Milliy iqtisodiyotning muvozanatli va mutanosiblik rivojlanishi

Agrar inqirozlarning cho’zilib ketishinig asosiy sabablari quyidagilar:
a) yerga xususiy mulk monopoliyasi sharoitida, u qishloq xo’jalik ishlab chiqarishning rivojlanishia sanoatga nisbatan orqada qolishi taqazo etadi;
b) yer rentasining mavjud bo’lishi va uning uzluksiz suratda o’sib borishi. Yer rentasining, avvalo absolyut rentasining ko’payishi qishloq xo’jalik mahsulotlarini qimmatlashtirib yuboradi, buning natijasida uni sotish qiyinlashadi.
v) ko’plab mayda dehqon xo’jaliklarining majud bo’lishi.
Agrar inqirozlar tsiklli xarakterga ega bo’lmaydi, qishloq xo’jalik mahsulotlarining ortiqcha ishlab chiqarish absolyut xarakterga emas balki nisbiy xarakterga ega. Xullas, inqiroz ruy bergan mamlakatlarda millonlab kishilar doimiy suratda ochlikda yashaydilar.
Asosiy tayanch tushunchalar:
Iqtisodiy muvozanat - iqtisodiy arayonlar, hodisalarning ikki yoki bir necha tomonining bir-biriga mos kelishi holati.
Xususiy muvozanatlik – bu ikkita o’zaro bog’liq bo’lgan iqtisodiy miqdorlar yoki iqtisodiyot tomonlarining miqdori teng kelishi.
Umumiy muvozanatlik - jamiyat ehtiyojlari bilan mavjud iqtisodiy resurslar va ishlab chiqarish hajmining o’zaro mos kelishi.
Retsession farq - yalpi sarflarning sof milliy mahsulo hajmidan kam bo’lgan miqdori.
Inflyatsion farq - yalpi sarflarning sof milliy mahsulot hajmidan ortiqcha bo’lgan miqdori.
Multirlikator samarasi – bu sof milliy mahsulotdagi o’zgarishlarning yalpi sarflardagi o’zgarishlardagi nisbati.
Iqtisodiy mutanosiblik –iqtisodiyotning turli tomonlari va sahalari o’rtasida miqdor va sifat o’lchamlarining mos kelishlik darajasi.