Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети Тарих факультети

Мирзо Улуғбек номидаги
Ўзбекистон Миллий университети
Тарих факультети
ТАРИХ ФАКУЛЬТЕТИ
ТАРИХ ТАЪЛИМ ЙЎНАЛИШИ
ФАН: ЎЗБЕКИСТОН ТАРИХИ
I курс тарих йўналиши
талабалари учун
МAВЗУ: Ўзбекистон тарихининг энг қадимги даври.
Маърузачи: т.ф.н., ДОЦ. А.Холикулов

Режa: 1. Инсониятнинг дастлабки аждодлари. Антропогенез жараёни. 2. Палеолит – қадимги тош даври тарихи. 3. Мезолит, неолит ва энеолит даври тарихи. 4. Ибтидоий эътиқодлар ва тасвирий санъат.

Асосий адабиётлар рўйхати: 1. O‘zbekiston tarixi. Oliy o‘quv yurtlarining tarix fakulteti talabalari uchun darslik / Mas’ul muharrir A.S.Sagdullayev. – T., 2019. 2. Аскаров А. Ўзбек халқининг этногенези ва этник тарихи. Т., 2007. 3. Сагдуллаев ва бошқалар. Ўзбекистон тарихи: давлат ва жамият тараққиёти. T., 2000. 4. Сагдуллаев А.С. Қадимги Ўрта Осиё тарихи. T., 2004. 5. Ўзбекистон тарихи. Т., «Университет» 1997. 6. Ўзбекистон давлатчилиги тарихи очерклари. Масъул муҳаррирлар Д.А.Алимова.,Э.В.Ртвеладзе. T., 2001.

илк палеолит - Ашель даври, 1,5 млн-100 минг йилни ўз ичига олади

Ўрта Осиёда илк палеолит даври маконлари Вахш водийсидаги Қизқалъа, Туркманистондаги Қоратангир ва Янгажа, Қирғизистондаги Онарча дарёси бўйида, Жанубий Қозоғистоннинг Қоратоғ олди, Бўриқазиган ва Танирқазиган, Ўзбекистон тупроғида Фарғона водийсидаги Селунгур маконида ва Қайрағоч қишлоғи атрофида, Чашма, Сўх, шунингдек Ангрен дарё водийсидаги Тошсой, Зарафшон ва Оҳангарон водийсида (Учтут, Ижонд, Кўлбулоқ) топиб текширилган. ҳам ашел даврига оиддир.

Археологик текширишлар натижасида энг қадимги тош даври маконларида тош сихчалар, қўл чўқморлари ёки дарё тошларидан ишланган содда ва қўпол қуроллар (чопперлар), чақмоқтошдан ясалган кескир қуроллар, тош парракчалари ва қурол учун ишлатилган тош синиқлари топилган.

Қазишмалар вақтида очилган ёдгорликлар орасида Селунгур ғори ўзининг оламшумул аҳамияти билан ажралиб туради. Бу ғор Фарғона шаҳридан жануби ғарбда Айдарконнинг ғарбий чеккасида жойлашган бўлиб, улкан ғорнинг ичкари томон узунлиги – 120, эни – 34, баландлиги – 25 метрни ташкил этади. Қазиш ишлари натижасида 20-40 сантиметрдан иборат 5 та маданий қатлам аниқланган.