Mis va uning birikmalari haqida savollar va javoblar Mis haqida tushuncha

Mis va uning birikmalari haqida savollar va javoblar

1. Mis haqida tushuncha
Mis, kumush, oltin 11-guruh elementlariga kiradi. Ularning tashqi qavatida bittadan elektron bor. Tashqaridan ikkinchi qavatda to‘lgan d elektron qavat bor. Bu elementlar ionlanish energiyasining qiymati I guruh s-elementlaridan keskin farq qilib, anchagina yuqoriligi ko‘rinib turibdi
2. Misning tabiatda uchrashi

Tabiatda uchrashi. Tabiatda oz miqdorda tug‘ma mis uchraydi. Birikma holdagi Cu2O kuprit ,Cu2S mis yaltirog‘i, CuFeS2 misli kolchedani yoki xalkopirit (, CuO-tenerit minerali, shuningdek malaxit (CuOH)2CO3 ma’lum. Kumush sulfidlar holatida qo‘rg‘oshin, rux, kadmiy bilan birga uchraydi. Mis, kumush va oltin tabiatda erkin metallar holatida ham uchraydi

3. misning olinish usullari

Olinish usullari: Dastlab rudalarni yoqib oksidlar olinadi: 2CuS + 3O2 = 2 CuO + 2 SO2 Suyuqlantirish pechlarda olib borilib unga koks qo‘shiladi: C + 2CuO + FeS + SiO2 = Cu2S + FeSiO3 + CO Kuydirish: 2Cu2S + 3O2 = 2Cu2O + 2SO2 Qaytarish: 2 Cu2O + Cu2S = 6 Cu + SO2 Cu2S kristallarining tuzilishi 23.4-rasmda ko‘rsatilgan. Olingan misning tozaligi 95-98% ga yetadi. Toza mis olish uchun mis sulfati misli anod elektrodi ishtirokida elektroliz qilinadi

4. Misning texnikada ishlatilishi

Texnikada ishlatilishi. Mis asosida ko‘pdan ko‘p asbob va uskunalar tayyorlanadi. Tunuka holdagi mis bilan kemalar o‘raladi. Misdan ko‘p qotishmalar tayyorlanadi. Masalan, bronza – mis 90%, qalay – 10% ; latun – mis 60 % , rux-40%; melxior - mis - 68%, Ni- 30%, Mn-1%, temir-1%; pul tayyorlaydigan chaqalar- Cu 95%, aluminiy-5%.

5. Cu +1 bo‘lgan birikmalari haqida

Cu +1 bo‘lgan birikmalari. Mis (1) oksidi Cu2O – qizil kristall

Mis (1) oksidi ammiakda ham oson eriydi. Bunda ammiakli komplekslar hosil bo‘ladi: Cu2O +4NH4OH = 2[Cu(NH3)2]OH+3H2O Mis (1) gidroksid (sariq rangli) beqaror, u parchalanib qizil rangli mis(I) oksid hosil qiladi: 2CuOH = Cu2O + H2O Galogenlar bilan CuCl, CuF hosil qiladi. Bu birikma yuqori konsentratsiyali kislotalarda eriydi. CuCl + HC1 = H[CuCl2] Mis (I) uchun [Cu(NH3)2] + turdagi ammiakatlar xos. Shu tufayli ko‘p mis (I) birikmalari ammiak eritmasida yaxshi eriydi.