Mirzo ulug bek nomidagi

402



Qo‘shimcha va tushuntiruvchi matnlar


Tushunish - m uayyan hodisaning ma’nosini, uning dunyodagi o‘mmi, yaxlit bir butun tizimdagi funksiyalarini tushunib yetish demak.

Diltey tushunishni matn	Xaydegger uchun tushunish
muallifming ma’naviy	insonning boriiqqa o‘ziga xos
dunyosiga kirish sifatida	munosabati, insonning
tavsiflagan.	dunyoda mavjud bo‘lish
	usulidir.

Gadamer fikriga ko‘ra, o'tmish madaniyatini tushunish talqin qiluvchining o'zini tushunishi bilan uzviydir. Shu sababli tushunish predmetini muallif matnga joylagan ma’no emas, balki mazkur matn orqali anglab yetilishi lozim bo‘lgan moddiy mazmun («ishning mohiyati») tashkil etadi. Bunda, Gadamer fikriga ko‘ra, har qanday tushunish til muammosidir: unga «til mediumi»da erishiladi (yoki erishilmaydi) va isbotlasbni taqozo etmaydi.

403

Ma’no tushunish muammosini hal
(qilishda muhim ahamiyatga ega
M. Xaydeggerning fikricha, ma’no:

birinchidan, har qanday	ikkinchidan, ma’no
qilmish, xulq-atvor, amal	yo'nalishga ega, ya’ni u
«nimaga» va «nima uchun»	nimaningdir pirovard maqsadi
sodir etilganini nazarda tutishi	(hayot mazmuni, tarix
kerak.	mazmuni va h.k.).

Semiotika (yunon - belgi, alomat) - belgilar va belgili tizimlarning xossalarini o'rgarmvchi fan. Belgi xabarlar (axborot, bilim)ni ifodalash, saqlash va qayta ishlash vositasi sifatida amal qiluvchi moddiy predmet (hodisa, voqea)dir.