Mirzo Ulug'bek nomidagi O'zbekiston Milliy universiteti Biologiya fakulteti Tuproqshunoslik yo'nalishi

Tuproq paydo bo’lish energetikasi. Tuproq paydo bo‘lish jarayonlarining borishi uchun nihoyat katta energiya sarflanadi. Tuproqda to‘planadigan energiyaning asosiy va muhim manbai — quyosh radiasiyasidir. Yer yuzasi quyoshdan har yili taxminan 21·1020 joul issiqlik oladi, Bu energiyaning asosiy qismi quruqlik yuzasidan namlik va okeanlar suvining bug‘lanishi uchun hamda atmosfera bilan yer yuzasi orasida kechadigan issiqlik almashinishi, ya‘ni iqlim va okean oqimlarining shakllanishi uchun sarflanadi. Yashil o‘simliklar fotosintez uchun faqatgina 0, 5 dan 5 foizgacha quyosh energiyasini o‘zlashtiradi. V. R. Volobuyevniig ko‘rsatishicha, tabiiy sharoitda tuproq. paydo bo‘lish jarayonlari uchun sarflanadigan quyosh energiyasi asosan radiasiya balansi, nisbiy namlanish (yog‘in miqdorining bug‘lanishga nisbati) va biogeosenozning biologik aktivligi bilan belgilanadi. Madaniy dehqonchilik sharoitida agrotexnika tadbirlari tufayli tuproqda qo‘shimcha ravishda yuzaga keladigai issiqlik va suv xossalari hamda rejimlari, shuningdek ekinlar hosili bilan bog‘liq energiya, bu ko‘rsatkichlarga qo‘shiladi. Demak energetika ko‘rsatkichlari tuproqning iktisodiy unumdorligi ko‘rsatkichlari (parametrlari) bilan bevosita bog‘liq.