Ministry of Higher and Secondary

Xоm-ashyo va yordamchi materiallar
Xоm-ashyo va yordamchi materiallar
„SKLERTEK“ texnologiyasi bo’yicha polipropilen ishlab chiqarishda quyidagi xom ashyolar ishlatiladi;

• 
  Etilen (CH₂ = CH₂)_n;
  
• 
  Siklogeksan (C₂H₁₂);
  
• 
  Buten – 1 (CH₂=CH– CH – CH₃);
  
• 
  Katalizatorlar (Sigler – Natta, qo‘shimchalar);
  
• 
  G – 84 va melamid (silika) va boshqalar ishlatiladi.
  

Etilen asosan Sho’rtan gaz-kimyo majmuasida etilen sexidan olinadi.
Etilen etandan piroliz usuli bilan olinadi:

C H₃ – CH₃ ^{1500 C – H}₂ CH₂= CH₂

Agregat holati gazsimonn, molekulyar massasi 28,03 gr\mol, etilenni zichligi har xil bosim va haroratda har xil masalan:

• 
  1 atm. bosim 0⁰C da 1,260 mg\sm³ (1,2 60 kg\m³);
  
• 
  150⁰C da 1 atm.bosimda esa 0,8043 mg\sm³;
  
• 
  100 atm.bosim va 0⁰C da 406,1 mg\sm³;
  
• 
  150⁰C va 100 atm.bosimda 95,84 mg\sm³.
  

Etilenni atmosfera bosimda suyuq holatda qaynash harorati – 103,71⁰C, suyuq etilenning zichligi ( - 110⁰C) 610 kg\m³, etilanni suvda erishi 20⁰C 12,2 % 1 ml da.
Polimerlash uchun olingan etilen o’ta toza bo’lishi shart. Buning uchun etilen inert qoshimcha azot va aralashmalaridan tozalanadi. Ishlab chiqarishda inert birikmalar qaytarma etilendan yig’ilib uni muhitga yangi toza etilen qo’shiladi.
Etilen tarkibidagi faol aralashmalar somonomer hosil qilishi va polipropilen xossasini o’zgartirib yuborishi mumkin. Masalan, kislorod 150⁰C dan past haroratda ingibitor rolini o’ynaydi.