“Микроиқтисодиёт” фанидан 2-курс Иқтисодиёт ва Касб таълими йўналиши талабалари учун маъруза мавзу: талаб ва таклиф назарияси, эластиклиги. Индивидуал ва бозор талаби

ГИФФЕН ПАРАДОКСИ

• ГИФФЕН ПАРАДОКСИ
• Бундай ғаройиб ҳодисани қуйидагича тушунтириш мумкин. Даромади паст бўлган аҳоли гўшт, сут, ёғ ва ҳоказо қимматбаҳо неъматлардан воз кечиб, кўпроқ картошка (нон) истеъмол қилади.
• Одатда даромадни ошиши, Гиффен товарга бўлган талабни камайишига олиб келади.
• Товарга бўлган талаб нарх ошганда ошса ва камайганда камайса, бундай товар паст категорияли ёки паст сифатли товар ҳисобланади.

Гиффен парадокси

Агар нормал товарлар учун даромад самараси ва алмаштириш самараси қўшилса, паст сифатли товар учун улар бир-биридан айрилади.

• Агар нормал товарлар учун даромад самараси ва алмаштириш самараси қўшилса, паст сифатли товар учун улар бир-биридан айрилади.
• Гиффен товар учун даромад ва алмаштириш самараси қуйидаги расмда келтирилган.

Баҳо пасайганда товарга талаб камайгани учун даромад самараси манфий қийматга эга. Алмаштириш самараси мусбат бўлиб, у даромад самарасидан кичик бўлгани учун, паст категорияли товарга бўлган талабнинг натижавий қисқариши га тенг.

• Баҳо пасайганда товарга талаб камайгани учун даромад самараси манфий қийматга эга. Алмаштириш самараси мусбат бўлиб, у даромад самарасидан кичик бўлгани учун, паст категорияли товарга бўлган талабнинг натижавий қисқариши га тенг.
• Гиффен товар - кам даромадли истеъмолчилар бюджетининг катта қисмига тўғри келадиган товар бўлиб, унинг даромад самараси алмаштириш самарасидан катта бўлгани учун, унга бўлган талаб нарх ошса ошади ва нарх камайса камаяди.

БОЗОР ТАЛАБИ алоҳида бозордаги истеъмолчиларнинг индивидуал талаблари йиғиндиси билан аниқланади. Бозор талаби чизиғи эса маълум бзордаги истеъмолчиларнинг инд.л талаблари чизиқларини қўшиш орқали олиниши мумкин.

• БОЗОР ТАЛАБИ алоҳида бозордаги истеъмолчиларнинг индивидуал талаблари йиғиндиси билан аниқланади. Бозор талаби чизиғи эса маълум бзордаги истеъмолчиларнинг инд.л талаблари чизиқларини қўшиш орқали олиниши мумкин.
• Ф/з қ-к, озиқ-овқат бозорида 3 та А,Б,В ист-чилар мавжуд бўл-н.
• Қуйидаги жадвалда ҳар бир истеъмолчининг берилган баҳоларда озиқ-овқатга бўлган талаби келтирилган. Охирги устунда умумий бозор талаби келтирилган ва улар истеъмолчиларнинг инд.талабларини қўшиш орқали аниқланган. Масалан, озиқ-овқат нархи 1 сўм бўлганда, ум- бозор т-би қуй-ча ҳисобланади:
• Қуйидаги расмда ушбу истеъмолчиларнинг талаб чизиқлари ва бозор талаб чизиғи келтирилган. Бозор талаби чизиғи ҳар бир истеъмолчининг берилган нархлардаги талабларини қўшиш орқали ҳосил қилинган.

• Эътиборларингиз
• учун раҳмат !!!