R.d.=R.d.b.+Ya.q.+Re.t.+T.q.+M.a.-T.e., (1)
bu erda;
R.d. - rejalashtirish davri oxiridagi quvvat;
R.d.b. - rejalashtirish davri boshidagi ishlab chiqarish quvvati;
Ya.q. - yangi quvvatlarni qurish, mavjud quvvatlarni kengaytirish natijasida quvvatlarni ishga tushirish;
Re.t. - rekonstruksiya tufayli quvvatni oshirish;
T.q. - texnik qayta jihozlash va boshqa tashkiliy-texnik tadbirlar natijasida quvvatni oshirish;
M.a. - mahsulotlar assortimentining o‘zgarishi hisobiga quvvatlarning ko‘payishi (kamayishi);
T.e. - tasarruf etish tufayli quvvatni kamaytirish.
Ishlab chiqarish quvvati o‘zgaruvchan qiymat bo‘lib, u dinamik va turli ishlab chiqarish omillari ta'sirida o‘zgaradi. U ma'lum bir kalendar sanasida hisoblanadi.
Kirish ishlab chiqarish quvvati - hisob-kitob yilining boshida va ishlab chiqarish - keyingi yil boshida.
Kirish ishlab chiqarish quvvatini aniqlashda ustaxonalar va uskunalar guruhlari o‘rtasidagi "darbog‘lar" va nomuvofiqliklarni bartaraf etish quyidagilarni hisobga olgan holda amalga oshiriladi:
- joriy yilning birinchi choragida qo‘shimcha kapital qo‘yilmalarsiz amalga oshirilishi mumkin bo‘lgan tashkiliy-texnik tadbirlarni joriy etish;
- - murakkab uskunalar ishlab chiqarishni talab qilmaydigan progressiv texnologik jarayonlarni joriy etish;
- jihozlarni modernizatsiya qilish hisobiga ish unumdorligini oshirish;
- ombordagi jihozlar, shuningdek, zavodning boshqa sexlarida yetarlicha foydalanilmayotgan ortiqcha jihozlar hisobiga jihozlar sonini ko‘paytirish yoki mavjudlarini unumdorroq uskunaga almashtirish;
- uskunalarning alohida turlari va guruhlari o‘rtasida va zavod sexlari o‘rtasida ishlarni qayta taqsimlash;
- uskunaning smenali ishini va ishlab chiqarish maydonlaridan foydalanishning mumkin bo‘lgan ko‘payishi, ishlab chiqarishni cheklash.
Ishlab chiqarish quvvati dan hisoblanadi
hisobga olgan holda:
- kirish quvvatini aniqlashda rejalashtirilgan "darbog‘larni" bartaraf etish;
- yangi korxonalarda ishlab chiqarish quvvatlarini ishga tushirish;
- rekonstruksiya qilinayotgan va kengaytirilayotgan korxonalarda ishlab chiqarish quvvatlarini ishga tushirish;
- tashkiliy-texnik tadbirlarni amalga oshirish hisobiga mavjud korxonalarda ishlab chiqarish quvvatlarini oshirish.
Bozor sharoitida korxona va firmalar rahbariyati joriy rejalashtirish jarayonida mavjud texnik, iqtisodiy va ijtimoiy omillarni hisobga olgan holda ishlab chiqarish quvvatlarining yuqori chegarasini belgilashi mumkin.
Korxona ishlab chiqarish quvvatining yuqori chegarasi bozorda tashqi emas, balki ichki omillar bilan belgilanadi.
Barcha mulkchilik shaklidagi korxonalarda mahsulot ishlab chiqarish, ishlarni bajarish va xizmatlar ko‘rsatish jarayonida keng qo‘llaniladigan eng muhim iqtisodiy resurslarga, birinchi navbatda, ishlab chiqarish vositalari va mehnat ob'ektlari kiradi.
Ma'lumki, korxonada ushbu ishlab chiqarish resurslarining qiymati juda ko‘p turli omillar va ko‘rsatkichlar bilan chegaralanadi.
Binobarin, ishlab chiqarish dasturini rejalashtirish korxona resurslarining barcha turlaridan to‘liq foydalanishga asoslangan bo‘lishi kerak, ularning asosiylari texnologik mashinalar va ishlatiladigan materiallardir.
Do'stlaringiz bilan baham: |