Moddalarning nomi Moddalarning formulasi

Eng zarur moddalar.

№

Moddalarning nomi

Moddalarning formulasi

1	Pirit	FeS2
2	Malaxit	Cu(OH)2 ∙ CuCO3
3	Dolomit	CaCO3 ∙ MgCO3
4	Oxaktosh, marmar	CaCO3
5	Bura, tanokor	Na2B4O7 ∙ 10 H2O
6	Potash	K2CO3
7	Glauber tuzi	Na2SO4 ∙ 10 H2O
8	Sulema	HgCl2
9	Kuldiruvchi gaz	N2O
10	Tulki dumi	NO2
11	Is gaz	CO
12	Zar suv, shoh arog`i	3HCl ∙ HNO3
13	Qaldiroq gaz	2H2 ∙ O2
14	Sintez gazi	CO ∙ 2H2
15	Soda	Na2CO3
16	Kristal soda	Na2CO3 ∙ 10 H2O
17	Ichimlik soda	NaHCO3
18	Tahir tuz	MgSO4 ∙ 7 H2O
19	Mis kuporosi	CuSO4 ∙ 5 H2O
20	Temir kuporosi	FeSO4 ∙ 7 H2O
21	Gips	CaSO4 ∙ 2 H2O
22	Albaster	CaSO4 ∙ 0,5 H2O
23	Kuporos moyi	H2SO4
24	Novshadil spirit	NH4OH
25	Metil spirit	CH3OH
26	Etil spirit	C2H5OH
27	Asetilen	C2H2
28	Bertole tuzi	KClO3
29	Margansofka	KMnO4
30	Kalsiy karbid	CaC2
31	Alyuminiy karbid	Al4C3
32	Sirka kislota	CH3COOH
33	Chumoli kislota	HCOOH
34	Silan	SiH4
35	Fosfin	PH3
36	Arsin	AsH3
37	Stibin	SbH3
38	Ammiak	NH3
39	Silvinit	KCl ∙ NaCl
40	Kaustik soda	NaOH
41	Kinovar	HgS
42	Qum, kvars, shisha	SiO2
43	Halkopirit	CuFeS2
44	So`ndirilgan oxak	Ca(OH)2
45	So`ndirilmagan oxak	CaO
46	Qizil qon tuzi	K3[Fe(CN)6]
47	Sariq qon tuzi	K4[Fe(CN6)]
48	Quruq muz	CO2
49	Suv gazi	CO ∙ H2

Metall nitratlarning parchalanishi.

Li K Ca Na	Mg, Al, Zn, Cr, Fe, Sn, Cu	Hg Ag Pt Au
→ Me(NO2)x + O2	→ Me2Ox + NO2 + O2	→ Me + NO2 + O2

Anorganik modda klassifikatsiyasi

Oksidlar klassifikatsiyasi

№	Oksidlar	Misollar
1	Asosli	K2O,Na2O,CaO,CuO,BaO,Li2O,MgO,FeO,SrO,CrO,Mn2O3,MnO
2	Kislotali	SO2, SO3, CO2, SiO2, P2O5, P2O3, Cl2O7, NO2, CrO3, Mn2O7
3	Amfoter	Al2O3, ZnO, Zn2O3, SnO, PbO, PbO2, Cr2O3, BeO, Fe2O3, MnO2
4	Befark (indefirent)	NO, CO, N2O, SiO
5	Peroksid	Na2O2, H2O2, K2O2, BaO2
6	Superoksid	KO3
7	Aralash oksidlar	Fe3O4, Pb2O3, Co3O4, Mn3O4

Kislotalar klassifikatsiyasi.

№	Kislota turlari1		Misollar
1	O2 bo`yicha	Kislorodsiz	HCl, H2S, HF, HJ, HBr, H2Se
		Kislorodli	HClO, HClO2, H2SO4, H2SO3
2	H2 bo`yicha	1 negizli	HCl,HF,HJ, HBr, HClO, HNO3
		2 negizli	H2S, H2SO4, H2SeO4
		ko`p negizli	H3PO4, H3PO3, H4P2O7

Asoslar klassifikatsiyasi.

