Министерство высшего и среднего специального образования СНГ

Kichik  dasturlar. 
Har  qanday  dastur  VI  virtual  asbob  boshqa  dasturni  blok 
sxemasida  foydalanilishi  mumkin  xuddi  uni  tarkibiy  qismi  kabi.  Boshqachasiga 
aytganda  u  sub  VI  kabi  kichik  dastur  sifatida  joylashtirilishi  mumkin.  Bu  xususiyat 
asosiy bosh dasturni modulli bo’lib oson o’qiydigan va chunish uchun soddaroq qiladi. 
Avval ishlab chiqilgan VI (Sub VI) larni yuqoriroq darajada bo’lgan dasturga qo’yish 
uchun 
«Funcsion»
    politrasida 
«Select  a  VI…»
    opsiyasidan  foydalanish  kerak  (rasm 
2.3,) dialog darchasini so’roviga javob sifatida kichik dastur faylini tanlash va uni asosiy 
dasturni diagrammasiga o’rnatish kerak (156- rasm). 
 
156- rasm. Select a VI elementi orqali kichik dasturni ishlashi. 

---

193 
 
  
Bosh dastur kichik dasturlarni ko’plab chaqiriqlariga ega bo’lishi mumkin.  
Bosh dasturni diogrammasida kichik dasturlar jim turish bo’yicha berilgan belgili kub 
ko’rinishida paydo bo’ladi. 
Ikki  marta  shiqillatish  yordamida  bu  kichik  dasturni  ochish  mumkin  kerak  bo’lgan 
holatda esa bazi sozlashlarni o’tgazish mumkin. 
Yuqorida  dastur  yaratilgan  edi  VA  mantiqiy  elementni  ishini  modellovchi.  Bu 
dasturdan to’liq funksiyali kichik dasturni yaratamiz. 
Bizning kuchiki dasturimizni struktur sxemalari va old panelini tashqi ko’rinishi 157-
rasmda ko’rsatilgan. 
 
 
157- rasm. Kichik dasturni tanlashni dialog darchasi. 
Kichik  dasturni  kubini  oddiy  ulanishi  bosh  dasturga  hech  narsa  bermaydi,  nimanidir 
uzatib  nimanidir  qayta  olish  imkoniyati  yo’q.  Kichik  dastur  asosiy  dasturdan 
ma’lumotlarni  olib  uni  orqaga  asosiy  dasturga  qaytarish  uchun  ma’lum  harakatlarni 
qilish kerak bo’ladi. 
Avvaliga  bizning  kichik  dasturimizni  old  paneli  ochiladi  va  kursorini  o’ng  yuqori 
burchakga joylashtiramiz, ikonkaga konteksli minimumni chaqiramiz (158- rasm). 
Bu  menyuda 
«Edit  Icon»
    punktini  tanlab,  yaratilayotgan  kichik  dasturimizni 
ikonkasini yashqi ko’rinishini tahrirlash mumkin (159- rasm). 

---

194 
 
  
 
158- rasm. Kichik dasturni ikonkasiga tahrir rejimini tanlash. 
 
159- rasm. Ikonkani tasvirini tahrirchisi. 
Bundan keyin yana kontekst menyusi chaqiriladi (158- rasm) va 
 
punkti  tanlanadi.  Kichik  dasturni  parametrlariga  bu  punkt  orqali  kirish  ochiladi  – 
konnektorlarga  yoki  ulovchilarga  kichik  dasturni  tashqi  olam  bilan  o’zaro  ta’sir 
elementlariga.  Chaqirilayotgan  dasturdan  ma’lumotlarni  konnektor  qabul  qiladi  va 
uzatadi. Shu punkt tanlagandan keyin darhol bizning dasturimizni ikonkasini ko’rinishi 
o’zgaradi (160- rasm) kursor esa bog’lovchi kontakt ko’rinishini oladi. 
 
 
160- rasm. Dasturni Show Connector rejimidagi ikonkasi. 
 

---

195 
 
  
LabVIEW 
konnektorlar  paydo  bo’lishi  chorasini  ko’radi  –  kvadratchalar  va  to’g’ri 
burchaklar  –  asbobni  old  panelidagi  boshqarish  elemementlari  va  indikatorlar  soniga 
ko’ra.  Endi  old  paneldagi  boshqarish  yoki  indikatsiya  elementlari  va  konnektorlar 
orasidagi  mos  kelishni  o’rnatish  kerak  bo’ladi.  Buning  uchun  old  paneldagi  kursor 
yordamida  g’altak  elementni  ko’rsatish  kerak  bo’ladi  va  konnektor  –  kvadratcha 
bo’yicha  shaqillatiladi,  ular  unga  qotirilgan  bo’ladi.  Ulanishni  belgisi  bo’lib  bu 
kvadratlardagi  rangni  o’zgarishi  bo’ladi  ushbu  misolda  chapdagi  kvadratlar  –  A  va  B 
mantiqiy signallar o’ng tomondagi to’g’ri burchak – mantiqiy ko’paytirish natijasi Q. 
Endi  kichik  dasturlar  ularni  bosh  dasturga  o’rnatganimizdan  keyin  kirish  va 
chiqishdagi o’zgaruvchilarni ko’rish imkoniyatini beradi (161-rasm). 
 
161- rasm. Dasturni chaqiruvchi kichik dastur elementi. 
Kichik dasturlarni soni juda katta bo’lganda ularni kutbxonaga birlashtirish maqsadga 
muvofiq, kengaytirilgan “LLB” fayllarda. 
Buni qilish mumkin dasturni saqlash bosqichida. Saqlash dialogida