|
RISC tipidagi Mikroprosessor
RISC tipidagi Mikroprosessorlar oddiy, dasturlarda eng ko’p uchraydigan buyruqlarni o’z
ichiga oladi. Qiyinroq buyruqlarni bajarish kerak bo’lganda Mikroprosessorda ularni
oddiylaridan avtomatik yig’ish amalga oshiriladi. Bu MPlarda har bir oddiy buyruqni
bajarishga, ularni yozib quyilganligi va parallel bajarilishi hisobiga 1 mashina takti sarflanadi
(CISC tizimidagi hatto eng qisqa buyruqni bajarishga ham
odatda 4 takt sarflanadi).
RISC tipidagi birinchi MPlardan — ARM (uning asosida
IBM PC RT SHK yaratilgan) 118ta turli xil buyruqlarga ega
bo’lgan 32-razryadli MP hisoblanadi. Zamonaviy RISC
MPlari (80860, 80960, 80870, Power PC) 150 mln.
amal/sekund
tezkor,
64-razryadlidir.
Power
PC
mikroprosessorlari (Perfomance Optimized With Enhanced
RISC PC) juda istiqbollidir va hozirning o’zidayoq
mashina-serverlarda va Makintosh tipidagi SHKlarda keng
qo’llanilmoqda. Power PC mikroprosessorlari 300 MG gacha taktli chastotaga ega, Alpha
Mikroprosessorlari esa hozirgi vaqtdagi eng yuqori taktli chastota — 600 MG modeliga ega.
71
RISC tipidagi mikroprosessorlar juda yuqori tezkorlikka ega, lekin dastur jihatdan CISC-
protsessorlar bilan moslashgan — IBM PC SHKlari uchun ishlab chiqilgan dasturlarni
bajarishda, ular CISC tipidagi MPlarni dasturli darajada, faqat emulyatsiya (modellashtirish,
imitatsiya qilish) qilishi mumkin, bu esa ular samarali unumdorligini keskin pasayishiga olib
keladi. Barcha yangi MPlar 0,35 mkm va undan kichik tartibli chiziqli o’lchamli
elementlarning shakllanishini ta’minlovchi texnologiya asosida yaratiladi (an’anaviy 80486
va Pentium MPlarida 0,8 mikrO’nli elementlar ishlatilgan).
Elementlar o’lchamlarining kichiklashishi quyidagilarga imkon beradi:
• MP taktli chastotasini 100 MG gacha va undan yuqorigacha oshirish, chunki tezkorlikni
oshirishdagi to’siq «yorug’likning» etarli bo’lmagan (!) tarqalish tezligidir (300 000 km/s);
• pasaytirilgan manba kuchlanishi 3,3 Vni ishlatish imkoniyati (standart 5 V o’rniga)
hisobiga MP qizib ketishini kamaytirish.
MP funktsional jihatdan ikki qismdan iborat:
• amalli, u o’z ichiga boshqarish qurilmasi (BQ), arifmetik-mantiqiy qurilma (AMK) va
mikroprosessorli xotirani (MPX) oladi (bir nechta adresli registrlardan tashqari);
• interfeysli, ular o’z ichiga MPXning adresli registrlarini; buyruqlar registrlari blokini —
mashinaning yaqin taktlarida bajariladigan buyruqlar kodlarini, saqlash uchun xotira
registrlarini, shinalarni va portlarni boshqarish sxemasini oladi.
Ikkala qism parallel ishlaydi, lekin interfeysli qism amalli qismdan o’zib ketadi, shuning
uchun xotiradan navbatdagi buyruqni tanlab olish (uni buyruqlar registri blokiga yozish va
oldindan tahlil qilish) amalli qism oldingi buyruqni bajarish vaqtida bajariladi. Zamonaviy
mikroprosessorlar interfeysli qismida bir nechta guruh, registrlarga ega, ular turli darajadagi
o’zib ketish bilan ishlaydi, bu esa amallarni konveyer usulida bajarish imkonini beradi.
MPning bunday tashkil etilishi uning samarali tezkorligini sezilarli oshirish imkonini beradi.
Zamonaviy Mikroprosessorlarning turlari quyidagi jadvalda keltirilgan
Markasi
(turi)
Takt
chastotasi
(MG)
Ishlab
chiqilgan
vaqti
Ishlab
chiqqan
tashkilot
Mikroprosessor
o’rnatilgan
kompyuter markasi
1
8088
4,7
1983
Intel
IBM PC XT
2
80286
15-25
1985
1990
Intel
IBM
PC
AT
IBM PS/2
3
80386
80386SX
80386DX
25-40
25-40
25-40
1988
-
1991
Intel
IBM
386
IBM
386SX
IBM 386DX
3
80386
80386SX
80386DX
25-40
25-40
25-40
1988
-
1991
Intel
IBM
386
IBM
386SX
IBM 386DX
4
80486DX
80486DX2
80486DX4
25-50
50-66
100
1990
1991
1991
Intel
IBM
486
IBM
486DX2
IBM 486DX4
5
80486DX2
80486DX4
80486DX5
66-80
100-120
133
1992
AMD
Am
486DX2
Am
486DX4
Am 586
72
6
80486DLS
80486SLS
80486DX
80586
80560
66-80
66-80
66-80
100
120
1992
-
1993
Cyrix
486DLS
486SLS
Cx
486DX
Cx
5*86
Cx 5*60
7
80486DX2
80486DX4
66-80
100
1992
–
1993
Ti
Ti
486DX
Ti 486DX4
8
80586
100
va
undan ortiq
1993
–
yildan
boshl.
Intel
Pentium
Pentium mikroprosessorlari 80586 (R5) mikroprosessorlari Intel firmasi tomonidan
patent-langan Pentium tovar markasi bo’yicha ko’proq ma’lumdir (boshqa firmalarning
80586 MP boshqacha belgilanishga ega: AMD firmasida K5, Cyrix firmasida Ml va b.).
Pentium
Pro
mikroprosessorlari
1995 yil sentyabrda savdo markasi Pentium Pro bo’lgan 80686 (Rb) MP ning taqdimot
marosimi
bo’ldi
va
savdoga
chiqarildi.
Mikroprosessor 2 ta kristalddan: MP ni o’zidan va kesh-xoti-radan tashkil toptan. Lekin u
Pentium bilan tuliq. mos kelmaydi va xususan, maxsus tizimli platami talab etadi. Pentium
Pro 32-bitli ilovalarda yaxshi ishlaydi, 16-bitli ilovalarda esa xattoki Pentiumga birmuncha
yutqazadi.
Pentium mikroprosessorlari 80586 (R5) mikroprosessorlari Intel firmasi tomonidan
patent-langan Pentium tovar markasi bo’yicha ko’proq ma’lumdir (boshqa firmalarning
80586 MP boshqacha belgilanishga ega: AMD firmasida K5, Cyrix firmasida Ml va b.).
Pentium
Pro
mikroprosessorlari
1995 yil sentyabrda savdo markasi Pentium Pro bo’lgan 80686 (Rb) MP ning taqdimot
marosimi
bo’ldi
va
savdoga
chiqarildi.
Mikroprosessor 2 ta kristalddan: MP ni o’zidan va kesh-xoti-radan tashkil toptan. Lekin u
Pentium bilan tuliq. mos kelmaydi va xususan, maxsus tizimli platami talab etadi. Pentium
Pro
32-bitli
ilovalarda
yaxshi
ishlaydi,
16-bitli
ilovalarda
73
esa
xattoki Pentium ga birmuncha yutqazadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
