|
Chiziqli d e sh i f r a t o r l a r (II-11)
ifodani hech qanday mantiqiy o'zgartirmasdan
bevosita uning sxemasini amalga oshirish yo'li bilan quriladi, ya'ni chizig’li deshifratorlar har
biri kirish yo'liga ega bo'lgan, chizish yo'llari bo'yicha mustaqil n ventillardan iborat. Oddiy
misol tariqasida :2.72-rasm, a da ikki xonali so'z uchun (m = 2, n = 4) chizig’li
deshifratorning sxemasi keltirilgan. Bunday deshifratorni tavsiflovchi ifoda quyidagi
ko'rinishda bo'ladi:
S
1
=a
1
a
2
: S
2
= a
1
a
2
: S
3
= a
1
a
2
; S
4
= a
4
a
4
:
Deshkfratorni shartli belgilash 2.72- rasm, b da keltirilganidek amalga oshgriladi.
Kirish yo'li kodining xonalari soni tipik integral element HAM sxemasining kirish yo'llari
soni t
e
dan oshmagan bir pog’onali deshifratorlar ayniqsa samarali hisoblanadi. Bunday
chizg’li deshifratorlarning tezkorligi tipik integral sxemadagi o'rtacha kechiktirish vaqti
V
o’rt
bilan aniqlanadi. Chizig’li deshifratorning har bir chiqish yo'li bitta ventilda amalga
oshirilishi sababli, ventillar soni chnzig’li deshafrator chizish yo'llari soniga teng: V=2t.
Integral sxemalarda qurilgan deshifratorlarda integral sxema chzmalari (vivodlari) sonini
kamaytirish maqsadida bir fazali kirish yo'llari amalga oshiriladi, Kirish yo'li signalini
inversiyalashni integral sxema kristalining ichida oldindan hisobga olingan qo'shimcha
invertorlar bajaradi. Bu esa deshifrator kirish yo'llarining sonini ikki marta kamaytirishdan
tashqari, deshifrator har bir chizish yo'lining ekvivalent nagruzkasini birga tenglashtirishga
olib keladi. Natijada bunday integral sxemalarda qurilgan deshifratorlarni moslashtirish
elementlarisiz, integral registr va schyotchiklar bilan birga ishlatish imkoni tug’iladi.Kirish
yo'li kodining xonalari soni tipik iitegral element HAM sxemasining kirish yo'llari soni dan
katta bo'lgan holda to'rridan-to'gri chizili deshifratorni amalga oshirish mumkin bo'lmaydi va
HAM sxemalarini pog’onali ulashni taqozo etadi.To'g’ri to'rtburchak (ma-tritsa)
deshifratorlar har birida kirish yo'li so'zining xonalari gruppasi deshifratsiya qilinuvchi bir
nechta chiziqli deshifratorlardan iborat birinchi pogonaga ega bo'ladi. Chiziqli deshifratorlar
soni ko'p xonali so'z bo'linadigan gruppalar soni z ga bogliq. To'g’ri to'rtburchak
deshifratorning ikkinchi pog’onasida ikkita kirish yo'lli ventillarda chiziqli deshifratorlar
chizish yo'llarining juftlarini matritsa sxemasida moslashtirish amalga oshiriladi. Agar
78
birinchi pogona chiziqli deshifratorlarining soni toq masalan, z = 3 bo'lsa, birinchi pog’onada
juftsiz qolgan chiziqli deshifratorning chizish yo'llari ikkinchi pogona chizish yo'llari bilan
ikkita kirish yo'lli pentillarda yigiladi, ya'ni to'g’ri to'rtburchak deshifratorning uchinchi
pog’onasi tashkil etiladi.Kirish yo'llari soni berilgan bitta tipik integral element HAM
sxemasini tashkil qilish uchun kerak bo'ladigan, kirish yo'llari sonk t
e
bo'lgan ventillar sonini
quyidagi ifoda orqali aniqlash mumkin:
B=
1
e
e
M
M
M
Q1
To'g’ri to'rtburchakli deshifratorni qurish jarayoni quyidagicha. Faraz qilaylik, m xonali so'z
berilgan va u uchta m
1,
m
2
va m
3
gruppalarga bo'lingan, ya'ni m=m
1
Qm
2
va m
3
bo’lsin. U
vaziyatda birinchi pog’onaning uchta chizg’li deshchfratori mos holda 2
m1
, 2
m2
va 2
m3
chiqish
yo'llariga ega bo'ladi. Ikkita chiziqli degiifratorlarning chizish yo'lari to'g’ri to'rt burchakl
depshfratorning ik-kinchi pog’onasida ikkita kprish yo'lli ventillar yordgmida yigiladi.
