Milliy iqtisodiyot (makroiqtisodiyot)ning amal qilish va rivojlanish qonuniyatlari

4– modul. Jahon xo’jaligi
28-mavzu. Xalqaro iqtisodiy munosabatlar. Xalqaro savdo
Xalqaro savdo to’g’risidagi turli xil nazariyalar. Savdoning iqtisodiy asoslari. Mutlaq ustunlik va qiyosiy ustunlik nazariyalari. Qiyosiy afzallik nazariyasining grafikdagi tahlil. Qiyosiy afzallik asosida ixtisoslashuv. Savdo shartlari. Savdo yutuqlari. Savdoda xarajatlarning oshib borishi. Xeksher-Olin-Samuelson modeli. Ishlab chiqarish omillari nisbati nazariyasi. Ishchi kuchi malakasi modeli. Muqobil xarajatlar modeli. Erkin savdo kelishuvlari. Eksport va importning talab va taklif tahlili. Jahon narxi muvozanati, eksport va import. Eksport va import multiplikatori. Eksport va import hajmi o’zgarishining yalpi milliy ishlab chiqarish hajmiga ta’siri.
Xalqaro savdoning xususiyatlari. Proteksionizm va erkin savdo siyosatlari. Eksportni rag’batlantirish usullari. Savdo to’siqlar. Tariflar iqtisodiy ta’siri. Kvotalar iqtisodiy ta’siri. Sof xarajatlar va kvotalar. Muxofaza qilish kelishuvlari: tanqidiy taxlil. Offshoring. Jahon savdo tashkiloti.


29-mavzu. Valyuta kursi, to’lov balansi va uning taqchilligi
Xalqaro savdoni moliyalashtirish. Eksport bitimlari. Import bitimlari. To’lov balansi va uning tarkibi. Amaldagi hisob. Tovarlar mutanosibligi. Tashqi savdo balansi. Absorbsiya. Kapital harakati balansi. Xizmatlar balansi. Amaldagi hisob balansi. Kapital va moliyaviy hisob. Kapital hisob. Moliyaviy hisob. To’lovlar, defitsit va profitsit. Rasmiy zaxiralarning asosiy ko’rinishlari. Rasmiy zaxiralar bo’yicha operatsiyalar.
Valyuta ayirboshlash kursini belgilovchi omillar. Ammortizatsiya va baho. Iste’molchi didi o’zgarishi. Nisbiy daromadlarning o’zgarishi. Nisbiy narx darajasining o’zgarishi. Nisbiy foiz stavkalari. Moslashuvchan stavkalari va to’lov balansi. Moslashuvchan valyuta kursining kamchiliklari. Xalqaro valyuta-kredit munosabatlari. Milliy va xalqaro valyuta tizimi. Jahon valyuta tizimining rivojlanish bosqichlari: oltin standart, oltin-devizli va suzib yuruvchi valyuta tizimi. Valyuta kursi va unga ta’sir ko’rsatuvchi omillar. Xarid qilish layoqati pariteti nazariyasi.
Valyuta-moliya sohasidagi davlatlararo tashkilotlar faoliyatining rivojlanishi. Xalqaro valyuta fondi. Evropa valyuta tizimi. Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki. Xalqaro moliyaviy korporatsiya. Iqtisodiy hamkorlik va rivojlanish tashkiloti. Evropa tiklanish va taraqqiyoti banki. Osiyo taraqqiyot banki