|
IP I bob
MILLIY G‘OYA - EZGU ORZU-INTILISHLAR IFODASI
Dunyodagi har bir xalqning milliy g‘oyasi uning orzu-intilishlari, qalbi, ong-u tafakkurining ifodasi sifatida paydo bo‘ladi. Ayni vaqtda milliy g‘oya o‘z-o‘zidan shakllanib, amalga oshib qolmaydi. Buning uchun, avvalo, qulay tarixiy sharoit zarur bo‘ladi.
Mustaqillik milliy g‘oyaning shakllanishi uchun eng muhim tarixiy sharoitdir. Shuning uchun ham «mustaqillik» va «milliy g‘oya» tushunchalarini bir-biridan ajratib bo‘lmaydi. Shu boisdan milliy g‘oyamiz mustaqillik ma’nosini anglatadigan so‘z bilan birgalikda milliy istiqlol g‘oyasi deb ataladi.
Faqat mustaqil mamlakatdagina xalq erkin va ozod yashash, o‘z oldiga buyuk maqsadlar qo‘yib, ularni amalga oshirish uchun butun kuch-qudrati, aql-zakovatini safarbar etish imkoniyatiga ega bo‘ladi.
Milliy g‘oyamizda mujassam bo‘lgan ezgu orzu-intilishlar asrlar davo- mida xalqimizning qalbida yashab, uning amaliy ishlarida ma’lum dara- jada aks etib kelgan. Lekin ularni to‘liq ro‘yobga chiqarish, xalqimiz, uning fidoyi farzandlari qanchalik harakat qilmasin, yetarli tarixiy sharoit bo‘lmagani tufayli oxiriga yetmasdan qolavergan.
Masalan, XX asr boshlarida yurtimizda katta ma’rifiy ishlarni amalga oshirgan jadidlar ilm-ma’rifat tarqatish, yangicha usuldagi maktablar, kutubxonalar, teatrlar ochish, gazeta-jurnallar tashkil etish orqali Vata- nimizni ravnaq toptirish, xalqimiz hayotini obod va farovon qilishga intilgan edilar. Ammo yuqorida zikr etilgan tarixiy sharoit — musta- qillikning yo‘qligi sababli ularning harakatlari oxiriga yetmadi.
rt~\ Bunday shart-sharoitning paydo boMishi va undan o‘z vaqtida foydalanish uchun xalqni uyg‘otish, birlashtirish, safarbar etishda ulkan yetakchilik salohiyatiga ega bo‘lgan, mard, jasur, uzoqni ko‘zlab ish olib boradigan rahbarning tarix sahnasiga chiqishi hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi.
Siz Prezidentimiz Islom Karimovning «O‘zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida» kitobini o‘qib, bu fikrga to‘la ishonch hosil qilasiz.
yil 23-iyunda — Islom Karimov O‘zbekiston rahbari sifatida ish boshlagan paytda sobiq SSSR tarkibida bo‘lgan yurtimiz juda og‘ir vaziyatga tushib qolganini siz mazkur kitobdan bilib olasiz. O‘shanda SSSRning markaziy shaharlaridan O‘zbekistonga tergovchilar, bizning sharoitimiz, tilimiz, urf-odatlarimizni mutlaqo bilmaydigan, hurmat qilmaydigan rahbar xodimlar yuborilgan edi. Ular paxta yakkahokimligi sharoitida, o‘ta qiyin ahvolda yashayotgan xalqimizga nisbatan tazyiq va ta’qiblarni avj oldiradi. «Paxta ishi» degan soxta ayblovlar bilan qan- cha-qancha begunoh odamlar qamaladi, nohaq jazoga tortiladi. 1989- yilning may oyida Farg‘ona viloyatida janjal-to‘polonlar boshlanib, yurtimizda o‘ta og‘ir vaziyat bujudga keladi. Ana shunday murakkab sharoitda Islom Karimov butun mas’uliyatni o‘z zimmasiga olib, xalqi-
mizni mustaqillik sari boshlaydi. En- digina yangi lavozimga saylangan O‘zbekiston rahbarining respublika miqyosida o‘tkazilgan katta majlisdagi birinchi nutqini «Biz bundan buyon eskicha yasholmaymiz va bunday yashashga zamonning o‘zi yo‘l qo‘y- maydi» degan so‘zlar bilan boshlashi uning haqiqatan ham el-yurtimiz qal- bidagi milliy g‘oya — asriy orzu-intilish- larni amalga oshirish uchun qat’iy azmu shijoat bilan maydonga chiqqanidan dalolat berar edi.
