Микропроцессор (МП) – бу ахборотни қабул қилувчи,қайта ишловчи ва чиқарувчи қурилма. Тизимли равишда, мп бир ёкибир неча integral микросхемаларни ўз ичига олади ва хотирада сақланган дастур томонидан аниқланган амалларни бажаради
1.Кириш Електрон ҳисоблаш машиналари (компютерлар) мавжудлиги ва қўлланилиши учун уларнинг енг муҳим параметрлари – тезлик, қувват сарфи, ишончлилик-биринчи навбатда ишлатиладиган element базаси, яъни катта ва мураккаб "бино" қурилган електрон "ғишт" лар томонидан аниқланди-компютернинг ўзи. Биринчи авлод машиналари секундига юзлаб ёки минглаб операцияларни таъминлайдиган електро-вакуум қурилмаларидан (radio трубаларидан) фойдаланган. Бу машиналар ноқулай еди, тез-тез муваффақияциз, ва уларнинг normal ишлашини таъминлаш учун мураккаб совутиш тизими зарур.
Транзисторнинг ихтиро қилиниши елементларнинг қадоқлаш зичлиги (жойлашуви): транзисторлар, диодлар, резисторлар, кондансаткичларнинг сезиларли даражада ошиши билан компютерларнинг тезлигини секундига ўнлаб ва юз минглаб операцияларга ошириш имконини берди. Бундай компютерлар иккинчи авлод машиналарига тегишли еди.
Кўп сонли електрон елементлар, шу жумладан, integral микросхемаларнинг кўриниши ва учинчи ва кейинги авлод компютерларида улардан фойдаланиш иккинчисининг тезлигини янада оширди, инсон билан мулоқот қилиш тартибини соддалаштиришга имкон берди ва уни назорат қилиш ва бошқариш объектига иложи борича яқинлаштирди.
Микропроцессор (МП) – бу ахборотни қабул қилувчи,қайта ишловчи ва чиқарувчи қурилма. Тизимли равишда, МП бир ёкибир неча integral микросхемаларни ўз ичига олади ва хотирада сақланган дастур томонидан аниқланган амалларни бажаради.
Universal МП-лар буйруқ тизимига ўрнатилган алгоритмик универсалликка ега бўлган МП-лар. Иккинчиси, машина томонидан бажарилган буйруқлар таркиби ҳар қандай алгоритмга мувофиқ маълумотни ўзгартиришга имкон беради.
Ихтисослашган МП-муайян муаммоларни ҳал қилиш учун мўлжалланган ва баъзан фақат маълум бир муаммони ҳал қилиш учун мўлжалланган. Уларнинг асосий хусусиятлари осон ишлаш, ихчам аппарат, арзон нархлардаги ва кам қувват истеъмоли ҳисобланади.
Микропроцессор тизими (МП) - ҳисоблаш, бошқариш ва ўлчашёки бошқариш тизими бўлиб,унда МП асосий ахборотни қайта ишлаш қурилмаси ҳисобланади. Микропроцессор тизими микропроцессорасосидаги БИС тўпламидан қурилган.
Микропроцессор тизимларининг ажойиб хусусияти уларнинг юқори мослашувчанлиги,назорат алгоритмларида ҳам сезиларли ўзгаришлар зарур бўлганда тезда қайта ишлаш қобилиятидир. Қайта қуриш, муҳим ишлаб чиқариш харажатларини ҳолда дастур орқали амалга оширилади. Микропроцессорларни яратишахборотни қайта ишлаш техник воситалари нархини ва ҳажмини камайтириш, уларнинг тезлигини оширишва енергия сарфини камайтириш имконини беради.
Технологик жараёнларни автоматлаштириш учун мўлжалланган микропроцессорли ахборот ва бошқариш тизимларининг характерли хусусиятлари:
аниқ белгиланган вазифаларнинг чекланган мажмуасига ега бўлган ҳолда узлаштирилганвазифалар.
реал вақт режимида ишлаш, яъниўзгарувчан ташқи шароитларга minimal жавоб бериш вақтини таъминлаш;
ташқи қурилмаларнинг ривожланган тизимининг мавжудлиги, уларнинг хилма-хиллиги;
ишлаб чикариш вазифаларининг бир-биридан фарк килиши.
узлуксиз ишлашнинг узоқ давомийлигини ҳисобга олган ҳолда, юқори ишончлиликка қўйиладиган талаблар;
қийин операцион шарт-шароитлар;
тизимнинг елементи сифатида operator иштирокида автоматик иш режимини ёки режимни таъминловчимеханизм.
Интеграция даражасининг янада ўсиши чип чипига енди шахсий оддий тугунларни ёки компютер қурилмаларининг қисмларини емас, балки бутун қурилмаларни ва ҳатто бутун компютерларни жойлаштириш имконини берди. Бу микроконтроллерни яратишга олиб келди –МC) - бир ёки бир нечта чип ҳолатларида ахборотни қайта ишлаш ва сақлашга қодир микроелектроника ва компютер технологиялари маҳсулотларининг мутлақо янги класси.
Маҳсулотларда микроконтроллерлардан фойдаланиш нафақат техник ва иқтисодий кўрсаткичларнинг (харажатлар, ишончлилик, қувват истеъмоли, умумий ўлчамлар) ошишига олиб келади, балки маҳсулотнинг ривожланиш вақтини қисқартиради ва уларни ўзгартирадиган ва мослашувчан қилади. Назорат тизимларида микроконтроллерлардан фойдаланиш кам харажат билан юқори самарадорлик кўрсаткичларига еришишни таъминлайди.
Микроконтроллер турли хил объектлар ва жараёнларни автоматлаштиришнинг самарали воситасидир.
Микроконтроллер бир чипда жойлашган компютер деб тахмин қилишимиз мумкин. Шунинг учун унинг асосий жозибали фазилатлари: кичик ўлчамлари, юқори ишлаши, ишончлилиги ва турли вазифаларни бажаришга мослашиши.