Mikroiqtisodiyot va makroiqtisodiyot

 
12.2-rasm. Raqobatlashgan mehnat bozorida mehnat narxining uning 
miqdoridan bog‘liqligi. 
12.2. Mehnat bozorida ishchi kuchiga talab
Mehnat bozorida ishchi kuchiga talab
- bu firmalarning ishchi kuchiga 
talabidir. Taklif ishchilar tomonidan bo‗ladi. 
Mehnat bozori raqobatlashgan bo‗lgani uchun mehnat narxi bozor tomonidan 
shakllanadi va unga bozor sub‘ektlari ta‘sir qila olmaydi (raqobatlashgan iste‘mol 
bozoridagi kabi). Bu barcha ishchilar qaysi firmada ishlashidan qat‘iy nazar, bir xil 
ish haqi oladi va firmalar bu narxni oldindan berilgan narx sifatida qabul qiladilar. 
SHuning uchun ham alohida firma uchun mehnat resurslari taklif chizig‗i 
gorizontal, ya‘ni u absolyut elastik. 
12.2-rasmda raqobatlashgan mehnat bozoridagi muvozanat nuqta 
E
nuqta bilan 
ifodalanadi. Muvozanat ish haqi 
bo‗lganda foydani maksimallashtiradigan 
mehnat resurslari miqdori 
ga teng bo‗ladi. Ishchi chekli unumdorlik 
nazariyasiga ko‗ra, mehnatning to‗liq mahsulotini oladi. SHuning uchun firmaning 
mehnat uchun chekli xarajati MRC ish haqiga teng.
, 
bu yerda MRC - firmaning mehnatga bo‗lgan chekli xarajati. 
Raqobatlashgan mehnat bozorida har bir ishchining ish haqi 
ga teng 
bo‗lgani uchun, firmaning ishchilarga beradigan umumiy ish haqi xarajatlari 
to‗rtburchak yuziga to‗g‗ri keladi (12.2-rasm). Ish haqining o‗zgarishi 
ishchi kuchiga bo‗lgan talabni o‗zgartiradi. Agar ish haqi W
0
dan W
1 
gacha oshsa 
(12.3-rasm), yollanadigan ishchilar soni L
0
dan L
1
gacha qisqaradi; agar ish haqi 
*
e
W
*
e
L
L
MRP
W
MRC


*
*
e
W
*
*
0
e
e
EW
L
Mehnat narxi
, 
W
L
(
Mehnat miqdori
)
S
L
=
MRC
E
MRP
L
=D

---

294 
W
2 
gacha pasaysa, ishdagi ishchilar soni L
2
gacha oshadi. Mehnat bozorida firma 
foydasini maksimallashtiradigan shart, ya‘ni mehnatni chekli daromadliligining ish 
haqi stavkasiga tengligi iste‘mol bozoridagi 
shartga o‗xshashdir.