro va Xarappa tsivilizatsiyasi (eng katta va avval kashf etilgan shaharlardan keyin) nomi bilan tanilgan.
- Zamonaviy mualliflar ta'kidlaganidek, "uni yaratgan odamlar (ya'ni Xarappa tsivilizatsiyasi) o'z uylarini - ikki va uch qavatli - kuygan g'ishtdan qurishgan, shaharlar atrofidagi ekin maydonlari keng kanallar tizimidan suv bilan mo'l-ko'l sug'orilgan. Hind daryosi va uning irmoqlari tomonidan"
- Xarappa madaniyatining gullagan davri miloddan avvalgi 3-ming yillikning oxiriga toʻgʻri keladi. qazishmalar paytida bronza va mis asboblar topilgan, ammo bu erdan temir buyumlar topilmagan, bu Mohenjo-Daro va Xarappa aholisining temir asboblar yasash haqida hech qanday tasavvurga ega emasligini aytishga asos bo'ladi. Biroq, masalan, Mohenjo-Daroda issiq va sovuq metallni qayta ishlash yuqori darajada bo'lganligi ma'lum. Xarappa madaniyatining aholi punktlari aholisi oltin, kumush, qo'rg'oshindan qanday mahsulotlar yasashni bilishgan, lehim usulidan foydalanganlar.
Do'stlaringiz bilan baham: |
