Микрои=тисодий статистиканинг объекти, услуби ва вазифалари

Tayanch iboralar: miqdoriy va sifat ko‘rsatkichlari, temir yo‘l transporti xususiyatlari, uslublari; tashish statistikasi, foydalanish statistikasi, tezkor statistik oqim, hisobot davri.

4. 
   Mustaqil ishlash uchun masalalar
   

1-masala. Korxona filiallari reja topshirig’ining bajarilishi to’g’risida keltirilgan ma’lumotlar asosida quyidagilarni hisoblang: korxona bo’yicha 1- va 2- choraklarda rejaning bajarilish darajasini; 2) korxona va filiallar bo’yicha 1- yarim yillik rejaning bajarilish darajasini.

Fili- allar	1-chorak		2-chorak
	Reja, mln. so’m	Reja bajarilishi, %	Amalda, mln. so’m	Reja bajarilishi, %
1	200,0	105,0	250,0	97,5
2	800,0	101,5	750,0	98,7
3	2000,0	98,5	2500,0	103,8
Jami

2-masala. Berilgan ma’lumotlarga asoslanib N-MTU ishchilarining o’rtacha ish haqini, moda va medianani hisoblang.

Ishchilarning oylik ish haqi bo’yicha guruhlanishi, ming so’m	Ishchilar soni, kishi
140 gacha 140-180 180-220 220-260 260-300 300 dan yukori	60 100 135 150 55 30

3-masala. Vagon ta’mirlash zavodida 5000 ishchi ishlaydi. Tasodifiy taqrorlanish usuli yordamida 200 ishchining malasaki o’rganilib va quyida ma’lumotlar olindi. Zavod ishchilarning o’rtacha tarif razryadini 0,997 extimolik darajasi bilan o’zgarish chegaralarini aniqlang.

Ishchilar malakasi (tarif razryadi)	1	2	3	4	5	6
Ishchilar soni, kishi	10	30	40	70	30	20

4-masala. Berilgan ma’lumotlarga (3 jadval) asoslanib, dinamik qator turini, mutlaq qo’shimcha o’sish, o’sish va qo’shimcha o’sish sur’atini, bir foiz qo’shimcha o’sishning mutlaq mohiyatini, va o’rtacha ko’rsatkichlarini aniqlang.
«O’zbekiston temir yo’llari» AJ yuk va yo’lovchilarni tashishdagi ko’rsatkichlar dinamikasi

Ko’rsatkich	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014
1. Yuk aylanmasi, mlrd. T-km	13,883	15,442	15,732	18,428	18,886	18,007	18,092	18,450
2. Tashish hajmi, mln. T	47,25	48,204	46,047	51,404	45,104	45.393	45.82	51,435
3. Yo’lovchi aylanmasi, mln. Yo’lovchi-km.	1898	2163	2167	2080	2077	2135	2231	2231
4. Tashilgan yo’lovchilar soni, mln. Kishi	14,8	16,3	16,1	16,2	16,1	16,9	15,9	15,9
5. O’rtacha yuk tashish masofasi, km	129	133	135	129	129	126	126	126

5-masala. Dinamika qatorlarini tenglashtirish usullari. Quyidagi jadval ma’lumotlariga asoslanib:
a) oddiy va sirg’anish o’rtacha darajali usuli bo’yicha dinamika qatorini o’zgartiring;
b) mavsumiylik indeksini hisoblang va natijalarni chiziqli grafikda tasvirlab bering;
ko’rsatma: Mavsumiylik koeffitsienti quyidagi formula yordamida hisoblanadi:
I_m
v) hisoblangan natijalarni tahlil qiling;
г) masala yechimi jadval shaklida taqdim etilsin.
“A” temir yo’l stantsiyasidan yuborilgan yuklar hajmi dinamikasi, ming tonna

Oylar	Variantlar
	1	1,2	1,2,3	2,3,4	3,4,5	4,5,6,	5,6,7	6,7,8	7,8,9	8,9,10	9,10	10
	Yillar
	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014
yanvar	17.6	19.2	30.8	27.7	30.6	29.4	32.4	23.7	27.8	27.8	30,0	28,4
fevral	18,6	23,4	25.6	24.4	31,6	21.4	32,1	25.4	21,6	21,7	31,9	27.6
mart	19,2	22,2	26,4	24,7	29,5	19,2	29,2	22,7	23,2	16.1	35.8	21,4
aprel	22.7	25.6	22.1	27,0	26,5	23.8	30.8	25,6	26.6	27.5	26,8	29.6
may	23.8	27,0	27.5	28.4	29.4	26.6	36.6	28.3	27,6	26,7	27,8	22.6
iyun	16.6	24.2	31,4	27.7	32.3	29.4	31.4	27.5	29.8	24,8	30,0	24.4
iyul	16,5	20,0	27.8	30.3	32,4	30,0	30,0	30.0	27.8	29.4	32.4	27,9
avgust	21,4	25,7	21,7	27,6	32,9	31,1	31,9	27,5	27,4	21.4	32,1	28,8
sentyabr	13.7	15.6	16.1	27,0	31,5	25.8	35.8	27,5	28.6	19,2	29,2	27.6
oktyabr	21.8	25,0	27.5	29.1	34.4	28.6	26,8	28,1	33,6	23.8	30.8	30,3
noyabr	22,3	24,1	26,7	32,4	29,9	29,8	27,8	30,4	32,1	26.6	36.6	30,0
dekabr	24,2	22,1	24,8	30,8	31,2	31,2	30,0	31,2	33,1	29.4	31.4	31,9

