Mikroiqtisodiyot

Ne′matning nafliligi - ne′matning insonning bir yoki bir nechta ehtiyojini qondira olish xususiyatidir.

35. 
    Iste′molchi tanlovini bozor sharoitida qaysi omillar belgilaydi?
    

Iste′mol turi-ning xilma-xilligi

Iste′molning to`yinmasligi

Ne′matlarni turkumlash va solishtira olish

Tranzitivlik

Substitutsiya (o`rin bosa

olish)

Kamayib boruvchi

cheklinaflilik

36. 
    Umumiy va chekli naflilik deganda nimani tushunasiz?
    

. Umumiy naflilik biror ne′matdan ketma-ketlikda iste′mol qilib borilganda ulardan olingan jami naflilik yig`indisini ifodalaydi va u o`sib borish xususiyatiga ega. Shu bilan birga iste′mol to`yingan sharoitda umumiy naflilik o`zining maksimal qiymatiga erishadi. Chekli naflilik ne′matdan qo`shimcha bir birlik iste′mol qilish natijasida olinadigan qo`shimcha naf miqdorini ifodaladi.

37. 
    Biror ne′matni ketma-ket iste′mol qilinganda maksimal naflilikka erishish sharti qanday?
    

Masalan, chanqagan inson bir stakan mineral suvni zo`r qoniqish bilan ichadi, ikkinchi stakan suv birinchi stakan suvga nisbatan kamroq, uchinchisi esa - ikkinchisiga nisbatan kamroq naf beradi. Bu holat toki oxirgi stakan suv beradigan naf nolga teng bo`lguncha davom etadi. Bunda umumiy naf (total utility) ortib boradi, lekin har bir keyingi stakan suvdan olinadigan qo`shimcha, ya′ni chekli naf (marjinal utility) kamayib boradi.

38. 
    Chekli naflilikning kamayish qonuni asosida nima yotadi?
    

Odatda, biror ne′matni iste′mol qilish oshganda (boshqa ne′matlar iste′moli hajmi o`zgarmaganda), umumiy naflilik darajasi oshadi. Demak chekli naflilik musbat . Shu bilan birga, biror ne′matdan qo`shimcha bir birlik iste′mol qilganda (boshqa ne′matlar iste′moli hajmi o`zgarmaganda), qo`shimcha iste′mol qilingan birlik oldingisiga nisbatan kamroq naf beradi va uning bu xususiyatiga chekli naflilikning kamayish qonuni deyiladi.

39. 
    Byudjet chizig`i va byudjet tenglamasi nimani ifodalaydi?