Mustaqillik yo‘lida ana shunday katta jasorat bilan boshlangan harakatlar tufayli tez orada Farg‘ona viloyatida yuz
bergan fojiali voqealarga haqqoniy baho berilib, ularning oqibatlari bar- taraf etildi. Yurtimizda aholiga qo‘shimcha tomorqalar ajratish, «paxta ishi» bilan nohaq qamalganlarni jazodan ozod etish, paxtaning narxini oshirish, g‘o‘za ekiladigan maydonlarni kamaytirish, ichimlik suvi va tabiiy gaz ta’minotini yaxshilash bo‘yicha ko‘plab tarixiy qarorlar qabul qilindi. Xalqimizning ma’naviy hayotida ham ulkan o‘zgarishlar yuz berdi. O‘zbek tiliga davlat tili maqomining berilishi, Navro‘z umumxalq bayramining, Ramazon va Qurbon hayiti kabi diniy ayyomlarning, milliy qadriyatlarimiz, buyuk ajdodlarimizning muborak nomlari, merosi tiklanishi shular jumlasidandir. Bularning barchasi yurtimizdagi keskin vaziyatga barham berib, xalqimiz qalbida ertangi kunga, uning o‘z kuchi va imkoniyatlariga bo‘lgan ishonchni kuchaytirdi.
Har bir xalq mustaqillikka erishishi bilan o‘z milliy davlatini tiklaydi yoki uni yangitdan qurishni boshlaydi. Biz ham Vatanimiz istiqlolidan so‘ng qariyb uch ming yillik tarixga ega bo‘lgan milliy davlatchiligimizni tikladik. Ana shu milliy davlatchilikka, uning boy tajriba va an’analariga asoslanib, shu bilan birga, dunyodagi taraqqiy topgan davlatlar tajribasini hisobga olib, yurtimizda huqu- qiy demokratik davlat, fuqarolik jamiyati barpo etishga kirishdik.
Avvalo, ana shu yangi davlat va jamiyatning maqsad va vazifalarini aniq-ravshan belgilab olib, undan keyin butun xalqimizni bu ulug‘ ishga safarbar etish uchun yangi tarixiy sharoitda milliy g‘oyamizning asosiy tushuncha va tamoyillarini shakllantirish o‘tkir zaruratga aylandi. Bu borada mamlakatimiz Prezidenti Islom Karimovning milliy g‘oya, O‘zbe- kistonda barpo etilayotgan yangi davlat va jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy, ma’naviy-mafkuraviy asoslari haqidagi fikrlari, barcha fundamental asarlari asos bo‘ldi. Shu tariqa 2000-yili «Milliy istiqlol g‘oyasi: asosiy tushuncha va tamoyillar» risolasi tayyorlanib, nashr qilindi. Unda milliy g‘oyamizning ma’no-mazmuni atroflicha bayon qilinib, asoslab berildi. Davlatimiz rahbarining 2008-yilda nashr qilingan «Yuksak ma’naviyat
yengilmas kuch» kitobida milliy g‘oyamizning asosiy tushuncha va tamoyillari yanada keng yoritildi.
Biz «mustabid tuzum», «sho‘ro mustamlakachiligi davri», «kommu- nistik mafkura hukmronligi», deb ataydigan sobiq SSSR zamonida milliy g‘oyamizning ayrim belgi va alomatlari xalqimiz qalbida yashab, vaqti-
vaqti bilan stixiyali tarzda, ya’ni aniq tizimga ega bo‘lmagan, tarqoq tushunchalar, orzu-intilishlar shaklida ko‘zga tashlanar edi. Faqat mustaqillik davrida milliy g‘oyamiz yaxlit tizim bo‘lib shakllandi.
Savol va topshiriqlar
Milliy g‘oyaniug paydo bo‘lishi uchun awalo iiima zamr?
Milliy g‘oyamiz nima uchun milliy istiqlol g‘oyasi deb ataladi?
Milliy g‘oyaning to‘liq shakllanishi va ro‘yobga chiqshi uchun eng muhim tarixiy sharoit deganda nimani tushunasiz?
XX asr avvalida jadidlar boshlagan ishlar nima uchun oxiriga yetmasdan qoldi?
Prezidentimiz Islom Karimovning «O‘zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida» kitobini o‘qib, nimaga ishonch hosil qilamiz?
Rasmlarga qarab, mamlakatimizda mustaqillik g‘oyasi qanday amalga oshirilgani haqida gapirib bering.
tJEEKMCrOH 
Do'stlaringiz bilan baham: |