№	Asos turlari	Misollar
1	Suvda eriydigan (ishqor)	LiOH, NaOH, KOH, CsOH, RbOH, FrOH, Ba(OH)2, Sr(OH)2 va Ca(OH)2
2	Suvda erimaydigan (asoslar)	Mg(OH)2 va yonaki guruppacha metallarning gidroksidlari
3	Amfoter (asoslar)	Zn(OH)2, Al(OH)3, Cr(OH)3, Be(OH)2

Tuzlar klassifikatsiyasi.

№	Tuzlar	Misollar
1	O`rta (normal)	NaCl, CaCl2, KF, MgSO4, CaCO3, NH4Cl.
2	Nordon	NaHCO3, Ca(HCO3)2, K2HPO4, Fe(H2PO4)2
3	Asosli	CaOHCl, Mg(OH)Cl, Al(OH)SO4, Al(OH)2Cl
4	Kompleks (aralash)	K4[Fe(CN)6], Na3[Co(NO2)6], K2[HgI4]
5	Ko`sh	KAl(SO4)2, KCr(SO4)2, K2NH4PO4

1. MOLEKULYAR FORMULANI ANIQLASH

1. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha H- 1.59 % ; N – 22. 22 % ; O – 76.19 %. Shu birikmaning formulasini aniqlang.
2. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha H- 17.65% ; N 82.35 % Shu birikmaning formulasini aniqlang.
3. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha K- 24.68 % ;Mn – 34.81 % ; O – 40.51 %. Shu birikmaning formulasini aniqlang.
4. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha K- 56.52 % ; C – 8.69 % ; O – 34.79 %. Shu birikmaning formulasini aniqlang.
5. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha Ca- 40 % ; C– 12 % ; O – 48 %. Shu birikmaning formulasini aniqlang.
6. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha K- 31.84 % ; Cl – 28. 98 % ; O – 39.18 %. Shu birikmaning formulasini aniqlang
7.Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha Fe- 46.67 % ; S – 53.33 % ; Shu birikmaning formulasini aniqlang.
8. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha Na- 27.38 % ; H – 1.19 % ;C-14.28%; O – 57.15 %. Shu birikmaning formulasini aniqlang.
9.Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha Na- 27.05 % ; N – 16.47 % ; O – 56.48 %. Shu birikmaning formulasini aniqlang.

10. 
    Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha Hg- 86.27 % ; S– 13.73 % ; Shu birikmaning formulasini aniqlang.
    

2. MOLEKULYAR FORMULANI ANIQLASH

1. 1.7 gr nomalum modda yonganda 3 gr NO va 2.7 gr H₂O hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .

A) NH₃ B) NH₄OH C) NH₂OH D) NH₄NO₃

2. 3.2 gr nomalum modda yonganda 8.8 gr CO₂ va 7.2 gr H₂O hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .

A) CH₄ B) C₂H₆ C) CH₃OH D) C₃H₆

3. 1.3 gr nomalum modda yonganda 4.4 gr CO₂ va 0.9 gr H₂O hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .

A) C₂H₄ B) CH₄ C) C₂H₂ D) C₃H₈

4. 0.23 gr nomalum modda yonganda 0.44 gr CO₂ va 0.27 gr H₂O hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .

A) CH₃OH B) CH₂OH C) HCOOH D) C₂H₅OH

5. 0.32 gr nomalum modda yonganda 0.44 gr CO₂ va 0.36 gr H₂O hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .

A) C₂H₅OH B) CH₃OH C) CH₃COOH D) HCHO

6. 0.24 gr nomalum modda yonganda 0.16 gr Fe₂O₃ va 0.256 gr SO₂ hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .

A) FeS B) FeSO₄ C) FeSO₂ D) FeS₂

7. 3.4 gr nomalum modda yonganda 6.4gr SO₂ va 1.8 gr H₂O hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .

A) H₂S B) H₂SO₃ C) H₂SO₄ D) H₂S₂O₇

8. 3.4 gr nomalum modda yonganda 2.8 gr N₂ va 5.4 gr H₂O hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .

A) NH₂OH B) NH₄OH C) NH₃ D) NH₄NO₃

9. 15 gr nomalum modda yonganda 2.8 gr N_2, 17.6grCO₂ va 9 gr H₂O hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .

A) CO(NH₂)₂ B) CH₃NO₂ C) C₂H₅NO₂ D) C₃H₈NO₂

10. 5.4gr nomalum modda yonganda 8.8 gr CO₂ , N₂ 2.8 va 1.8 gr H₂O hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .

