Министерство высшего и среднего специального образования республики узбекистан

Ma’ruza 11. Elektr tizim dinamik turg‘unligiga

QAR va AQUning ta’siri
O’tkinchi jarayonning paydo bo’lishi va sinxron generator turg’un ishlashi buzilishining asosiy sababchisi mashinalar validagi momentlar balansining buzilishi hisoblanadi. P_t=P_g muvozanatning buzilishi xar xil sabablar, jumladan, qisqa tutashuvlar, yuklama va generatorlarning bir qismini uzish va xakozolar, natijasida yuz berishi mumkin. Generatorlarning shinalariga yaqin bo’lgan joyda yuz beruvchi uch fazali qisqa tutashuv eng og’ir oqibatlarga olib keladi. Shu sababli, generatorlar va mos holda elektr sistemasining turg’unligini saqlash uchun qo’llaniladigan tadbirlar ushbu balansni ta’minlashga yo’naltirilgan.

Elektr sistemasining statik turg’unligini ta’minlash uchun ko’rib o’tilgan tadbirlar dinamik turg’unlik zaxirasini ham oshiradi. Shuningdek, dinamik turg’unlikni oshirishning boshqa usullari ham mavjud:

- tez ishlovchi uzgichlarni qo’llash;

- qo’zg’atishni tashkil etuvchi va tashkil etmaydigan QARni qo’llash;

- uzatish liniyalarining nominal kuchlanishlarini oshirish;

- turbinani rostlash;

- generatorlar va reaktorlarning bir qismini uzish.

Ularni aloxida ko’rib o’tamiz.