Ikkinchi pog’onada endi 2
m1
, 2
m2
= 2
m1Qm2
chiqish yo'llari bo'ladi. Ikkinchi pog’ona chqish
yo'llari esa birrnchi pog’onaning uchinchi chiziqli deshchfratori chiqish yo'llari bilan ikkita
chiqish yo'lli ventillar orqali uchinchi pog’onada yig’iladi, ya'ni uchinchi pogona chiqish
yo'llari soni 2
m1Qm2Qm3
=2
m
bo'lali. 2.73- rasmda 256 chiqish yo'lli to'gpi to’pt bupchakli
deshifratorning sxemasi keltirilgan. Birinchi pog’onada har biri sakkizta chizish yo'lli ikkita
chizishli deshifrator (ChD
1
, ChD
2
) va to'rtta chiqish yo'lli bitta chiziqli i deshifrator (ChD
3
)
mavjud. Ikkinchi pogona ikkita kirish yo'lli ventillarda 64 ta chizish yo'lli deshifrator
(MD=64) tuzilgan bo'lib, uning 16 ta kirish yo'liga ChD
1
va ChD
2
ning
chiqish yo'llari ulangan. MD-64 deshifratorida signalarning moslanishi matritsa cxemasida
amalga oshirilgan, ya'ni ChD
1
ning xar bir chizish yo'li ChD
2
ning har bir chizish yo'liga
ventillar yordamida ulanadi. Bu esa MD-64 deshifratorda 8X8=64 chnzish yo'li bo'lishligini
ta'minlaydi.Uchinchi pog’onada ikkita kirish yo'lli ventillar yordamida MD=64
deshifratorning 64 ta chizish yo'li va ChD
3
deshifratorning 4 ta chizish yo'li matritsa usulida
birlashtiriladi (4X64 = 256), ya'ni 256 chizish yo'lli matritsa deshifratori tashkil etiladi.
Ikki pog’onali to'g’ri to'rt burchakli deshifratorni qurishda ventillar soni minimal bo'lishi
shartini ko'raylik. Bunday deshifratordagi ventillariing umumiy soni quyidagi ifoda orqali
aniqlanadi:
∑B=2
m
Q2
x
Q2
m-x,
bu erda 2
m
-ikkinchi pogonadagi matritsa deshifratoridagi ikkita kirish yo'lli ventillar soni; 2
x
-
birinchi pog’onadagi birinchi chiziqli deshkfratordagn x-kirish yo'lli ventillar soni; 2
m-x
bi-
rinchi pog’onadagi ikkinchi chiziqli deshifratordagi (t-x) kirish yo'lli ventillar soni.
∑V funktsiyadan x bo'yicha hosila olib, uni nolga tenglashtirsak, ∑V minimal bo'lgandagi x
ning qiymatini topamiz:
dx
B
D
=2
x
xln
2
-ln 2X2
m-x
=0
2
x
=2
m-x
, ya’ni x=
2
M
Ikki pog’onali deshifratorni qurishda uni m juft bo'lgan holda ikkita teng kirish yo'lli
gruppalarga m/2 ajratish lozim bo'lsa, m toq bo'lgan holda esa bir-biridan 1 ga farq qiluvchi
kirish yo'lli ikkita gruppalarga [(m-1)/2 va (mQ1)/2] ajratish lozim. Shunday qilib, kirish
so'zi xonalarini gruppalarga optimal bo'lish orqaliqurilgan ikki pogonali to'g’ri to'rt burchakli
deshifratordagi ventillarning umumiy sonini quyidagi ifodalardan aniqlash mumkin:
∑B=2
m
Q2
m
/
2
-juft bo’lganda
∑B=2
m
Q2
(m-1)/2
Q2
(mQ1)/2
-toq bo’lganda
79
Deshifrator-kompyuterdan olinayotgan natigani kodlash amalining teskarisiga o’tkazuvchi
qurilma.
Shifrator va deshifrator qurilmalari madem va ovoz kartochkalari qurilmalari tarkibida
bo’ladi.
I mul’timedia kompyuteri xarakteristikasi.
Pentium 75 MGts
Operativ xotira 8MGB
Qattiq disk 540
Yumshoq disk 144 MGB
SD ROPM 4x
Ovoz chastottasi 16 raz
VIA 640x480.
Oddiy operasion sistema Windows 3.1
Ovoz yozish kartochkalarini 2 xil tipi mavjud.
Analogli
Raqamli
Do'stlaringiz bilan baham: |