A) CH₃NO₂ B) CO(NH₂)₂ C) HOCN D) HCN

3. Eng zarur reaksiyalari.
1. Ammiyakning kislorod bilan reaksiyasi.

a) katalizator ishtirokida

b) katalizatorsiz

2. Fosfor (V) – oksidning suv bilan reaksiyasi.

a) issiq suv bilan.

b) sovuq suv bilan.

3. Azot (IV) – oksidning suv bilan boradigan reaksiya tenglamasini yozing.

a) kislorod ishtirokida

b) kislorodsiz

4. Bertole tuzini 2 xil parchalanish reaksiyasi.

a) katalizatorli

b) katalizatorsiz

5. Ammoniy nitrat va ammoniy nitritlarning parchalanish reaksiyasi.

6. Xlorning ishqor eritmasi bilan reaksiyasi.

a) issiq ishqor eritmasi

b) sovuq ishqor eritmasi

7. Laboratoriya sharoitida kalsiy karbiddan asetilen hosil bo`lib reaksiya tenglamasini yozing.

8. Alyuminiy karbidning suv bilan reaksiyasi

9. Ortofosfat kislotani 200⁰C dan yuqori haroratda qizdirilsa qanday modda hosil bo`ladi?

10. Malaxitning parchalanishi reaksiya tenglamasini yozing?

11. Dolomit va kalsiy karbonat parchalanish reaksiyalarini yozing.

12. Piritdan (FeS₂) sulfat kislota olinishi jarayonidagi reaksiya tenglamalari to`liq yozilsin.

13. Ammoniy bixromat parchalanganda qanday gaz modda hosil bo`ladi.

14. Laboratoriya sharoitida ammiyak olish reaksiyasi ?

15. Natriy atsetat va quruq natriy gidroksid reaksiya tenglamasini yozing.

16. Kaliy bixromat kaliy permanganat marganes (IV) oksidlarining xlorid kislota bilan ta`sirlashish tenglamasini yozing.

17. Kaliy yodid eritmasining ozon bilan reaksiya tenglamasi qanday?

18. Regeneratsiya tenglamasi deb atalgan natriy peroksid va karbonat angidrid reaksiyasi tenglamasini yozing?

19. Oltinning gaz suvi bilan reaksiya tenglamasi qanday bo`ladi?

20. Xona haroratida ham azot(N₂) gazi bilan reaksiyaga kirishadigan metall litiy bo`lsa reaksiya tenglamasi qanday?

21. Oltingugurt (IV)-oksidining Br₂ li suvni rangsizlantirish reaksiya tenglamasini yozing?

22. Fosgen gazi hosil bo`lishi uchun qaysi gazsimon moddalar o`zaro ta`sirlashishi kerak?

23. Fotosintez jarayonini reaksiya tenglamasi qanday bo`ladi?

24. Quyidagi ionlarga sifat reaksiyasini yozing.

a) xlorid ioniga (Cl^-)

b) Sulfat ioniga (SO₄^2-)

25. Bariy peroksidning sulfat kislota bilan reaksiya tenglamasidan qanday modda hosil bo`ladi?

26. Kaliy permanganat termik parchalanganda hosil bo`lgan gaz ozonator orqali o`tkazilsa, shu jarayonlarni reaksiya tenglamasini yozing.

27. Temir metallini quyidagi moddalar bilan reaksiyasini yozing.

a) xlorid kislota bilan

b) xlor qazi bilan

c) konsentrlangan nitrat kislota bilan

28. Quyidagi moddalarni konsentrlangan sulfat kislota bilan reaksiya tenglamasi qanday bo`ladi?

a) Temir

b) Rux

29. Fosfat kislota kumush nitrat bilan reaksiyasi natijasida qanday rangli cho`kma hosil bo`ladi? Shu jarayonni reaksiya tenglamasini yozing.

30. Ammoniy gidroksidning quyidagi moddalar bilan reaksiya tenglamasi qanday bo`ladi?

a) Nitrat kislota

b) Xlorid kislota bilan

31. Fosfor (V) xlorid issiq va sovuq suvdagi reaksiya tenglamasi qanday bo`ladi.

32. Chili selitrasi nomi bilan mashhur bo`lgan moddaning formulasi qanday bo`ladi, uning parchalanish tenglamasini yozing.

