Mikroiqtisodiyot va makroiqtisodiyot

Umumiy muvozanat
- bu barcha bozorlarda talab va taklifning bir vaqtning 
o'zida tengligini ta'minlaydigan o'zaro bog'liq narxlar tizimidir. Umumiy iqtisodiy 
muvozanat - bu barcha davlatlar bir vaqtning o'zida muvozanatda bo'lganda va har 
bir sub'ekt o'z ob'ektiv funktsiyasini maksimal darajada bajargandagi iqtisodiy 
holadtir. 
Ishlab chiqarish samaradorligi
- bu ishlab chiqarish resurslari va mavjud 
bilim darajasi hisobga olingan holda, bitta tovarning katta hajmini boshqa 
tovarning ma'lum hajmini ishlab chiqarish imkoniyatini qurbon qilmasdan ishlab 
chiqarish mumkin bo'lmagan vaziyat. Ishlab chiqarish samaradorligi tushunchasi, 
iqtisodiy samaradorlikning kengroq tushunchasi kabi zarar yetkaziblishining oldini 
olishni o'z ichiga oladi. 
Ishlab chiqarish samaradorligiga resurslar ularni ishlatishdan maksimal foyda 
olishni ta'minlaydigan tarzda taqsimlangandaginayerishiladi. Ishlab chiqarish 
samaradorligi resurslardan foydalanadigan shahslarning iqtisodiy faoliyatining 
muvaffaqiyat mezonidir.Agar ishlab chiqarish samaradorligiga erishilsa, unda 

---

334 
ishlab chiqarish usullarining o'zgarishi yoki ne‘matlarning keyinchalik almashinuvi 
qo'shimcha daromadlarga olib kelmaydi. 
Edgeworth diagrammasidan (yashik, korobka) ishlab chiqarishni tahlil qilishda 
va iqtisodiyotda ishlab chiqarish samaradorligi mezonlariga javob beradigan 
resurslarni taqsimlashda foydalaniladi. 
Edgeworth diagrammasi barqaror ishchi kuchi va kapital taklifi bo'lgan 
iqtisodiyotda resurslarni ishlab chiqarish va taqsimlashni tahlil qilish uchun qulay 
vositadir. Edgeworthning "qutisi" to'rtburchak ko‗rinishida bo'lib, uning taraflarida 
ikkita mahsulot ishlab chiqarilishi o'rtasida taqsimlanadigan, ishlab chiqarishning 
ushbu ikki omilining mavjud xizmatlari ko'rsatiladi. 
Edgeworth diagrammasi ishlab chiqarish samaradorligi mezoniga javob 
beradigan iqtisodiy resurslarni taqsimlash holatlarida qo'llaniladi. 
Ushbu ne‘matlartaklifi bilan iste'mol, bir kishining farovonligi darajasi boshqa 
kishining farovonligi darajasini pasaytirish orqali yaxshilanishi mumkin bo'lgan 
hollarda tejamkor bo'ladi, deb hyishoniladi. 
Bitta tovarni ishlab chiqarishni bir vaqtning o'zida boshqa tovarning ishlab 
chiqarilishini kamaytirmasdan oshirish mumkin bo'lmaganda,resurslarning ushbu 
taklifi bilan, ularni samarali taqsimlash kuzatiladi. 
Yuqoridagi ko‗rinishlar ishlab chiqarish imkoniyatining chizig'i (egri) bilan 
tasvirlangan.