Mikrobiologiyada laboratoriya mashg’ulotlari

Denitrifikatorlarning 
elektiv 
kulturasini 
tekshirish. 
Denitrifikasiyada  nitrat  kislota  qaytarilib,  nitrit  kislota  va  erkin  azot 
(N
2
)  hosil  bo'ladi.  Shu  sababli  denitrifikasiyada  eritmadan  nitrat 
kislota  yo'qolib,  nitrit  kislota  vujudga  keladi  va  gaz  hosil  bo'ladi.  Bu 
quyidagi  reaksiyalardan  ma'lum  bo'ladi:  kolbadan  olingan  suyuqlik 
tomchisiga    H
2
SO
4
  bilan  difenilamin  aralashmasidan  iborat  reaktiv 
qo'shiladi.  Nitrat  kislota  (HNO
3
)  bo'lsa,  suyuqlik  ko'k  tusga  kiradi, 
bo'lmasa suyuqlik rangi o'zgarmaydi. 
Nitrat  kislota  (HNO
3
)  o'rniga  nitrit  kislota  (HNO
2
)  paydo 
bo'lganligi  Griss  reaktividan  bir  tomchi  qo'shilganida  pushti  tusga 
kiradi. 
Preparat  tayyorlash  uchun  kolba  tagidagi  suyuqlikdan  pipetka 
bilan  bir  tomchi  olinadi.  Denitrifikatorlar  kulturasidan  tayyorlangan 
preparatda  denitrifikasiya  bakteriyalarni  mayda  ingichka  tayoqchalar 
shaklida  ko'rish  mumkin.  Tabiatda  uchraydigan  denitrifikasiya 
bakteriyalari bir necha xil bo'lib, ular tuproqda, ayniqsa nam, organik 
parchalanmagan  qoldiqlarga  boy  bo'lgan  tuproqda  va  balchiqda  ko'p 
uchraydi.  Bularga  Bact.  denitrificans  spora  hosil  qilmaydigan 
fakultativ  anaerob  harakatchan,  kattaligi  0,3  mikrongacha  bo'lgan 
mayda  tayoqchalar  kiradi.  Achromobacter  stutzeri    hamda  mayda 
tayoqcha bo'lib, preparatda zanjirga o'xshab tuzilgan holatda ko'rinadi. 
Tuproqda  uchraydigan  denitrifikasiya  bakteriyalarining  nitratni 
qaytarib erkin azot hosil qilish jarayoni quyidagicha boradi: 
 
5C
6
H
12
O
6
+24KNO
3
=24KHCO
3
+CO
2
+12N
2
+18H
2
O+21 kal   
 

---

 
77