Mmt-73 gurux talabasi hamidov islomjon

REJA:

• 1. Iqtisodiy tizim haqida
• 2. Iqtisodiy tizim modellari
• 3. Mulkchilik

IQTISODIY TIZIM

• Zamonaviy iqtisodiy nazariyada iqtisodiyotning asosiy xususiyatlarini aniqlash maqsadida "iqtisodiy tizim" tushunchasi ishlatiladi.
• Zamonaviy haqiqiy iqtisodiyot heterojen tizimlarni o'z ichiga oladi: texnik, texnologik, ijtimoiy, siyosiy, huquqiy, iqtisodiy. Faoliyatning xilma -xilligini tushunishga va ularni samarali boshqarishni tashkil qilishga urinish tabiiy ravishda tizimli tushunchalarga asoslangan metodologiyaga olib keladi

• Tizim - bu bir -biri bilan organik aloqada bo'lgan ma'lum miqdordagi havolalar to'plami. Har qanday tizimda kirish va chiqish bor, tashqi muhit bilan o'zaro aloqada bo'ladi va cheklovlarni boshdan kechiradi. Bu xususiyat iqtisodiy tizimga to'liq mos keladi.
• Iqtisodiy tizim bir -biri bilan chambarchas bog'liq bo'lgan iqtisodiy munosabatlarning ajralmas majmuasidir. Uning tuzilishi, holati, xulq -atvori, konturlari va dinamikasi uning ijtimoiy mehnat taqsimotidagi o'rni va rolining o'ziga xos xususiyatlari bilan bog'liq; iqtisodiy, texnik, institutsional, tashkiliy, gumanitar, axborot va ekologik omillarning harakati.

IQTISODIY TIZIM TURLARI

So'nggi 150-200 yil ichida dunyoda har xil turdagi iqtisodiy tizimlar faoliyat ko'rsatdi: ikkita bozor tizimi - erkin raqobat bozor iqtisodiyoti (sof kapitalizm) va zamonaviy bozor iqtisodiyoti (zamonaviy kapitalizm) va ikkita bozor bo'lmagan tizim - an'anaviy iqtisodiyot

IQTISODIY TIZIM MODELLARI

• Iqtisodiy tizim bilan iqtisodiyotning milliy modelini farqlash zarur. Milliy iqtisodiy model jamiyat taraqqiyotining u yoki bu bosqichiga xos bo'lgan iqtisodiy tizimning dominant turi bilan tavsiflanadi.
• Mavjud bozor modellari va ularning rivojlanish yo'nalishi quyidagilarga bog'liq:

- ijtimoiy tartibni shakllantirishning tarixiy va geosiyosiy shartlari;

- geografik joylashuvi va tabiiy resurslarning mavjudligi;

- ishlab chiqaruvchi kuchlarning rivojlanish darajasi va moddiy -texnik bazasining xarakteri;

- mamlakatning milliy va ijtimoiy-madaniy xususiyatlari;

- ayrim ijtimoiy-siyosiy kuchlarning ta'siri va boshqalar.

• Aslida, turli mamlakatlar va mintaqalarda aralash iqtisodiyotning turli modellari rivojlanmoqda. Ular bir-biridan har xil mulk shakllari, bozor va davlat tomonidan tartibga solish, kapital va sotsializm, iqtisodiy va post-iqtisodiy jihatlarning "milliy aralashish koeffitsientlari" bilan farq qiladi. Keling, ulardan eng mashhurlarini tavsiflaymiz.
• Zamonaviy sharoitda ishlatiladigan bozor iqtisodiyotining quyidagi tipik modellarini ajratish mumkin:

- Amerika modeli;

- Yapon modeli;

- nemis modeli;

- shved modeli;

- frantsuz modeli;

- Janubiy Koreya modeli;

- Xitoy modeli va boshqalar.

MULKCHILIK

•  Mulkchilik munosabatlari har qanday jamiyat iqtisodiy tizimining asosiy munosabatlaridan birini tashkil qilib, insoniyat taraqqiyotining mahsuli hisoblanadi. Mulkchilik munosabatlari moddiy va ma’naviy ne’matlarni ishlab chiqarish, hamda jamiyat boyliklarini o’zlashtirish jarayonlarida vujudga keladi.
• Shunday ekan, mulkchilik munosabatlari - bu mulkka egalik qilish, foydalanish, tasarruf etish va o’zlashtirish jarayonlarida vujudga keladigan iqtisodiy munosabatlardir.

MULKCHILIK SHAKLLARI

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!