у=ах;
у=ах+b;
y=ax2+bx+c.
Бу ерда a, b ва с лар ноъмалум коэффициентлар.
Э мперик функциянинг киймати билан тажриба нукта ординатаси орасида-ги фарк четланиш деб айтилади.
Изланаётган эмперик формулани шундай танлашимиз керакки, натижада четланишлар иложи борича жуда кичик булсин.
www.qmii.uz/e-lib
75
Эмперик формулалар танланган нукталар, уртача ва энг кичик квадратлар усулидан фойдаланиб топилади. Бундан ташкари эмперик формулаларни ин-терполяциялаш йули билан хам топиш мумкин.
Одатда жадвал холида берилганларга кура функциянинг графиги чизилади ва шунга асосланиб эмперик формула танланади.
Масалан, у=ах куринишдаги эмперик формулага кирувчи параметр а-нинг энг яхши кийматини уртача ва энг кичик квадратлар усуллари билан куйидаги-ча топиш мумкин:
1. Уртача усул.
Четланиш куйидаги
Ei = y i - ax i , i = 1, 2, ,n
формула билан хисобланади.
Параметр а- ни уртача хатоликнинг энг кам булиш шартини
n n
е Ei = 0 ёки е ( уi - axi )=0
i=1 i=1
дан фойдаланиб топамиз.
n n
Кейинги тенгликни е уi - а е хi = 0 куринишида ёзиб,
i=1 i=1
n n
а = ( е уi ) / ( е хi) ни хосил киламиз.
Do'stlaringiz bilan baham: |