Mirzo ulug’bek nomidagi o’zbekiston milliy universiteti tarix fakulteti kurs ishi mavzu

MIRZO ULUG’BEK NOMIDAGI O’ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI TARIX FAKULTETI

KURS ISHI

Mavzu: “Temur tuzuklari” da davlat boshqaruvi

Bajardi: Namozov Shohjahon

Qabul qildi:

2020

Reja

Kirish

I bob. “Temur tuzuklari” asarining tarixi haqida ayrim mulohazalar va uning faktologiyasi

1. 
   “Temur tuzuklari” asarining yozilishi tarixi haqidagi qarashlar va asar bilan tanishuv
   
2. 
   “Temur tuzuklari” asarining xronologiya va faktologiyasi
   

II bob. “Temur tuzuklari” asarining asl mohiyatini anglash sari

2.1. “Temur tuzuklari” asarining birinchi qismi

2.2. “Temur tuzuklari” asarining ikkinchi qismi

Xulosa

Foydalanilgan manba va adabiyotlar ro’yxati

Kirish

Mustaqillik xalq uchun ancha keng imkoniyatlar va erkinliklar eshigini ochib beradi. Biz uchun mustaqillik bergan erkinliklardan biri – bu xalqimizning o’tmishini o’zimiz xolis, mafkuradan xoli tarzda erkin o’rganish bo’ldi. Xo’sh shunday ekan, tabiiy ravishda oldin mamlakatimiz tarixi xato va noxolis o’rganib kelinganmi degan savol tug’iladi. Bizning eshitishimiz va olgan ma’lumotlarimiz bo’yicha huddi shunday. Vatanimiz SSRI tarkibida bo’lgan paytlarda o’tmishimizda o’tgan tarixiy shaxs va davlat hukmdorlariga bir yoqlama yondashish mavjud bo’lgan. Masalan, sarkardalarimiz hamda hukmdorlarimizning yurt ozodligi, xalq xavfsizligi yoki boshqa ijobiy maqsadlar yo’lida amalga oshirgan harbiy yurishlari bosqinchilik deb tariflab kelingan. Holbuki, bunday yurishlarning o’ziga yarasha arzigulik sabab va maqsadlari ham bor edi. Lekin ular bunga ko’z yumib o’tishdi. Chunki davlat mafkurasi shuni talab qilardi. Zero, o’tmishining, unda o’tgan bobokalonlarining buyuk hamda jasurligidan xabar topgan xalq o’z ajdodlariga munosib voris bo’lish uchun ham mustaqillik talab qilib bosh ko’tarishadi deb o’ylashardi. Bunday noxolislik faqat bizning xalqimiz tarixi uchun emas, balki butun SSRI tarkibidagi respublikalar o’tmishi uchun ham xosdir. Biz bu bilan Sovet davrini qora bo’yoqlar bilan chaplash maqsadidan yiroqmiz, biroq haqiqatni bir og’iz aytib o’tmoqlik bizning vazifamizdir.

Siz balki o’ylayotgan bo’lishingiz mumkin, Sovet tuzumida tarix sohasida amalga oshirilgan barcha ishlar va aytilgan ma’lumotlar bekor ekan-da , deb. Yo’q, bunday emas. Hozirda biz tariximizni o’rganishimiz uchun zarur bo’ladigan tamal toshlari ham, aynan, o’sha davrda qo’yilgan.

Har bir narsaning oq va qora tomonlari bo’lganidek, har bir davrning ham yaxshi va yomon tomonlari, oq va qora kunlari bo’ladi. Shunday ekan bizdan nima talab etiladi? Albatta, xolislik, vaziyatga to’g’ri baho bera olish, biroz tanqidiy yondashuv va shu kabi fazilatlarni o’zimizda jo qilishimiz lozim.

Ushbu ishimizning davriy chegarasi XIV asrning ikkinchi yarmidan to XV asrning birinchi choragi bilan belgilanadi. Lekin bu muhimmas. Shunchaki, Temur shu davrda yashagan va o’zining davlat boshqaruvi tartiblarini vorislariga meros tarzda qoldirib ketgan. Bizning maqsadimiz esa ulug’ va buyuk davlat tuzgan bobomizning davlat boshqaruv tartiblari va tutgan tadbirlarini baholi qudrat, imkonimiz boricha o’rganishga qaratilgan. Va buni o’rganish bilan cheklanibgina qolmasdan davlatimiz boshqaruv tartiblarini mustahkamlashda hamda uni rivojlantirishda foydalanishimiz lozim bo’ladi.

Ushbu mavzuning dolzarbligi nima bo’lishi mumkin? Biz bu mavzu juda kam o’rganilgan sohalar qatoriga kiradi deb aytolmaymiz, albatta. Chunki bu har bir kurs ishi deymizmi, yo ilmiy ishmi hammasida qolip so’zga aylanib qolgan. Undan tashqari, bu mavzu eng ko’p o’rganilganlar qatorida turadi desak mubolag’a qilmagan bo’lamiz. Dolzarbligini siz ham, biz ham ko’rib turibmiz. Negaki, bu yerda davlatning boshqaruv tartiblari haqida so’z ketmoqda. Shuning uchun bu mavzuning ahamiyatli ekanligini boshqa so’zlar bilan ifodalab bo’lmaydi.