Миллий иқтисодиётнинг инновацион салоҳияти ва ундан самарали фойдаланиш йўллари

 
Key words: 
Innovative potential, investment potential, innovative culture, intellectual 
property, innovative infrastructure, venture financing, research institutes. 

КИРИШ 
Жаҳоннинг ривожланган мамлакатларида инновацион салоҳият 
иқтисодий ривожланишнинг асосий манбаси сифатида қаралади ва миллий 
бойликнинг таркибий қисми ҳисобланади. Миллий иқтисодиётда 
инновацион салоҳиятни шакллантириш, қўллаш, унинг механизмларини 
жорий қилиш ва ундан самарали фойдаланиш муаммолари ҳозиргача ўз 
долзарблигини сақлаб қолмоқда.
Ҳозирги кунда ҳар қандай мамлакатнинг 
ижтимоий-иқтисодий 
тараққиёти 
унинг 
инновацион 
салоҳиятини 
шакллантириш ва ундан самарали фойдаланиш ҳусусиятларини баҳолаш 
асосида аниқланади. Шундай экан, инновацион салоҳиятдан самарасиз 
фойдаланиш 
рақобатбардош, 
ижтимоий 
йўналтирилган 
бозор 

---

“Халқаро молия ва ҳисоб” илмий журнали. №2, апрель, 2021 йил. ISSN: 2181-1016 
2
иқтисодиётининг ривожланиш жараёнини секинлаштиради ва мамлакатнинг 
иқтисодий ўсиш суръатларини пасайтиради. 
Инновацион салоҳият деганда иқтисодий салоҳиятнинг таркибий 
қисми бўлиб, иқтисодиётнинг устувор тармоқларида юқори самарага 
эришиш, ишлаб чиқариш инфратузилмасини ўзгартириб, мамлакат ялпи 
ички маҳсулоти таркибида юқори технологияли, рақобатбардош 
маҳсулотлар ҳажмини ошириши мумкин бўлган илмий-техник салоҳиятга 
йўналтирилган тузилмавий унсур тушунилади [14]. 
Мамлакат иқтисодиётининг ривожланиши, мамлакатнинг инновацион 
салоҳияти ва ундан самарали фойдаланиш даражасига бевосита боғлиқдир. 
Мамлакатда инновацион фаолиятнинг, инновацион инфраструктуранинг 
ривожланиши, 
иқтисодиётга 
жалб 
қилинадиган 
хорижий 
инвиститсияларнинг ҳам ошишига олиб келади. Ўзбекистон Республикаси 
Президенти Ш.М.Мирзиёев таъкидлаганларидек, “Инновация – бу келажак 
дегани. Биз буюк келажагимизни барпо этишни бугундан бошлайдиган 
бўлсак, уни айнан инновацион ғоялар, инновацион ёндашув асосида 
бошлашимиз керак” [2]. 
Инновацион салоҳият - ҳар қандай тизимда жамият ривожланиши 
учун фойдаланилиши мумкин бўлган иқтисодий ресурсларнинг миқдори 
ҳисобланади. Ушбу иқтисодий ресурслар учта асосий сектор ўртасида 
тақсимланади: илмий-техник, таълим, инвестицион. Ушбу тақсимот 
натижасида илмий-техник салоҳият, таълим салоҳияти ва инвестицион 
салоҳият 
шакллантирилади. 
Ушбу 
сегментларнинг 
жамланмаси 
макроиқтисодий даражада инновацион салоҳиятини ташкил этади [12]. 
Ҳозирги кунда илмий-техникавий соҳанинг, яъни, фан, таълим, 
техника тараққиёти, технология бозорининг ривожланиши иқтисодий 
ўсишнинг барқарор давом этиши учун асос яратиб, ижтимоий-иқтисодий 
муаммоларни ҳал қилишда муҳим омиллардан бири саналади. Инновацион 
салоҳият жамият ижтимоий-иқтисодий ривожланишида имкониятларни 
кенгайтиради, капитал ва табиий ресурсларни тежайди. Бошқа шароитлар 
ўзгармаган ҳолатда фан техника тараққиёти ҳамда ишчи кучи инновацион 
фаоллиги қанчалик юқори бўлса, жамиятда ҳам шунча катта инновацион 
салоҳият вужудга келади.