Микрои=тисодий статистиканинг объекти, услуби ва вазифалари

7.4. Asosiy vositalar texnik holati va xizmat muddati ko‘rsatkichlari

Asosiy vositalardan foydalanish ular texnik holati va xizmat muddati ko‘rsatkichlari bilan tavsiflanadi.

Asosiy vositalar texnik holati ko‘rsatkichi – bu mehnat vositalari belgilangan xizmat muddati, haqiqiy yemirilishi yoki bajarilgan ish hajmini o‘lchash, ekspert baholash, ballik baholash asosida aniqlanadigan va ular yemirilishining (a) darajasi. Asosiy vositalar texnik holati ko‘rsatkichi, quyidagi xizmat muddati turlari bilan ifodalanadi: to‘liq xizmat (K) muddati, o‘tgan xizmat (n) muddati, qolgan xizmat (m) muddati.
To‘liq xizmat muddati (K) –bu, asosiy vositalar vazifasi bo‘yicha, ishlatilishi mumkin bo‘lgan yillar soni. Ko‘rsatkich darajasi foydalanishdan chiqarib tashlangan asosiy vositalar xizmat muddati to‘g‘risidagi statistik ma’lumotlar yoki mutaxasislarning ekspert bahosi asosida aniqlanadi. To‘liq xizmat muddati asosida, asosiy vositalarning har yillik amortizatsiya ajratmalari, belgilanadi.
O‘tgan ishchi xizmat (n) muddati – bu, foydalanuvga kiritilgan daqiqadan to belgilangan xizmat muddatigacha bo‘lgan, yillar soni.
Qolgan xizmat (m) muddati - bu, iste’mol xususiyatini yo‘qotishgacha bo‘lgan, yillar soni:
m = K - n yil
Temir yo‘l izi uchun yemirilish belgilangan shkala bo‘yicha balli baholash asosida aniqlanadi. Bunda, yangi temir yo‘l izi yemirilishi 0 ball, to‘liq yemirilgani-10 ball bilan baholanadi.