Mirzo ulug bek nomidagi

Nima sababli olimni niyat yordamida boshqariladigan kuch-g‘ayratning uzluksiz oqimi sifatida tushuniladigan ulkan irodali shaxs, deb aytish mumkin?

0. 
   Olim jaholat va mutaassiblikka, o‘z manmanligiga qarshi kurashadi. Muvaffaqiyatsizliklar olimni tanlagan yoiidan to‘xtata olmaydi
   

0. 
   Ilmiy hamjamiyat tomonidan e’tirof etilgan olimlar yangi mukofotlarga o‘zlarining hali dovruq qozonmagan hamkasblariga qaraganda osonroq erishadilar
   
1. 
   O‘rganilayotgan jarayonga faol va izchil aralashish, eksperi-mentning maqsadlariga muvofiq maxsus yaratilgan hamda nazorat ostiga olingan sharoitlarda tadqiq qilinayotgan obyektni tegishli tarzda o'zgartirish yoki uni aks ettirish
   

0. 
   Haqiqatni izlash, cheksiz olamni «anglash sifatini oshirish»
   

0. 
   Borliq haqidagi ma’lumotlar axborot bazasining kamayishi uni yaxlit tushunib yetishga ko‘mak!ashmaydi, balki aksincha nima qiladi?
   

0. 
   Dxmyoni tor tushunishga yo‘l ochadi.
   
1. 
   Fan imkoniyatlaridan amalda to‘laqonli foydalanilmagan
   
2. 
   Dunyoni tushuntiradi
   
3. 
   To‘g‘ri javob yo‘q
   

0. 
   Ko‘pincha haqiqiy olimlar shijoatli odamlar bo‘Isa-da, ular­ ning aksariyati kundalik hayotda katta qiyinchiliklarga duch keladi, ular?
   

0. 
   «Bu dunyoning odamlari emas»
   
1. 
   «0‘ta hissiyotli»
   

V) «Telbalar kabi»
G) «Faqat bilimga tayangan holda»

438

GLOSSARIY

Ad-hoc yaxlit xossalar - ontologik maqomi noimmanent, emeijentdir.

Ssientizm - fan-texnika taraqqiyotining ijobiy jihatlarini mutlaqlashtiradi.

Aksiomatik metod - ilmiy nazariya tuzish usuli. Bunda uning asosiga ayrim dastlabki qoidalar-aksiomalar qo‘yiladi va nazariyaning qolgan barcha g‘oyalari mana shu aksiomalardan sof mantiqiy yo‘1 bilan isbotlash orqali keltirib chiqariladi.

Amaliy tadqiqotlar - amaliy tadqiqotlaming xususiyati shu bilan belgilanadiki, ular amaliy vazifalami yechish uchun kerakli bo‘lgan bilimni olishga qarab to‘g‘ridan-to‘g‘ri mo‘ljal oladi.

Analiz - obyektni amalda yoki fikran tarkibiy qismlarga ajratish; sintez - qismlardan butunni, xuddi shunday tarzda, qayta birlashtirish.

Analitik bilim - tafsilotlami, xususan, asosiy negizda mavjud mazmunning butun salohiyatini aniqlash imkonini beradi.

Analogiya (moslik, o‘xshashlik) - o‘xshash boimagan obyekt­ laming ayrim jihatlari, xossalari va munosabatlaridagi o‘xshashliklami aniqlash.

Aniq maqsadga qaratilgan fundamental tadqiqot - ilmiy izlanish yo‘nalishi aniq belgilangan va tadqiqotchilardan qo‘yilgan maqsadlarga erishish yo‘lidan og'maslik

Antissientizm - falsafiy bilishni ilmiy bilishdan ajratadi, uni ilmiy bilish bilan muvofiq emas, deb e’lon qiladi, u oqilonalikni kamsitadi va mistika, intuitsiya, iroda va shu kabilami mutlaqlashtiradi.

Axborot - obyektiv reallikning muhim qismini ifodalovchi tushuncha bo‘lib, o‘zini saqlash, qayta ishlash va ta’sir natijalari (izlari)dan foydalanish uchun mo‘ljallangan moddiy tizimlarda namoyon bo‘ladi.