33. Alyuminiy gidroksidi ishqor bilan ta`sirlashsa qanday modda hosil bo`ladi?

34. Fosforning kislorod bilan reaksiya tenglamasini yozing?

a) mo`l miqdordagi

b) oz miqdordagi
4. Oksidning ekvivalentini aniqlang.
Al₂O₃, Na₂O, K₂O, CuO, Fe₂O₃, Mn₂O₇, CrO₃, N₂O₃, NO₂, CaO, MgO, CO₂, SiO₂, H₂O, Cl₂O, Cl₂O₃, Cl₂O₅, Cl₂O₇, F₂O, Cu₂O, HgO, Ag₂O, BaO, SrO, P₂O₃, P₂O₅, N₂O₃, Cr₂O₃.

Oksid xosil qiluvchi elementni topish.

1. Davriy sistemaning IV-guruh elementining yuqori oksidi tarkibida O-53.3% bo’lsa, elementni toping.

A) C B) Si C) Sn D) Pb

2. Davriy sistemaning I -guruh elementining yuqori oksidi tarkibida O-25.8% bo’lsa, elementni toping.

A) Li B) K C) Na D) Rb

3. Davriy sistemaning II-guruh elementining yuqori oksidi tarkibida O-40% bo’lsa, elementni toping.

A) Be B) Mg C) Ca D) Zn

4. Davriy sistemaning V-guruh elementining yuqori oksidi tarkibida E-43.66% bo’lsa, elementni toping.

A) N₂ B) P C) V D) As

5. Davriy sistemaning III-guruh elementining yuqori oksidi tarkibida E-52.9% bo’lsa, elementni toping.

A) B B) Al C) Ga D) Sc

6. Davriy sistemaning IV-guruh elementining yuqori oksidi tarkibida E-27.27% bo’lsa, elementni toping.

A) C B) Si C) Ti D) Zr

7. Davriy sistemaning VI-guruh elementining yuqori oksidi tarkibida O-48% bo’lsa, elementni toping.

A) S B) Cr C) Mo D) W

8. Davriy sistemaning VI-guruh elementining yuqori oksidi tarkibida E-60% bo’lsa, elementni toping.

A) W B) Mo C) Cr D) S

9. Davriy sistemaning VII-guruh elementining yuqori oksidi tarkibida E-38.8% bo’lsa, elementni toping.

A) Sl₂ B) Mn C) Br₂ D) Jr

10. Davriy sistemaning II-guruh elementining yuqori oksidi tarkibida O-10.46% bo’lsa, elementni toping.

A) Sr B) Cd C) Ba D) Hg

5. Atom yadrolarining tarkibi
1. izotoplari yadrosidagi neytronlar sonini hisoblang.

2. izotoplari yadrosidagi protonlar va neytronlar sonini hisoblang.

3. izotoplari yadrosidagi neytronlar sonini hisoblang.

4. izotoplari yadrosidagi neytronlar sonini hisoblang.

5. izotopi yadrosi massasining necha foizini protonlar tashkil qiladi?

6. izotopi yadrosi massasining necha foizini protonlar tashkil qiladi?

7. izotoplari yadrolari massasining necha foizini protonlar tashkil qiladi?

8. izotoplari yadrolari massasining necha foizini protonlar tashkil qiladi?

9. izotopi yadrosida necha foiz neytron bor?

10. izotopi yadrosi massasining necha foizini neytronlar tashkil qiladi?

11. izotoplari yadrolari massasining necha foizini neytronlar tashkil qiladi?

12. izotoplari yadrolari massasining necha foizini neytronlar tashkil qiladi?

13. Tabiiy xlor 75,4% va 24,6% izotoplari aralshmasidan iborat. Uning o’rtacha nisbiy atom massasini aniqlang.

14. Tabiiy neon 90% va 10% izotoplar aralashmasidan iborat. Neonning o’rtacha atom massasini hisoblang.

15. Tabiiy mis 27% va 73% izotoplar aralashmasidan iborat. Misning o’rtacha atom massasini hisoblang.

16. Tabiiy stronsiy 82,56% ⁸⁸Sr va 17,44% ⁸⁷Sr izotoplar aralashmasidan iborat. Uning o’rtacha atom massasini aniqlang.

17. Tabiiy qo’rg’oshin 1,48% ²⁰⁴Pb, 23,6% ²⁰⁶Pb, 22,6% ²⁰⁷Pb, va 52,38% ²⁰⁸Pb izotoplar aralashmasidan iborat. Uning o’rtacha atom massasini aniqlang.