6-masala. Berilgan ma’lumotlarga asoslanib temir yo’l bo’yicha hisobot davridagi yuk tashishning o’rtacha masofa uzunligini aniqlang.

Yuk turi	Olib ketilgan yuklar, ming t.	Yuk tashish o’rtacha uzunligi, km
Ko’mir va koks	58,9	120
Neft mahsulotlari	217,6	250
Qora va rangli metallar	142,2	342
Qurilish materiallari	329,5	320
Sement	543,8	435
Kimyo va mineral	234,9	510
Oziq-ovqat mahsulotlari	125	116
Boshqa yuklar	329,1	338

7-masala. Berilgan ma’lumotlarga assoslanib barcha turdagi nisbiy ko’rsatkichlarni hisoblang va ularni tahlil qiling.
Temir yo’l MTU ning yuk tashish hajm ko’rsatkichlari dinamikasi

	Ko’rsatkichlar nomi	O’lchov bir-ligi	1-variant		2-variant
			Ko’rsatkich miqdori		Ko’rsatkich miqdori
			o’tgan davrida	joriy davr	o’tgan davrida	joriy davr
1.	Foydalanish ish xajmi, shu jumladan:	vag.	12200	13740	16318	16797
1a)	yuk ortishda	vag.	6900	7200	8562	8945
1b)	yuk ortilgan vagonlar qabuli	vag.	5300	6540	7756	7852
2.	Yuk tashish hajmi (ish )	vag.	12865	14231	20972	21585
2a)	yuk ortish	vag.	6984	7834	9652	10235
2b)	yuk tushirish	vag.	5882	6397	11320	11350
3.	Brutto yuk aylanishi	ming. t.km.	393,580	414,249	276,325	285,457
4.	Netto yuk aylanishi	ming. t.km.	275,648	242,905	161,984	165,897
5.	Bir kunlik o’rtacha vagonlar soni	vag.	10764	10916	2584	2636
6.	Lokomotiv-soati umumiy, shu jumladan:	lok-soat	91932	107540	39869	42525
6a)	uchastkada, shu jumladan:	lok-soat	30280	44000	29928	32020
	- peregonda xarakatdagi		21680	34280	22856	34280
	- oraliq bekatlarda	lok-soat	8600	9720	7073	7120
6b)	ro’yxatga olish bekatida	lok-soat	7102	7090	4727	4860
6v)	aylanish bekatida	lok-soat	15220	17580	1562	1758
6g)	lokomotiv brigadani almashtirish bekatida	lok-soat	39330	38870	3652	3887
7.	Lokomotiv bosib o’tgan yo’li umumiy, shu jumladan:	lok-soat	736162	745533	736162	745135
7a)	chiziqli o’tish yo’li	lok-km.	720186	727803	237196	241210
7b)	shu jumladan: poezd boshida	lok-km	6622	6622	112156	120120
8.	Vagonlarni bosib o’tgan yo’li umumiy, shu jumladan:	vag-km.	709599	743789	166187	166548
8a)	yuk bilan bosib o’tgan yo’l	vag-km	495721	524165	147212	147392
8b)	yuksiz bosib o’tilgan yo’l	vag-km	213878	219624	18975	19156
9.	Vagon-soat umumiy, shu jumladan:	vag-soat	525673	625642	7315	7865
9a)	uchastkada poezdlarda	vag-soat	216345	252136	5123	6796
9b)	yuk tashish operatsiyalarida	vag-soat	162688	199577	38978	46784
9v)	texnik operatsiyalarida shu jumladan:	vag-soat	146990	173029	25638	32532
	- ishlov bilan	vag-soat	101363	115551	13340	14252
	- ishlovsiz	vag-soat	45627	58378	11220	12729
10	Operatsiyalar soni	operats	62706	67976	1568	2511
10a)	yuk ortish operatsiyalari	operats	8854	9511	9652	10218
10b)	tranzit operatsiyalari, shu jumladan:	operats	54552	58665	7872	8624
	- ishlovda	operats	12782	13864	7780	7594
	- ishlovsiz	operats	41880	45041	112	1130