Mineralogiya

Molibdenit – MoS₂. Grekcha «molibdos» qo`rg`oshin degan so`zni anglatadi. Tarkibida Mo – 60%, S-40%. Izomorf aralashma sifatida Re – 0,1-2,0%, Tu – 2% gacha va boshqalar bo`ladi. Molibden geksagonal singoniyada kristallanadi, u odatda qavat-qavat bo`lib uchraydi. Har qaysi qavatlardagi ionlar bir-biri bilan mustahkam bog`lanish hosil qilmaydi. Kristallari geksagonal taxtachalar qiyofasida uchraydi. Prizmatik kristallari kam uchraydi. Ko`proq varaqsimon, tangachasimon, sferolit ko`rinishlarda, qoramtir rangli tuproqsimon hollarda uchraydi. Molibdenit rangi qo`rg`oshindek kulrang, havorang bo`lib tovlanadi. U metalldek yaltiraydi, yupqa varaqchalari egilgan va bukilgan, qattiqligi – 1, solishtirma og`irligi – 4,7-5,0, molibdenitning asosiy belgilaridan - qo`lga yog`langandek tuyulishi va qog`ozda iz qoldirishidir. Molibdenitning elektr tokini o`tkazish qobiliyati o`zgaruvchan. Oddiy haroratda past darajada o`tkazsa, harorat ortishi bilan o`tkazmaydi.

Tabiatda uchraydigan aksariyat molibdenit konlari nordon intruziv jinslar bilan genetik bog`liq. Molibdenit gidrotermal jarayonda kvars tomirlarida kassiterit – volframit, ba`zan muskovit, topaz va vismutinlar bilan bir formatsiya hosil qiladi. Karaoba Qozog`iston, Beluxa va Bukuka Chita viloyati Rossiya, Xermingi, Gavay, Birma. Bulardan tashqari, dunyodagi eng yirik konlari yuqori haroratli gidrotermal mahsuloti – mis porfirli. Bunda molibdenit, xalkopirit, bornit va piritlar bilan birga uchraydi. (AQSHning Kolorado shtatidagi kon – Klaymaks, Kadjaran Armaniston, Kounrad Qozog`iston, Olmaliq O`zbekiston). Ushbu genetik turdagi konlar dunyoda qazib olinadigan molibdenning 80-90% beradi.