Министерство высшего и среднего специального образования Республики Узбекистан


Идрокнинг асосий хоссалари ва турлари



Download 8,6 Mb.
bet242/309
Sana30.12.2021
Hajmi8,6 Mb.
#195279
1   ...   238   239   240   241   242   243   244   245   ...   309
Bog'liq
ОМК ум псих1

Идрокнинг асосий хоссалари ва турлари.

Идрокнинг асосий хоссаларига предметлилик, яхлитлик, структуравийлик, константлик, англанганлик, апперцепция, фаоллик киради.

Идрокнинг предметлилиги – бу реал олам жисм ва ҳодисаларини бир-бири билан боғланмаган сезгилар тўплами кўринишида эмас, алоҳида жисмлар шаклида акс эттириш қобилияти. Предметлилик идрокнинг туғма хоссаси эмас. Бу хоссанинг пайдо бўлиши ва такомиллаштирилиши бола ҳаётининг биринчи йилидан бошлаб, онтогенез жараёнида содир бўлади. И.М.Сеченов фикрига кўра, предметлилик боланинг жисм билан алоқасини таъминлайдиган ҳаракатлар асосида шаклланади.

Идрок предметлилигини таъминлашда ҳаракатларнинг ўрни ҳақида гап кетганида, идрокнинг моторли таркибий қисми ҳақида сўз юритишимиз лозим, моторли таркибий қисмга жисмни пайпаслаётган қўл ҳаракати; кўриниб турган шаклни кузатиб чиқаётган кўз ҳаракатлари; товуш чиқараётган ҳиқилдоқ ҳаракатлари ва ҳ.к.лар киради.

Кўзлар ва қўллар ҳаракатида умумийлик мавжудлигини таъкидлаш лозим. Кўзлар, қўллар каби сурат ва жисм шаклларини «пайпаслагандек» кетма-кет кузатиб чиқади. Кўзлар ҳаракати турли-туман бўлиб, кўпчилик вазифаларни бажаради. Кўриш идрокида кўзларнинг микро- ва макроҳаракатлари алоҳида ўрин тутади. Агар одам ҳаракатсиз жисмнинг қандайдир нуқтасига тикилиб турса, у ҳолда унда субъектив равишда бу нуқтани ҳаракатсиз нигоҳи билан қайд этаётганидек тасаввур пайдо бўлади. Ҳақиқатда эса кўриш идроки инсон учун ихтиёрсиз ва сезиларсиз микроҳаракатлар билан биргаликда кечади. Шундай қилиб, жисмни идрок қилиш имконияти идрок жараёнида моторли таркибий қисмнинг иштироки билан белгиланган.





Download 8,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   238   239   240   241   242   243   244   245   ...   309




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish