«modda almashinuvining buzilishlari. Ketoz» mavzusidagi ochiq ma’ruza darsiningtaqdimoti

• 3. MODDA ALMAShINUVI BUZILIShLARINING O‘ZIGA XOS XUSUSIYATLARI.

• Subklinik xususiyati. Bunday buzilishlarning uzoq muddatlar davomida (oylab, yillab) yashirin (subklinik) kechishi va bu davrda hayvonda umumiy metabolik sindrom (UMS) belgilarining paydo bo‘lishi. Bunday belgilar oriqlash, sut maxsuldorligining kamayishi, pushtdorlikning yomonlashishi, shuningdek, OOBGA, lizuxa, yo‘ldoshning tutilishi, tug‘ruq gipokalsiyemiyasi, buzoqlarning raxit, dispepsiya va bronxopnevmoniya bilan kasallanish hollarining ko‘payishidan iborat bo‘ladi.

• Ko`lamlilik xususiyati. Bunday buzilishlar suruvdagi hayvonlarning aksariyat qismini
• (50-70% gacha) qamrab oladi.

• Kombinativlik xususiyati. Metobolizm buzilishlari mahsuldor qoramol va qo`y-echkilarda alohida-alohida holda emas, balki oqsil-uglevod-lipid almashinuvining buzilishi shaklida yoki vitamin-mineral almashinuvining buzilishi shaklida, qisman, umumiy metobolizm buzilishlari ko`rinishida kombinatsiyalangan shakllarda namoyon boladi.

• Asidotik xususiyati. Jarayonning asidoz (muhtning kislotalai tomonga o`tishi) bilan kechishi.

• Ketogen xususiyati. Modda almashinuvi buzilishlari dastlab ketogenezning kuchayishi (Krebs jangirida oksidlanishning buzilishi natijasida gyperketonemiya, gyperketonolaktiya, gyperketonuriya) oqibatida yashirin va klinik ketoz (oriqlik ketozi, semizlik ketozi) shakllarida (atsetonemik, gastroenteral, gepatotoksik va nevrotik sindromlarning paydo bo`lishi) namoyon bo‘ladi .

• Osteogen xususiyati. Mineral moddalar tanqisligi yoki ular nisbatining buzilgan paytlarida, uning ustiga, atsidoz holatining mavjudligi, kalsiy-fosfor almashinuvining buzilishlari (osteomalyatsiya, osteofibroz, osteodystrofiya, qaltiroq yoki parezlar, yosh hayvonlarda esa raxit belgilarining paydo bo‘lishi) ga olib keladi.

• Gepatogen xususiyati. Metabolizm patologiyasi rivojlanib albatta jigar distrofiyasiga aylanadi. Bu paytda umumiy metabolik sindrom belgilariga qo‘shimcha ravishda sarg‘ayish, jigar chegarasining kattalashishi va uning og‘riq sezishi kuzatiladi (Bakirov B.,Ro‘ziqulov N.B.,2016).

•