228
Холид Хусайний
,
қолдиқларини ҳар тарафга сочади. Осмонда вар-
раклар парвоз қилади.
Болалар шундоқ кўз ўнгимизда жон берарди.
Бирови дизентериядан, бирови силдан, яна бит-
таси шунчаки очликдан... Кўз ўнгимда нечта бо-
лакайни тупроққа топширишганини билмайсан,
Лайло! Бундай даҳшатни ҳатто тасаввур ҳам қи-
либ бўлмайди.
Тариқ бир оз жим қолиб, оёқларини қимир-
латди.
– Отам ўша ерда, биринчи қишда оламдан ўтди.
Уйқусида. Беозоргина жон берди. Ўша йили ўп-
касини совуқ олдирган ойим ҳам отамнинг изи-
дан кетишига сал қолди. Иситмаси чиқиб, йўтал
тутганида, қон тупурарди. Лагер доктори касал-
ларни фургон машинада қабул қиларди. Унинг
олдида эса узундан-узоқ навбат кутишга тўғри
келарди. Кимлардир қув-қув йўталар,
яна би-
ров оғриқдан инграр, бошқаси қалт-қалт титрар,
ҳатто иштонини булғаб қўйган беморлар ҳам бор
эди. Ана шу доктор онамга яхши қаради. Баҳор-
га чиқиб онам тузалиб кетди. Мен ўшанда бир
пасткашликка қўл урдим. 12 ёшли болага ҳужум
қилдим. Унинг бўғзига синган шишани ўқталиб,
қўлидаги адёлни тортиб олдим ва онамга келти-
риб бердим.
Онам тузалиб кетгач, мен ишлаб пул топиш-
га ва Пешовардан иссиқлик
тизимига уланган,
тоза сув келиб турадиган квартира сотиб олишга
қарор қилдим. Хуллас, иш қидиришга тушдим.
Баъзан эрталаб лагерга юк машинаси келиб ту-
рарди. Кўпинча тошлоқ далаларни тозалаш ва
олма теришга бақувват йигитларни саралаб олиб
кетишарди. Албатта кўпинча пул ўрнига адёл ёки
бир жуфт этик беришарди. Бироқ, мени ҳеч ким
229
Минг куёш шуъласи
,
ишга олмади. Оёғимни кўришлари билан дарров
бошқа тарафга қараб кетишарди.
Ариқ қазиш, сомон чайла қуриш, сув ташиш,
ҳожатхона тозалаш каби майда-чуйда ишлар
ҳам чиқиб турарди. Аммо булар ҳам менга насиб
этмасди.
Кунларнинг бирида, 1993
йилнинг кузида мен
билан битта дўкондор қизиқиб қолди. Айтишича,
битта палтони Лаҳорга олиб бориш керак экан.
Яхши тўлайман, деб айтди. У таклиф қилган пул
икки ойга квартира ижарага олиш учун етиб қо-
ларди. У менга палтони олиши лозим бўлган дўс-
тининг манзилини берди. Вокзалнинг олдида
тураркан. Албатта, гап нимада эканини дарров
фаҳмладим. Бироқ пул... бунча пулни яна қаердан
топишим мумкин? Қиш эса, эшик қоқиб турибди.
Мен ҳатто автобусга чиқишга ҳам улгур мадим.
Мени дарров пайқаб қолишди. Ё кимдир сотдими-
кин? Полициячи палтонинг астарини сал тилгани-
да, бутун кўча бўйлаб гашиш кукуни ёйилди.
Тариқ асабий кулимсиради. У болалигида ҳам
хижолат бўлганини
яшириш учун ана шундай
кулимсирарди...
... – У оқсаб юрарди, – чақимчиликда давом
этди Залмай.
– Ҳа, ўзим ҳам шунақа деб ўйловдим.
– У шунчаки... гулханга қараб ўтирганди, –
аралашди Мар ям.
– Сен юм оғзингни, – Рашид бошмалдоғини
тепага кўтариб, Лайлога юзланди. – Шунақами
ҳали? Лайли ва Мажнун яна топишдими? Бир
пайтлардагидек... – Унинг юзи тошдек қотиб
қолганди. – Сен эса, уни уйга киритдинг. Менинг
уйимга! У ўғлимни кўрдими?
– Сиз нимага мени алдадингиз? Нега ёл ғон га-
пирдингиз? – деди Лайло тишларини ғижирлатиб.