18. Brom ⁷⁹Br va ⁸¹Br izotoplar aralashmasidan iborat.Uning o’rtacha atom massasi 80 ga teng Izotoplarining foiz tarkibini aniqlang.

19. Oltingugurt ³²S va ³⁴S izotoplar aralashmasidan iborat.Uning o’rtacha atom massasi 32,064 ga teng. Izotoplarining foiz tarkibini aniqlang.

20. Fosfor ³¹P va ³⁰P izotoplar aralashmasidan iborat.Uning o’rtacha atom massasi

30,974 ga teng. Izotoplarining foiz tarkibini aniqlang.

21. Bor va izotoplar aralashmasidan iborat. Borning o’rtacha atom massasi 10,82 ga teng. Izotoplarining foiz tarkibini aniqlang.

6. Atom tuzilishiga oid savollar.
1. Quyida keltirilgan molekulalarni ularning tarkibidagi neytronlar soni ortib borishi tartibida joylashtiring.

1) suv; 2) deyterometan; 3) ammiyak; 4) metan; 5) o'ta og'ir suv (T₂O).

A) 4, 3, 1, 2, 5 B) 5, 1, 3, 2, 4 C) 5, 2, 1, 3, 4 D) 4, 2, 1, 3, 5

2.Quyida keltirilgan molekulalarni ularning tarkibidagi proton, neytron va elektronlar yig'indisi kamayib borishi tartibida joylashtiring.

1) deyterometan 2) suv; 3) og'ir suv (D₂O); 4) ammiyak; 5) o'ta og'ir suv (T₂O),

A) 4, 3, 1, 2, 5 B) 5, 1, 3, 2, 4 C) 5, 3, 2, 1, 4 D) 4, 2, 1, 3, 5

3. Quyida keltirilgan molekulalarni ularning tarkibidagi proton, neytron va elektronlar yig'indisi kamayib borishi tartibida joylashtiring.

1) N₂O; 2) NO; 3) N₂O₃, 4) NO₂; 5) N₂O₅

A) 2, 3, 1, 4, 5 B) 5, 1, 4, 3, 2 C) 2, 1, 4, 3, 5 D) 5, 3, 4, 1, 2

4. Qaysi elementlar atomlarida ns pog'onachadan (n-l)d pog'onachaga bitta elektron ko'chishi kuzatiladi?

1) xrom; 2) marganes; 3) kobalt; 4) mis; 5) texnetsiy; 6) ruteniy; 7) volfram;8) kumush; 9) palladiy.

A) 2, 3, 5, 7, 9 B) 2, 3, 5, 7 C) 1, 4, 6, 8, 9 D) 1, 4, 6, 8

5. Quyidagi keltirilgan molekula va ionlarni, ularning tarkibidagi nuklonlar soni ortib boorish tartibida joylashtiring.

1) ammiyak; 2) metan; 3) amoniy kationi; 4) gidroksoniy kationi; 5) og`ir suv.

A) 1,2,3,4,5 B) 5,4,3,2,1 C) 2,1,3,4,5 D) 5,4,3,1,2

6. Quyida keltirilgan molekulalarning neytronlar soni ortib borish tartibida joylashtiring.

1) suv; 2) ammiyak; 3) metan; 4) ammoniy kationi.

A) 3,2,4,1 B) 1,2,4,3 C) 1,2,3,4 D) 4,3,2,1

7. Elektron bulut shaklini qaysi kvant son belgilaydi.

A) magnit B) orbital C) bosh D) barchasi

8. Quyida keltirilgan moddalarni neytronlar soni ortib borish tartibida joylashtiring.

1) argon; 2) neon; 3) kripton; 4) geliy; 5) radon.

A) 1,2,3,4,4 B) 5,4,3,2,1 C) 3,4,2,5,1 D) 4,2,1,3,5

9. Be : Mg : Ca larning proton, elektron, neytronlar yig`indisi nisbatini aniqlang.

A) 1 : 3 : 5 B) 1 : 2,77 : 4,6 C) 1 : 2,67 : 4,44 D) 1 : 2 : 3

10. Davrlarda elektronlarning protonlar soni kamayishi bilan bosh kvant qiymati qanday o`zgaradi?

A) o`zgarmaydi B) ortadi

C) kamayadi D) asosiy guruhda ortib, yonakida kamayadi.