Mikroprostessorning yaratilish tarixi

Asinxron trigerlarda axborot vaktning istalgan momentida kirish signalining o’zgarishi bilan o’zgarishi mumkin.

Sinxron trigerlarda ularning chiqishlaridagi axborot vaktning anik momentida sinxron signal berilgandagina o’zgaradi.

Registrlar turlari va tasnifi.

Operativ xotiraning yacheykalari bilan birgalikda qiska vaktli tezkor ma’lumotlarni registrlarda saqlash ham mumkin. Registrlar prostessor tarkibiga kiradi va mashina dasturi orkali ularga murojaat o’rnatilishi mumkin.

Registlarga murojaat xotira yacheykalariga nisbatan tezrok bajariladi, shuning uchun registrlarni ishlatish dastur ishini sezilarli darajada tezlashtiradi.

Intel firmasining prostessorlarida registrlar 2 guruxga bo’linadi: sistemali va amaliy maksadga yo’naltirilgan. Qo’yida dasturchiga tegishli amaliy maksadga yo’naltirilgan registrlarni ko’rib chiqamiz. I 486 prostessori 16 registrni o’z ichiga oladi. Registrrlarning ko’pchilik qismi 2 so’z o’zo’nligiga ega (32 bit) ularning xar biri tegishli nomga ega – EAX, EVX va xokazo. Ushbu registrlar qo’yidagi guruxlarga bo’lingan:

Umumiy foydalanuvchiga mo’ljallangan registr – 8 ta 32 bitlik registr.

Segment registr – 6 ta xotiraga murojaatning turli qurinishiga mos selektor segmentlari.

Xolat va boshqaruv registrlari. Ushbu registrlar I stessorining xolatini aniklash va o’zgartirish uchun xizmatqiladi.

Umumiy foydalanuvchiga mo’ljallangan registrlar

Umumiy foydalanuvchiga mo’ljallangan registrlari 32 bitlik registrlar deb ham ataladi. EAX, EBX, EDX, EBP, ESP, ESI, va EDI. Ushbu registrlar mantiqiy va arifmetik bo’yruqlarning operandlarini saqlash uchun xizmat qiladi. Bundan tashkari ular adresni aniklashda operandlarni saqlashga ham xizmat qiladi. 16 bitdan kichiq registrlarni 8086 prostessor registrlari ismlaridan foydalanib adreslash mumkin: AX, BX, CX, DX, BP, SP, SI, va DI.

Ba’zi registrlarning shartli nomlanishi:

A – accumulator, akkumlyator.