Oy fonusin koʻtardi osmon,
Yulduzchalar boʻldi parvona.
Oyni qorongʻi tunda yongan fonusga va yulduzlarni uning atrofida aylangan parvonalarga qiyoslash – milliy ruhga yoʻgʻrilgan bu ohorli tashbeh Erkin Vohidovgacha boshqa biror shoir asarlarida uchramagani bilan qimmatli. Shoir ijodidan bunday misollarni koʻplab keltirish mumkin.
“Uchi tuguk dastroʻmol” – sarlavhaga olib chiqilgan bu poetik timsol oʻzbek xarakteri, oʻzbek ruhiyatini taʼsirchan va yorqin ifodalagani bilan alohida ajralib turadi. Muhimi, shoir bu kichik timsol vositasida yirik badiiy umumlashmalar chiqaradi. Uningcha, gʻunchalar – olamga sep yozgan bahorning bayramga yasanishni unutmaslik uchun roʻmolchasiga solgan tuguni. Inson miyasi – oʻn toʻrt milliard uchi tugik dastroʻmol. Odamzod koʻkragidagi betinch qalb bamisoli umr mohiyatini eslatib turuvchi roʻmolcha tuguni.
Shoir chiqargan badiiy xulosa oʻquvchini inson hayotining asl mohiyati haqida chuqurroq mushohada yuritishga undaydi:
Oʻyla, doʻstim, kelmay turib oʻsha dam,
Isrof qilma yosh yurakning kuchini.
Mana bu gap hech chiqmasin yodingdan,
Tugib qoʻygin roʻmolchaning uchini.
Erkin Vohidov koʻp mamlakatlarda xizmat safarlarida boʻlgan. Qayerga bormasin, shoir qalbini Vatan va millat muhabbati, bir nafas boʻlsin, tark etmagani rost. “Ararat choʻqqisiga” sheʼrida moviy samoga tutashgan, tong eng avval otib, quyosh eng keyin tark etadigan bu zamin haqida yozar ekan, dengizdan naridagi – oq dalalari harir koʻylak kiygan, Amu, Sir atalgan daryolari bor oʻz ona diyori, sevikli yori haqida oʻy suradi. Arman qizi Azganushni vasf etar ekan, togʻlar ortidagi ona yurtini bir lahza boʻlsin unutmaydi. Bokuda Fuzuliy haykali qoshida turar ekan, sheʼrsevar xalqini yod etadi. Kanada safarida yurar ekan, soat milini hamma sursa ham, shoir oʻzgartirmaydi: “Yer sharining ters tomonida ham Toshkent vaqti bilan yashaydi”. Bular hammasi millat ruhi, oʻzi mansub ona xalqi yodi shoir bilan bir umr hamnafas, hamqadam boʻlganini koʻrsatadi.
Ikkinchidan, milliy qadriyatlar talqini sheʼriyatda milliy ruh ifodasining eng muhim shartlaridan. Millat mavjudligi va milliy ruh asosi boʻlgan ona tiliga muhabbat gʻoyasi Erkin Vohidov sheʼriyatida oʻziga xos talqin etilgan. “Ona tilim oʻlmaydi” (1976) sheʼrida shoʻrolarning milliy tillar yoʻqolib, faqat bir til qolishi haqidagi safsatasiga javoban Navoiy, Pushkin, Dante, Shiller, Bayron, Firdavsiy, Balzak, Tagor, Xayyom, Beranje, Lorka va Fuzuliy kabi buyuk mutafakkirlar tilidan mana bunday badiiy hukm chiqaradi:
Do'stlaringiz bilan baham: |